Flora i fauna Sudetów

Charakterystyczną cechą klimatu jest duża wilgotność i spore opady, z których większą część stanowi śnieg. W wyższych partiach gór zalega on nawet do 200 dni w roku. Znaczne opady i chłodniejsze niż w innych regionach Polski lata są wynikiem bliskości Atlantyku, znad którego wędrują zasobne w wodę masy powietrza. Inną charakterystyczną cechą są bardzo silne wiatry, które występują tu o wiele częściej niż w innych regionach kraju. Są to często wiatry porywiste – rekordowe podmuchy notowane w szczytowych partiach Karkonoszy przekraczają prędkość 200 km/godz.

Do najważniejszych czynników determinujących charakter szaty roślinnej danego regionu górskiego należą właściwe dla niego warunki klimatyczne, różnice wysokościowe i rzeźba terenu. Charakterystyczne dla środowisk górskich jest wykształcanie się pięter roślinnych. Najniżej położone jest piętro pogórza, które w Sudetach sięga do wysokości 450–500 m n.p.m. Naturalna szata roślinna została tu w większości wyparta przez pola uprawne, a zwartych kompleksów leśnych jest bardzo niewiele (są to najczęściej lasy mieszane z dużym odziałem różnorodnych gatunków liściastych). Jest to piętro, w którym nastąpiły największe przekształcenia naturalnego środowiska.

Kolejnym piętrem jest regiel dolny, którego górna granica przebiega na wysokości około 1000 m n.p.m. W lasach dominują buk, jawor i jodła, w mniejszym stopniu świerk. Naturalny udział tego ostatniego gatunku jest trudny do ustalenia, bowiem w wyniku planowej gospodarki leśnej prowadzonej w Sudetach od XVIII w. wiele naturalnych zbiorowisk leśnych, głównie buczyny sudeckiej (drewno bukowe było do XIX w. podstawowym surowcem energetycznym rozwijającego się przemysłu) zostało zastąpionych monokulturami świerkowymi. Taka niekorzystna zmiana w drzewostanie odbiła się na ogólnej kondycji lasów regla dolnego – lasy te są znacznie bardziej podatne na zagrożenia płynące ze strony zanieczyszczeń powietrza. Najlepiej zachowane fragmenty naturalnych buczyn znajdują się we wschodniej części Sudetów – w Górach Złotych, Bialskich i Sowich.

Regiel górny sięgający do wysokości około 1250 m n.p.m. występuje tylko w najwyższych pasmach sudeckich. Jest on zdominowany przez bory świerkowe z bogatym w paprocie runem. Najładniejsze lasy górnoreglowe występują w Karkonoszach i w Masywie Śnieżnika, jednak w wyniku klęski ekologicznej, która w znacznym stopniu dotknęła przede wszystkim Góry Izerskie i Karkonosze, znaczna część tych drzewostanów uległa przetrzebieniu, a nawet całkowitemu wyniszczeniu, prowadząc do rozległych wylesień.