Zmysłowy Zadar. Powiedz "tak" temu wyjątkowemu miastu i regionowi

Chorwacja od lat przyciąga Polaków jak magnes. A jednym z miejsc, które szczególnie nas urzeka, jest – położony w Dalmacji – Zadar, wyjątkowy nadmorski kurort i region o tej samej nazwie. Co czyni Zadar wyjątkowym? Dostęp do ciepłego i czystego Adriatyku, bliskość szczytów Velebitu, licznych wysp i wysepek, zatok i cieśnin, a także wyjątkowych zabytków.

Co ważne, z Polski spokojnie dotrzemy tu samochodem (z Warszawy to ok. 1300 km, z Krakowa nieco ponad 1000 km) oraz samolotem. Tanie linie lotnicze latają do Zadaru z Gdańska, Krakowa, Poznania, Rzeszowa, Wrocławia i Warszawy.

Dlaczego w te wakacje warto Zadarowi powiedzieć "tak"? Na to pytanie trudno jest odpowiedzieć w jednym artykule. Niemniej spróbujemy to zrobić, wskazując na największe atrakcje tego miasta i regionu oraz inspirując do zgłębiania tematu już na miejscu.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zadar nazywany jest "perłą Dalmacji" i chorwacką stolicą zachodów słońca, co docenił sam Alfred Hitchcock. Zwiedzanie miasta zaczynamy od urokliwej starówki, do której wejścia strzegą, wpisane na listę UNESCO, potężne bramy będące częścią murów miejskich: Brama Lądowa i Brama Morska. Jej symbolem jest datowany na IX w. kościół św. Donata, największa przedromańska budowla w Chorwacji. Większość ozdób pochodzi z ruin pobliskiego Forum Romanum, we wnętrzu można podziwiać antyczne kolumny. Ze względu na doskonałą akustykę odbywają się tu koncerty muzyki średniowiecznej, renesansowej i wczesnobarokowej.

Tuż obok znajduje się katedra św. Anastazji, największa i jedna z najpiękniejszych świątyń w Dalmacji. Jej początki sięgają przełomu XII i XIII w. Wnętrza kryją sarkofag z IX w., w którym znajduje sią szczątki patronki kościoła oraz relikwie św. Donata.

Pozostając przy zabytkach sakralnych, warto zajrzeć do zbudowanego w miejscu rzymskiego rynku romańskiego kościoła św. Chrysogonusa z końca XII w., w którego wnętrzach znajdują się XIII-wieczne freski, kościoła Najświętszej Marii Panny z XI w. oraz XVII-wiecznego kościoła św. Szymona, w którym znajdują się relikwie jednego z patronów Zadaru.

Zadar ma długą tradycję, czego przykładem są pozostałości Rzymskiego Forum zbudowanego w I w. p.n.e., jednego z największych rzymskich rynków w tej części Europy. Bogatą historię miasta warto zgłębić w założonym w 1832 r. Muzeum Archeologicznym, najstarszym w Chorwacji. Eksponaty pochodzą m.in. z czasów starożytnych i średniowiecznych.

Życie Zadaru toczy się na antycznym Placu Narodowym. Otaczają go renesansowe budynki, w tym dawny ratusz i XI-wieczny kościół św. Wawrzyńca. Zajrzyjcie też na XVI-wieczny Plac Pięciu Studni, z których wodę czerpano aż do połowy XIX w.

Zadar słynie z Organów morskich. Podzielona na siedem części instalacja zajmuje 70 m nabrzeża. Pod kamiennymi schodami ukryte są rury. W momencie, gdy woda uderza o nabrzeże i wlewa się do rur wydobywa się z nich niezapomniana "muzyka morza".

Jak przystało na miasto o najpiękniejszych zachodach słońca, w Zadarze znajdziemy również nietypową instalację "Pozdrowienie Słońca", przedstawiającą cały układ słoneczny, którego głównym elementem jest słońce. Koło o średnicy 22 m składa się ze szklanych płyt, które w ciągu dnia pełnią funkcję baterii słonecznej, a w nocy mienią się różnymi barwami.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Położony nad Adriatykiem Zadar to także piękne plaże i krystalicznie czysta woda. Wśród nich na uwagę zasługuje wyróżniona Błękitną Flagą plaża miejska Borik z doskonałą infrastrukturą, krystalicznie czystą wodą i licznymi atrakcjami (rowery wodne, kitesurfing, parasailing). Pokryta drobnymi kamieniami plaża z przytulną piaszczystą zatoką, to miejsce idealne dla rodzin z dziećmi.

Dużą popularnością zarówno wśród miejscowych, jak i turystów cieszy się plaża Kolovare. Ten żwirowo-kamienisty teren również może się pochwalić Błękitną Flagą, która jest gwarancją wysokiej jakości usług (znajdziemy tu dużo kawiarni i barów) oraz czystości morza. W pobliży znajduje się sosnowy las, który daje wytchnienie w upalne dni. Do plaży ze starówki dojdziemy na piechotę.

W samym Zadarze można też wypoczywać na plażach Puntamika i Diklo. Z kolei w pobliżu miasta znajduje się piaszczysta plaża Zaton. Morze jest tu płytkie i czyste, a wypoczywający mogą liczyć na mnóstwo ciekawych rozrywek oraz cień rzucany przez sosnowy las.

Zadar to doskonały punkt wypadowy na jednodniowe wycieczki. Archipelag Zadarski – stanowiący prawdziwy raj dla żeglarzy – liczy ponad 300 wysp i wysepek. Promem lub katamaranem możemy dopłynąć m.in. na wyspę Uglijan z licznymi plażami i zatoczkami (warto odwiedzić także miasteczko Preko i położoną na wzgórzu średniowieczną twierdzę św. Mihovila), Dugi otok czy Molat. Prywatne łodzie zabierają pasażerów także na wyspy Pašman, Silba, Olib, Premuda czy Iž. Będąc w Zadarze, nie można nie odwiedzić znanej z księżycowego krajobrazu i zacisznych zatoczek wyspy Pag.

W pobliżu Zadaru znajdują się również inne ciekawe miasta i miasteczka, m.in. Biograd na Moru z dużą mariną, pięknymi plażami, m.in. Dražica czy Crvena luka i nadmorskim deptakiem, a także Nin, dawny ośrodek koronacyjny chorwackich królów z urokliwą starówką i pięknymi piaszczystymi plażami.

Ci, którzy chcieliby odpocząć (jakkolwiek to brzmi) od plażowania w okolicach Zadaru znajdą malownicze szlaki piesze oraz rowerowe wśród gór, jezior, wodospadów, kanionów, skał i jaskiń. W pobliżu miasta położony jest Park Narodowy Paklenica, Park Krajobrazowy i rezerwat przyrody Telašćica (obejmujący wyspę Dugi Otok i 13 małych wysepek), park przyrody Vransko jezero (największe naturalne jezioro w Chorwacji i raj dla ornitologów), kanion rzeki Zrmanja, wodospad Veliki Buk czy pasmo górskie Velebit. Spędzając urlop w Zadarze, warto spróbować raftingu, off-road’u, pływania na desce, kitesurfingu, paralotniarstwa czy górskiej wspinaczki.

Zadar odbiera się wszystkimi zmysłami, a skoro tak, nie możemy nie wspomnieć o tutejszych przysmakach. Symbolem miasta jest likier Maraschino, którego tradycja sięga XVI w.

Doskonałym pomysłem jest też wycieczka rowerowa przez słynne winnice i gaje oliwne. Szczególnie polecamy miejscowość Ravni Kotari. Degustację lokalnego wina można kontynuować w spółdzielni rolniczej słynącej z produkcji oliwy z oliwek, którą znajdziecie w miejscowości Polača. Ruszając w kierunku Ninu, koniecznie zajrzyjcie do winnic w Petrčane i Pakoštane. Również w samym Zadarze znajduje się kilka interesujących adresów, gdzie można spróbować win z Ravni Kotari.

Zadar i żupania zadarska, która zajmuje aż jedną piątą chorwackiego wybrzeża – podobnie jak cała Dalmacja – to kuchnia śródziemnomorska, najzdrowsza na świecie, wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Na talerzach często goszczą tu ryby i owoce morza, w tym przede wszystkim tuńczyk, świeża biała ryba gotowana w osolonej wodzie i oliwie z oliwek, grillowana dorada, labraks, piotrosz czy kielc, a także sardynki, makrele i anchois. Spróbujcie słynnego kalijskiego brudetu, novigradskich małży na buzarze, adriatyckich kalmarów i ośmiornicy pod peką.

Spędzając urlop w Zadarze, nie wolno sobie odmówić wyjątkowo soczystej jagnięciny oraz najwyższej jakości serów owczych (najsłynniejszy Paški sir pochodzi z wyspy Pag) i kozich (z wyspy Dugi otok). Za ich smak odpowiadają niezwykłe warunki naturalne, w tym wiejący z gór silny wiatr bura rozsiewający sól morską na okoliczne pastwiska.

Czujecie już też niepowtarzalny smak? Jeśli tak, to nie zwlekajcie dłużej i zaplanujcie niezapomniane wakacje w Zadarze!