Czerna. Atrakcje. Co warto zobaczyć

Mała wieś w województwie małopolskim, na Płaskowyżu Ojcowskim, malowniczo położona w rezerwacie przyrodniczym Dolina Eliaszówki.

Fundatorką klasztoru eremickiego w Czernej była Agnieszka z Tęczyńskich Firlejowa (1578–1644), żona wojewody krakowskiego. Prace budowlane ruszyły w roku 1629, a cztery lata później pierwsi zakonnicy rozpoczęli tu pustelnicze życie: obowiązywało ich całkowite milczenie i samotność, a w okresie adwentu i wielkiego postu udawali się do pustelni w okolicznych lasach. Klasztorny kościół wzniesiono, zgodnie z regułą karmelitów, na zamkniętym dziedzińcu otoczonym zakonnymi budynkami. Później dobudowano imponujący mur klauzurowy (długości 4180 m i wysokości 2,5 m), zachowany częściowo do dzisiaj. W kościele zachowało się barokowe wyposażenie, wykonane z tak zwanego czarnego marmuru, czyli ciemnego wapienia wydobywanego w pobliskim Dębniku. W ołtarzu głównym zwraca uwagę obraz patrona zgromadzenia, św. Eliasza, namalowany w 1640 roku przez Tomasza Dolabellę, nadwornego malarza króla Władysława IV. Natomiast w lewym bocznym ołtarzu znajduje się ikona MB Szkaplerznej z początku XVIII wieku, namalowana na miedzianej
blasze przez Pawła Gołębiowskiego, na wzór obrazu MB Śnieżnej z Bazyliki Santa Maria Maggiore (MB Większej) w Rzymie, różniąca się od włoskiego pierwowzoru tym, iż Madonna z Czernej trzyma w ręku znak zakonu – szkaplerz. Kryzys klasztorów kontemplacyjnych, jaki nastąpił w zaborze austriackim pod koniec XVIII wieku, zmienił charakter sanktuarium. Wielka klauzura została zniesiona, a kościół udostępniono wiernym. Obraz, czczony dotychczas wyłącznie przez pustelników, szybko stał się przedmiotem powszechnego kultu. W 1974 roku nałożono nań ozdobną sukienkę z koronami, wykonaną z darów przyniesionych przez wiernych, a w roku 1988 korony papieskie. Drugim wielkim skarbem, którym chlubi się Czerna, są relikwie 10 męczenników oraz relikwie św. Rafała Kalinowskiego, inżyniera, żołnierza, uczestnika powstania styczniowego, zesłańca syberyjskiego i zakonnika oraz przeora w klasztorze w Czernej i Wadowicach, którego Jan Paweł II w roku 1993 ogłosił świętym. Jego prochy spoczywają obecnie w kaplicy wybudowanej w latach
1981–1983 w Czernej.

*Klasztor oo. Karmelitów Bosych *Czerna 79
32-063 Krzeszowice
012 282 00 65
czerna@karmel.pl+'?' )
www.karmelczerna.pl

Dojazd
Z Krakowa 30 km na zachód drogą krajową nr 79 w kierunku Trzebini, w Krzeszowicach skręcamy na północ i po 5 km jesteśmy na miejscu. Pociągiem można dojechać z Krakowa lub Trzebini do Krzeszowic i stamtąd pieszo.

Uroczystości
16 lipca – MB Szkaplerznej
20 lipca – św. Eliasza Proroka

Noclegi
Dom pielgrzyma, 012 282 66 43

Krzeszowice, hotel o niskim standardzie

Paczółtowice, hotel „Villa Pacoldi”, 012 258 85 00

Sanktuaria w pobliżu
Kalwaria Zebrzydowska, Trzebinia, Wadowice

Dębnik Kamieniołomy tzw. czarnego marmuru – czyli ciemnego wapienia, nazywanego również marmurem dębnickim; już od XIV wieku wydobywano tu kamień do zdobienia kościołów w Polsce i za granicą, m.in. królewskich zamków – na Wawelu i w Warszawie, klasztoru na Jasnej Górze, klasztoru kamedułów na Srebrnej Górze. Dolina Eliaszówki – rezerwat przyrody wzdłuż potoku Eliaszówka, u podnóża klasztoru w Czernej; skaliste zbocza zbudowane z wapienia są w całości zalesione. Szczególną atrakcją okolicy są resztki kamiennego mostu nad potokiem, o długości 120 m, wspartego na 11 arkadach, z których najwyższa miała 18 m wysokości. Zakonnicy zwali go kiedyś anielskim, a miejscowa ludność diabelskim. Zbudowany w latach 1671–1695, miał ułatwiać komunikację klasztoru z podległą mu wsią Siedlec. Na terenie doliny znajdują się również ślady po dawnych karmelickich eremach.

Krzeszowice. Pałac Potockich – monumentalna budowla wzniesiona w najwyższym punkcie okolicy w latach 1850–1855, według projektu Franciszka Marii Lanciego. Potoccy zgromadzili tu cenne dzieła sztuki, meble, porcelanę; w czasie wojny pałac był letnią rezydencją gubernatora Generalnej Guberni Hansa Franka, po wyzwoleniu obiekt zajęła Akademia Leśna, a następnie zakład wychowawczy; obecnie budynek stoi pusty. Atrakcją jest dobrze utrzymany park w stylu angielskim, w którym zachowały się unikalne gatunki drzew i krzewów, sprowadzane przez Potockich z całego świata.* *

Seria: Miejsca niezwykłe

Tytuł: Sanktuaria w Polsce

Autor: Adam Sochaczewski