Grodziec. Zamek. Historia. Ciekawostki. Turnieje rycerskie

Zamek Grodziec to warownia, która powstała na bazaltowym wzgórzu liczącym 389 m n.p.m., w miejscu kasztelańskiego grodu. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z końca XIV wieku.

Budowę zamku rozpoczęto w początkach lat 70. XV wieku z inicjatywy księcia legnickiego, Fryderyka II, który nabył dobra w Grodźcu. W pierwszej fazie polecił on wybudować potężną wieżę, wzorowaną na wieży św. Jadwigi, znajdującej się w pobliskiej Legnicy. Później rozpoczęto wznoszenie budynku mieszkalnego – palatium.

Zamek był siedzibą burgrabiów, reprezentujących książęcą władzę. Po śmierci Fryderyka I warownię odziedziczył syn, Fryderyk II, który uczynił z budowli jedną ze wspanialszych siedzib na Śląsku. W 1515 roku w warowni odbył się – urządzony z przepychem – ślub Fryderyka II z Elżbietą Jagiellonką, córką Kazimierza Jagiellończyka. W latach 20. XVI wieku przystąpiono do dalszej modernizacji budowli. Pod kierunkiem Wendela Rosskopfa powstała dolna kondygnacja w części mieszkalnej zamku, ze wspaniałymi sklepieniami oraz schodami. Pożar, który zniszczył część budowli w początku lat 20. XVI wieku, paradoksalnie przyczynił się do polepszenia systemu fortyfikacji zamku, czyniąc miejsce pod nowe inwestycje. Powstały wówczas dwie półokrągłe kaponiery od strony wschodniej i zachodniej, poszerzono fosę, wzmocniono bramę wjazdową. Później zamek przeszedł w ręce syna Fryderyka II – Henryka II, który sprzedał warownię Jerzemu II Brzeskiemu. W następnych latach kolejnymi panami na zamku byli m.in. biskup Gerstmann, Fryderyk
IV oraz Joachim Fryderyk. Kolejna rozbudowa zamku miała miejsce w latach 20. XVI wieku za sprawą księcia Jerzego Rudolfa.

W 1625 roku warownię otoczono umocnieniami bastionowymi. Powstały nowa wieża oraz zwodzony most. Podczas wojny trzydziestoletniej warownię jednak bez trudu zdobyły cesarskie wojska dowodzone przez Albrechta Wallensteina. Z tym wydarzeniem wiąże się opowieść o Mecie, nałożnicy burgrabiego Kaspra von Schindela, komendanta warowni. Na wieść o zbliżających się wojskach cesarskich bogaci mieszkańcy okolicznych miejscowości postanowili ukryć na zamku swój majątek, wierząc w możliwości obronne twierdzy. Jednak wspomniana nałożnica porozumiała się z wojskami cesarskimi i mały ich oddział wpuściła do zamku. Wrogie wojsko wymordowało załogę i zagarnęło ukryty majątek.

Na początku lat 40. XVII wieku zamek opanowali Szwedzi. Jednak dość szybko zostali wyparci przez oddziały cesarskie. W końcu lat 20. XVIII wieku jeden z kolejnych właścicieli, Otto von Frankerberg, przeprowadził niewielki remont części mieszkalnej, a u podnóża zamku wybudował pałac w stylu barokowym. W czasach wojen napoleońskich w zamku przebywały wojska francuskie. Żołnierze spowodowali pożar, który strawił budowlę. Na przełomie XIX i XX wieku zamek nabył Willibald von Dirksen, który dokonał przebudowy i renowacji budowli. Odrestaurowano m.in. front i mury palatium, pokryto dachem, podwyższono wieże i odtworzono ich zwieńczenia, wzniesiono bramę i most. Także wnętrza zostały odrestaurowane. W wyniku działań wojennych w 1945 roku część zamku uległa zniszczeniu. Po wojnie prace porządkowo-zabezpieczające rozpoczęto w 1959 roku. W późniejszych latach zmieniał się też gospodarz, a w 2002 roku zamek przeszedł pod opiekę gminy Zagrodno.

Zamek Grodziec
(76) 877 44 52 0 504 051 022 grodziec@grodziec.com
Kasztelan zamku
Zenon Bernacki (76) 877 44 42 0 504 051 022 bernacki@grodziec.com www.grodziec.com
Zakład Usług Turystycznych „Zamek Grodziec”
Grodziec
59-516 Zagrodno (76) 877 44 52 0 504 051 022 bernacki@grodziec.com

Na zamku Grodziec organizowany jest Śląski Turniej Rycerski. Podczas imprezy (w 2007 roku już po raz dziesiąty) odbywają się różnego rodzaju konkursy i turnieje z udziałem licznych bractw rycerskich. Uczestnicy mierzą się m.in. w walkach na miecze jednoręczne i półtoraręczne. W programie nie brakuje także konkursu łuczniczego, biegów rycerskich oraz turniejów dla dam. Są także scenki rodzajowe przybliżające życie w dawnych wiekach. Podczas imprezy rzemieślnicy mogą zaprezentować swoje wyroby.

Nowa Wieś Grodziska – poewangelicki, barokowy kościół wniesiony z wykorzystaniem późnogotyckich murów w latach 1704–1708.

Olszanica – gotycki kościół z początku XVI wieku, odnowiony na przełomie XIX i XX wieku.

Raciborowie Górne – dwunawowy, pierwotnie jednonawowy, kościół romański z drugiej połowy XIII wieku, przebudowany w wieku XVI, wieża frontowa z 1577 roku; plebania renesansowa z 1553 roku, przebudowana w roku 1818.

Złotoryja – pojoannicki, romańsko-gotycki, kamienny kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny z XIV–XV wieku, odbudowany w końcu XVI stulecia, przebudowany w połowie XIX wieku; pofranciszkański, barokowy zespół klasztorny z połowy XVIII wieku; fragmenty XIV-wiecznych murów miejskich; zabudowa miejska – kamienice renesansowe i barokowe z XVI–XVIII wieku.

Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: Zamki, turnieje, rycerze
Autor: Paweł Komorowski, Jarosław Kurkowski