Dlaczego Europa to Europa? Czyli skąd wzięły się nazwy kontynentów

Nasz kontynent wziął nazwę z mitologii greckiej. Europa to imię mitycznej córki króla Tyru, w której zakochał się Zeus. Zauroczony piękną ziemianką bóg porwał ją i uniósł na największą grecką wyspę – Kretę. Kiedy po raz pierwszy użyto imienia mitologicznej bohaterki dla nazwania naszego kontynentu? Nie wiadomo. Wiadomo natomiast, że etymologicznie nazwa Europa wywodzi się z greckiego wyrażenia "europos" – co po polsku znaczy tyle, co "łagodnie wznoszący się" lub też od asyryjskiego "ereb" –"zachód". W domyśle: "tam, gdzie zachodzi słońce".

Ten największy kontynent na świecie, będący także kolebką rodzaju ludzkiego, wziął najprawdopodobniej (bo naukowcy i w tym przypadku snują rozmaite teorie) swą nazwę od akadyjskiego słowa "asios" – oznaczającego "kraj wschodzącego słońca".

Początkowo nazywano tak jedynie Azję Mniejszą (obecna Anatolia, wchodząca w skład Turcji)
. Później, po podboju tego terenu w starożytności przez Persów, Grecy nazwali tak wszystkie obszary leżące na wschód od ich ojczyzny. Nazwa przyjęła się stopniowo dla całego kontynentu.

Ten kontynent zyskał nazwę od miejsca położenia względem Europy. Nazwano go Australią z łacińskiego słowa "australis", czyli "południowy". Choć Australię odkryto dopiero w XVI wieku, to już w starożytności geografowie uważali, że na półkuli południowej powinien znajdować się wielki nieznany ląd. Na mapach określano go jako "Terra Australis Incognita" ("nieznany południowy ląd"). Nazwa przyjęła się, gdy w XVIII wieku Anglicy zaczęli kolonizować ten najmniejszy z kontynentów.

W tym przypadku ojców chrzestnych nazwy kontynentu znamy bez żadnych wątpliwości. Sąsiadka Europy zawdzięcza swoje miano Rzymianom, którzy południowe wybrzeża Morza Śródziemnego nazwali "Africa terra". Łacińskie słowo "africa" wywodzi się ze starogreckiego terminu "aphrike" oznaczającego "brak zimna". Wedle niektórych badaczy nazwa kontynentu nie ma jednak aż tak odległych w czasie korzeni i pochodzi od łacińskiego wyrazu "aprica" – "słoneczny".

Krzysztofa Kolumba znają wszyscy, a o Amerigo Vespuccim, od imienia którego odkryty pod koniec XV stulecia ląd nazwano Ameryką, słyszało bardzo niewielu. Czy to sprawiedliwe? Chyba nie, gdyż właśnie ten pochodzący z Italii podróżnik uznał trafnie odwiedzane przez siebie tereny obecnej Ameryki Południowej za nowy ląd (przypomnijmy, Kolumb myślał, że to Indie). Choć dzisiaj Vespucci jest postacią zapomnianą, to w XV wieku był znany bardziej od Kolumba. Listy pisane z podróży dały mu tak dużą sławę w Europie, że nowy kontynent, a w zasadzie dwa, ochrzczono właśnie jego imieniem.

Niezamieszkany ląd wziął swoją nazwę z greckiego słowa "antarktike", co można tłumaczyć dwojako: "naprzeciwko Arktyki" lub "przeciwnie do północy". Po raz pierwszy nazwy "Antarktyda" użyto stosunkowo niedawno, bo w 1841 roku. Jeszcze później, bo dopiero w latach 90. XIX wieku pojawiła się ona na mapach – za sprawą brytyjskiego kartografa Johna Georga Bartholomewa.