Trwa ładowanie...

Gruzja. Smakowicie zastawiony stół to pretekst, by celebrować życie

Zabytkowa architektura, kaukaskie góry i bydło przeżuwające intensywnie zieloną trawę to prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalne wizytówki Gruzji. Jednak kraj ten ma turystom do zaoferowania coś znacznie więcej niż zapierające dech w piersiach krajobrazy. O gruzińskiej gościnności krążą legendy.

Gruzini kochają celebrować życie poprzez dobre jedzenie i picieGruzini kochają celebrować życie poprzez dobre jedzenie i picieŹródło: 123RF
d34evws
d34evws

Supra, czyli opanowana przez Gruzinów do perfekcji sztuka ucztowania, jest tradycją wywodzącą się z XIX w. Kiedy Gruzja straciła swą niepodległość, a kultywowanie wartości narodowych było oficjalnie zakazane, Gruzini zasiadali przy wspólnym stole, gdzie mogli swobodnie wyrażać własne poglądy. Dziś ceremonia przestała być sprzeciwem wobec opresyjnych systemów politycznych, a zaczęła stanowić tło dla wszystkich ważnych wydarzeń w życiu Gruzinów.

Gruzja - królestwo jedzenia

Kiedy myślimy o ciągle biesiadującej Gruzji, wyobrażamy sobie stoły uginające się od ciężaru bakłażanów, pieczonej baraniny i wina czerwonego jak krew. O tym, co dokładnie znajduje się na gruzińskim stole, opowiada Tomasz Groja, który mieszka w Gruzji od ośmiu lat i prowadzi turystyczną firmę Kavkaz Brothers.

– Na stole znajdziemy przede wszystkim najbardziej popularne gruzińskie dania: chaczapuri, czyli zapiekany drożdżowy placek nadziewany serem lub jajkiem i chinkali, małe pierożki z farszem w środku. Oprócz tego sałatki, szaszłyki i chleb. Gruzini uwielbiają chleb i jedzą go w kosmicznych ilościach! – mówi Tomasz.

Taca z chinkali w jednej z restauracji w Tbilisi WP
Taca z chinkali w jednej z restauracji w TbilisiŹródło: WP, fot: Ilona Raczyńska

Paradoksalnie jedzenie i picie nie są w biesiadowaniu tak istotne. Świadczy o tym przede wszystkim fakt, że w 2017 roku supra została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. To, że gruzińska biesiada nie ma nic wspólnego z "wyżerą, ochlajem, z bibą", tłumaczy Ryszard Kapuściński w Zaproszeniu do Gruzji, fragmencie cyklu reportaży "Kirgiz schodzi z konia". Smakowicie zastawiony stół jest dla Gruzinów jedynie pretekstem do tego, aby celebrować życie.

d34evws

Według Gruzinów żaden dzień się nie powtórzy, dlatego każdy z osobna należy traktować jak święto. W suprze najważniejsza jest więc uroczysta atmosfera, którą tworzy obrzęd wznoszenia toastów.

Gruzja - najważniejszy jest toast

Moment, w którym należy wznieść toast, wyznacza tamada. Jest wodzirejem, mistrzem ceremonii, przewodnikiem stołu. Do jego obowiązków należy utrzymanie porządku, kontrolowanie rytmu picia i dbanie o ogólną atmosferę. Zazwyczaj jest nim dojrzały mężczyzna wybrany demokratycznie spośród współbiesiadników.

– Wznoszone toasty przypominają bardziej poetyckie wywody i czasami są prawdziwym pokazem zdolności oratorskich wygłaszającego. Z reguły opowiadają jakąś historię, niosą morał i są mówione z głębi duszy – wyjaśnia Tomek.

Toasty w Gruzji to ważna tradycja Tomasz Groja
Toasty w Gruzji to ważna tradycjaŹródło: Tomasz Groja

Opowieść, którą snuje się przy wzniesionym w górę kieliszku, trwa zazwyczaj kilka, a czasem nawet kilkanaście minut. Podczas całej supry wygłasza się średnio ok. 12 przemówień. Wcale nie dziwi, że biesiada trwa zawsze do białego rana. Toasty nie są przypadkowe, ponieważ należy zachować odpowiednią kolejność ich wznoszenia. Ceremonię rozpoczynają zwykle podziękowania Bogu, niezależnie od tego, czy przy stole zasiadają wierzący, czy nie. Następnie wznosi się toast za pokój, mając w pamięci przeszłe konflikty, później za przodków oraz za potomków i wreszcie za okazję, a tej w Gruzji nigdy nie brakuje.

– Czym jest prawdziwa supra, doświadczyłem podczas swoich pierwszych wyjazdów do Gruzji. Kraj nie był wtedy tak rozwinięty turystycznie jak teraz, więc Gruzini byli mną i tym, co tam robię, niezwykle zaciekawieni. Kiedy podróżowałem, byłem ciągle przez nich zapraszany do domów, wręczali mi prezenty i często zatrzymywali mnie, aby ze mną porozmawiać. Pamiętam, że podczas drugiego wyjazdu, kiedy już wiedziałem, że chcę się tam przeprowadzić i szukałem domu do wynajęcia, właściciel tego miejsca zaprosił mnie do siebie. Usiadłem przy stole z całą jego rodziną, było nas ok. dziesięciu osób. Po szeregu toastów wygłosił mowę za przyjaźń polsko–gruzińską, za to, żeby udał się mój biznes i żebyśmy mogli razem współpracować. To było piękne przeżycie – wspomina.

Jedzenie to w Gruzji oznaka celebrowania życia Tomasz Groja
Jedzenie to w Gruzji oznaka celebrowania życiaŹródło: Tomasz Groja

Jedna historia szczególnie utkwiła Tomkowi w pamięci. Brał udział w gruzińskim weselu, na którym było ok. trzystu osób. Jego sąsiad, który go zaprosił, wiedział, że Tomek jest mówcą i lubi gaworzyć. W pewnym momencie niespodziewanie wręczył mu mikrofon, a goście zebrali się, żeby posłuchać, jak wznosi toast za szczęście młodej pary.

d34evws

– To było niezwykłe, że wszyscy naprawdę chcieli wysłuchać tego, co mówię. W Polsce tak nie jest, nikt nie zwraca uwagi na to, co sobie gadasz. Tam się naprawdę słucha toastów – dodaje.

Badridżani - smażony bakłażan faszerowany saciwi, czyli pastą z orzechów. WP
Badridżani - smażony bakłażan faszerowany saciwi, czyli pastą z orzechów Źródło: WP, fot: Ilona Raczyńska

Gruzja - gość w dom, Bóg w dom

Gruzińskie przysłowie mówi, że gość to podarunek od Boga. Ta gruzińska gościnność była przez turystów często wykorzystywana. Internetowe fora pełne są relacji podróżników, którzy mając nadzieję na dobroduszność Gruzinów, pojechali do Gruzji autostopem, nie mając przy sobie praktycznie żadnych pieniędzy.

d34evws

– Przez to trafić teraz na suprę, która nie jest zorganizowana przez biura podróży, jest naprawdę ciężko. Zrobiło się to w tym momencie bardzo komercyjne – mówi Tomasz.

Warto jednak pojechać i próbować nawiązać gruzińskie przyjaźnie, bo jeżeli już się nam to uda, biesiadowanie przy stole z Gruzinami jest ogromnym przeżyciem, niepodobnym do niczego innego.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Gruzińskie specjały

d34evws
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
d34evws

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj