Buty trekkingowe - jakie wybrać jesienią i zimą?
Jesień i zima w górach potrafią być magiczne. Złote liście, pierwszy szron na trawie, a w końcu gruba warstwa białego puchu – te widoki, połączone z krystalicznie czystym powietrzem i ciszą na szlakach, przyciągają rzesze turystów. Jednak chłodniejsze pory roku stawiają przed naszym sprzętem, a zwłaszcza przed butami trekkingowymi, znacznie wyższe wymagania. Dobre obuwie to nie tylko kwestia komfortu i ciepłych stóp, ale przede wszystkim podstawa naszego bezpieczeństwa podczas przemierzania górskich szlaków. Jak więc wybrać idealne buty trekkingowe na jesienno-zimowe wędrówki?
Dlaczego zwykłe buty sportowe to za mało?
Zapomnij o niskich butach turystycznych czy lekkich butach podejściowych, które świetnie spisywały się latem. Jesienią szlaki stają się błotniste i śliskie od mokrych liści, a zimą pokrywa je śnieg i lód. Potrzebujesz obuwia, które zapewni Ci stabilność, ochroni przed zimnem, wilgocią i chcącym dostać się do środka butów błotem. Musi też być na tyle mocne, żeby wytrzymało liczne przytarcia o kamienie, korzenie czy ostry lód. Co ważne, musi też zabezpieczać kostkę przed urazami na nierównym, często zasypanym śniegiem terenie. Biorąc pod uwagę wszystkie te wymagania, najrozsądniejszym wyborem na chłodniejsze pory roku będą porządne buty trekkingowe.
Wysokość butów trekkingowych ma znaczenie – cholewka za kostkę to podstawa
Pierwszą i najważniejszą cechą dobrych butów na chłodne miesiące jest wysoka cholewka, sięgająca za kostkę. Dlaczego to tak istotne? Po pierwsze, stabilizuje ona staw skokowy, co jest kluczowe na śliskich i nierównych ścieżkach, gdzie o skręcenie nietrudno. Po drugie, lepiej chroni przed wpadaniem do środka śniegu, błota czy drobnych kamieni. To prosta, ale niezwykle skuteczna ochrona, która znacząco podnosi komfort i bezpieczeństwo marszu. Po trzecie wysoka cholewka zapobiegnia wlaniu się wody do środka but podczas przekraczania głębokich kałuż czy płytkich potoków.
Materiał i membrana, czyli bariera przed wilgocią
Materiał zastosowany na zewnątrz cholewki to pierwsza linia obrony obuwia. Najczęściej spotkamy się z butami skórzanymi lub wykonanymi z materiałów syntetycznych.
- Skóra (licowa lub nubuk): To klasyczny i niezwykle wytrzymały materiał. Świetnie oddycha, a po pewnym czasie idealnie dopasowuje się do kształtu stopy. Wymaga regularnej pielęgnacji i impregnacji, ale dzięki niej potrafi zachować wysokie właściwości wodoodporne. Łatwiejsza do czyszczenia jest gładka skóra licowa.
- Materiały syntetyczne: Buty z nich wykonane są zazwyczaj lżejsze, często nie wymagają "rozchodzenia" i szybciej schną. Nowoczesne tworzywa są bardzo wytrzymałe, choć z reguły ustępują pod tym względem wysokiej jakości skórze.
Niezależnie od materiału zewnętrznego, kluczem do suchej stopy jest membrana. Najbardziej popularna jest membrana GORE-TEX®. To specjalna warstwa w konstrukcji buta, która ma mikroskopijne pory – mniejsze od cząsteczek wody, ale większe od cząsteczek pary wodnej. Dzięki temu but nie przepuszcza wody z zewnątrz, ale jednocześnie pozwala stopie "oddychać", odprowadzając nadmiar potu. Dlaczego to tak istotne przy wyborze butów trekkingowych na jesień i zimę? Przemoczone stopy w niskich temperaturach to prosta droga do wychłodzenia i bolesnych otarć, dlatego na membranie nie warto oszczędzać.
Buty trekkingowe damskie a męskie – czy to tylko kwestia koloru?
Zdecydowanie nie. Chociaż kolorystyka jest najbardziej widoczną różnicą, kluczowe zmiany kryją się w konstrukcji buta. Anatomia kobiecej stopy jest statystycznie inna od męskiej – jest zazwyczaj węższa, zwłaszcza w okolicy pięty, ma niżej osadzoną kostkę i inne proporcje w podbiciu. Buty trekkingowe damskie wiodących producentów są najczęściej przygotowywane na specjalnie wyprofilowanych kopytach szewskich, które uwzględniają te różnice. Efekt? But damski lepiej trzyma piętę, zapobiegając jej unoszeniu się i otarciom, jest lżejszy i precyzyjniej dopasowany do węższej stopy. Dlatego paniom zdecydowanie poleca się wybieranie modeli z kolekcji damskich.
Podeszwa – Twój punkt styku z górą
Podeszwa w butach zimowych musi sprostać najtrudniejszym warunkom. Powinna mieć głęboki, agresywny bieżnik, który będzie "wgryzał się" w błoto i śnieg, zapewniając maksymalną przyczepność. Warto też zwrócić uwagę na podeszwę środkową, czyli warstwę odpowiedzialną za amortyzację. Najczęściej wykonuje się ją z pianki EVA (lżejszej i bardziej elastycznej) lub poliuretanu.
Kluczowa jest jednak sztywność całej konstrukcji.
- Buty turystyczne i śniegowce o elastycznej podeszwie: Dobre na proste, leśne ścieżki i spacery w dolinach.
- Buty trekkingowe o średniej i wysokiej sztywności: To niezbędny wybór w wyższe partie gór, zwłaszcza gdy planujemy używać raków. Sztywna podeszwa pozwala na bezpieczne zamocowanie raków koszykowych i zapewnia stabilność na twardym, zmrożonym śniegu.
Jakie buty trekkingowe na spacer w dolinie, a jakie na zimowy szczyt?
Nie każdy potrzebuje od razu pancernych butów do wspinaczki lodowej. Dobierz obuwie do planowanej aktywności.
- Na ośnieżone ścieżki i spacery w dolinach: Jeśli Twoim celem są łagodne, ośnieżone szlaki, możesz postawić na wygodne i ciepłe śniegowce turystyczne lub lżejsze buty turystyczne za kostkę z dodatkową warstwą ociepliny. Najważniejsza będzie tu dobra izolacja termiczna i komfort.
- Na trudniejsze górskie szlaki: Planując wyjście w Beskidy, Tatry czy Karkonosze zimą, musisz mieć solidne buty trekkingowe. Postaw na model z wysoką cholewką, membraną i sztywną podeszwą, która umożliwi założenie raków. Na śnieżne warunki najlepsze będą buty z cholewką wykonaną ze skóry licowej.
Pamiętaj, że nawet najdroższy but okaże się bezużyteczny, jeśli będzie źle dopasowany. Przymierzaj buty po południu, gdy stopa jest lekko spuchnięta, i koniecznie na grubą, zimową skarpetę trekkingową. Dobrze dobrany but to inwestycja, która będzie służyć latami, zapewniając bezpieczeństwo i radość z odkrywania piękna gór o każdej porze roku.
