Pomorze Zachodnie

Pomorze Zachodnie jest krainą historyczno-geograficzną, która ze względu na położenie jest jednym z najpiękniejszych regionów w kraju.

Pomorze Zachodnie – informacje ogólne

Pomorze Zachodnie nazywane jest również Pomorzem Nadodrzańskim lub Pomeranią (nazwa łacińska). Pomorze Zachodnie dzieli się na cztery części:

• wyspę Uznam, na której znajduje się Świnoujście;
• wyspę Wolin, na której znajdują się Międzyzdroje, Wisełka i Międzywodzie;
• wybrzeże Trzebiatowskie, na którym znajduje się Dziwnów, Dziwnówek, Pobierowo, Trzęsacz, Rewal, Pogorzelica, Mrzeżyno, Dźwirzyno, Grzybowo, Niechorze, Łukęcin;
• wybrzeże Koszalińskie, na którym znajduje się Kołobrzeg, Mielno, Ustronie Morskie, Chłopy, Darłówko, Gąski, Sarbinowo, Unieście, Łazy, Żukowo Morskie, Wicie, Wicko Morskie, Jarosławiec, Dąbki, Bobolin.

W skład Pomorza Zachodniego wchodzą:

• województwo zachodniopomorskie;
• północno-zachodnia część województwa pomorskiego m.in. Słupsk oraz Ustka;
• północne tereny województwa wielkopolskiego (Okonek i Jastrowie);
• północne tereny Brandenburgii i wschodnie tereny Meklemburgii;
• obszar dawnego Księstwa Pomorskiego;
• obszar dawnej Nowej Marchii (pojezierze zachodniopomorskie, pojezierze południowopomorskie i pradolina Noteci-Warty).

Do największych miast Pomorza Zachodniego należą Szczecin, Koszalin, Słupsk, Stargard, Stralsund (Meklemburgia), Greifswald (Meklemburgia), Kołobrzeg i Świnoujście.

Położenie Pomorza Zachodniego sprawia, że w regionie rozwija się przemysł stoczniowy oraz rybołówstwo. Poza tym, prężnie działa przemysł chemiczny, spożywczy i przetwórstwo, a także turystyka, która jest jednym z głównych źródeł dochodu w miejscowościach położonych nad morzem.

Pomorze Zachodnie – pogoda, klimat, położenie

Pomorze Zachodnie od zachodu graniczy z Meklemburgią, od południa z Brandenburgią, ziemią lubuską i Wielkopolską, a do wschodu z Pomorzem Gdańskim. Można wyróżnić dwa „zderzające się” klimaty, które charakteryzują nie tylko region zachodniopomorski, ale również inne tereny położone nad Bałtykiem: wilgotno-umiarkowany oraz lesisto-śnieżny.

Zimy są łagodne, ponieważ średnia temperatur wynosi -3 stopnie. Lata z kolei są bardziej obfite w deszcze i chłodniejsze (+22 stopnie). Pogodę Pomorza Zachodniego charakteryzuje również duże zachmurzenie.

Pomorze Zachodnie – historia

Pomorze Zachodnie geograficznie dzieliło się na trzy obszary:

• Pomorze Tylne (wschód Odry);
• Pomorze Przednie (zachód Odry);
• Wyspę Rugię.

Od IX-X wieku na terenie Pomorza Zachodniego istniały liczne osady, które były często najeżdżane przez Niemców. Z tego względu również Mieszko I jako pierwszą dzielnicę zaanektował właśnie Pomorze. Na terenie tych ziem krzyżowały się różne ścieżki handlowe, zarówno polskie, jak i niemieckie, duńskie oraz szwedzkie. Po I wojnie światowej Pomorze Zachodnie zostało przyłączone do Rzeszy Niemieckiej, zaś po II wojnie światowej Polska otrzymała wschodnią część regionu, z którego zostali przesiedleni Niemcy.

Pomorze Zachodnie – miasta i zabytki

• Kołobrzeg – miasto położone w północno – zachodniej części Pomorza Zachodniego. Występują tutaj źródła wody mineralnej oraz solanki, dlatego Kołobrzeg jest również znanym uzdrowiskiem. W mieście znajdują się trzy kąpieliska morskie. Do głównych zabytków należą: kołobrzeska latarnia morska, pozostałości po twierdzy kołobrzeskiej, Baszta Lontowa oraz ratusz;
• Koszalin – miasto położone 11 km od morza Bałtyckiego. Koszalin jest drugim co do wielkości miastem w regionie pod względem ludności (108 576 mieszkańców). Do głównych zabytków należą: kaplica św. Gertrudy, Pałac Młynarza, stacja kolejki wąskotorowej, Katedra Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny z 1333 roku;
• Słupsk – leży na Pobrzeżu Koszalińskim. W XX-leciu międzywojennym miasto było nazywane „małym Paryżem” ze względu na nawiązania architektoniczne do stylu neoklasycystycznego. Do głównych zabytków należą: Ratusz, mały Ratusz „Belwederek”, Brama Młyńska z fragmentami murów obronnych, Baszta Czarownic, Zamek Książąt Pomorskich, Młyn Zamkowy, Spichlerz Richtera.
• Szczecin – stolica województwa zachodniopomorskiego wchodzącego w skład regionu Pomorza Zachodniego. Szczecin położony jest na Odrą. Do głównych zabytków należą: Zamek Książąt Pomorskich, Wały Chrobrego, Baszta Siedmiu Płaszczy, bazylika św. Jakuba, Brama Portowa, Brama Królewska.
• Świnoujście – miasto najdalej wysunięte na północny zachód Polski. W Świnoujściu znajduje się port oraz kąpielisko. Jest również znanym uzdrowiskiem. Do głównych zabytków należy: zespół fortów twierdzy Świnoujście, Park Zdrojowy, basen U-bootów, Latarnia Morska Świnoujście.

Pomorze Zachodnie – atrakcje turystyczne

Pomorze Zachodnie jest bardzo atrakcyjne dla turystów ze względu na dostęp do morza. W przymorskich miejscowościach co roku pojawia się bardzo dużo osób. Najbardziej rozrywkowym miastem na Pomorzu Zachodnim jest Mielno. Poza tym, turyści często wybierają Międzyzdroje, Dziwnówek oraz Ustronie Morskie.

Będąc na Pomorzu Zachodnim, warto się przejść Szlakiem Latarni Morskich usytuowanych w siedmiu miejscowościach nadmorskich:

• Świnoujściu;
• Kikucie;
• Niechorzu;
• Kołobrzegu;
• Gąskach;
• Darłówku;
• Jarosławcu.

Na Pomorzu Zachodnim znajdują się również liczne zamki należące do książąt pomorskich. Najbardziej okazałe budowle znajdują się w Szczecinie oraz w Darłowie.

Dobrym pomysłem jest również przejazd kolejką wąskotorową oraz zwiedzenie Wolińskiego Parku Narodowego, w którym są żubry oraz bieliki.

Pomorze Zachodnie – wioski tematyczne

Na Pomorzu Zachodnim znajduje się pięć wiosek tematycznych, które są ciekawą atrakcją nie tylko dzieci, ale również dorosłych:

• Wioska Hobbitów – znajduje się w miejscowości Sierakowo Sławieńskie, 27,9 km od Koszalina. Wioska odwzorowuje układ topograficzny miejscowości z książki J.R.R. Tolkiena „Władca pierścieni”. W wiosce można zobaczyć Gandalfa, trolle, orków czy Golluma;
• Wioska Końca Świata – znajduje się w miejscowości Iwięcino, 16,3 km od Koszalina. W wiosce można zobaczyć zegar słoneczny, a twórcy proponują spływy kajakarskie, warszaty rękodzielnicze czy warsztaty cysterskie;
• Wioska Zdrowego Życia – znajduje się w miejscowości Dąbrowa, ok. 8 km od Koszalina w linii prostej. W wiosce można postrzelać z katapult, zagrać w „bólki” - grę cysterską lub wziąć udział w warsztatach z odlewania cyny;
• Wioska Bajek i Rowerów – znajduje się w miejscowości Podgórki, 39 km od Słupska. W wiosce można wypożyczyć strój z bajek, zrobić zdjęcia w baśniowym plenerze lub odwiedzić pasiekę;
• Wioska Labiryntów i Źródeł – znajduje się w miejscowości Paproty, 32 km od Koszalina. Na terenie wioski znajduje się piramida, labirynt oraz piaskowa górka.

Pomorze Zachodnie – lokalne potrawy

Na Pomorzu Zachodnim warto spróbować:

• Ogórka kołobrzeskiego – receptura typowego małosolnego ogórka z Kołobrzegu opiera się na kiszeniu ogórków w roztworze ze źródeł solanki;
• Miodu drahimskiego – miód pozyskiwany z uli znajdujących się na terenie Drawskiego Parku Krajobrazowego, w obrębie którego są wrzosowiska, lipy, akacje, gryka oraz rzepak. Poza miodem drahimskim warto spróbować miodu Pojezierza Choszczyńskiego, miodu Puszczy Barlinieckiej, miodu z Lasu Świętej Marii, miodu cedyńskiego, wałeckiego oraz przelewickiego;
• Wina ze śliwek – pierwsze receptury były zapisywane odręcznie i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Według zapisków wino robi się ze śliwek z dużą ilością wody;
• Kapusty kiszonej z beczki – beczka, w której miała być kiszona kapusta, musiała być starannie wyczyszczona, tak aby do środka nie przedostała się pleśń. Poza kapustą, do kiszenia są dodawane zioła m.in. koper, kminek oraz liście bobkowe;
• Miodu pitnego trójniaku – tradycyjne trójniaki mają długi okres leżakowania (rok lub dłużej) w dębowych beczkach;
• Paprykarza szczecińskiego – zrobionego z mięsa rybiego, ryżu oraz sosu pomidorowego z dodatkiem ziół;
• Sielawy – rodzaj ryby nazywany „małą sieją”. Najsmaczniejsza jest wędzona sielawa z Pojezierza Drawskiego.