Minorka. Niezwykła wyspa na Balearach

To tu hiszpańskie słońce wschodzi najwcześniej. Minorka jest bowiem najbardziej na wschód wysuniętą częścią kraju. Jej nazwa z katalońskiego oznacza "mniejsza", ponieważ jest druga co do wielkości w archipelagu Balearów – największa jest Majorka.

Śródziemnomorska oaza spokoju

Takich miejsc jest w Europie coraz mniej. Niezadeptane piękno natury i fascynujące pozostałości sprzed wieków sprawiają, że Minorka to wyjątkowy zakątek. Aż trudno uwierzyć, że to część Balearów, które kojarzą się przede wszystkim z Majorką i Ibizą, imprezowymi i zatłoczonymi mekkami turystycznymi. Hiszpańska wyspa jest całkowitym przeciwieństwem swoich znanych sąsiadek.

Większość jej powierzchni znajduje się pod ochroną. W 1993 r. ustanowiono tu rezerwat biosfery UNESCO. Minorka jest bowiem domem dla wielu endemicznych gatunków roślin i zwierząt.

Ze względu na ochronę przyrody przepisy regulują liczbę przebywającej na wyspie ludności. Wraz z mieszkańcami, których jest ok. 95 tys., na wyspie może znajdować się 145 tysięcy osób. Przez cały sezon letni przybywa tu tyle turystów, co przez tydzień na Majorkę czy Ibizę. Wyspa jest więc oazą spokoju, jednym z niewielu takich zakątków nad Morzem Śródziemnym.

Hiszpańskie Stonehenge

Na Minorce można zobaczyć jedne z najbardziej fascynujących budowli megalitycznych w Europie. Przede wszystkim są to taule, których znajduje się tu kilkadziesiąt, z czego kilkanaście jest w świetnym stanie. Słowo "taula" z katalońskiego oznacza stół, co nawiązuje do kształtu megalitów. Wielki płaski kamień leży na wysokim pionowym, który był umieszczany w zagłębieniu, a całość otoczona jest murkiem w kształcie litery U. Najwyższe taule mają do 5 m wysokości.

Badaczy fascynuje, jak to możliwe, że bez pomocy żadnych maszyn udało się podnieść tak ciężkie kamienie i osadzić je precyzyjnie, by przetrwały tysiące lat. Wiemy, że powstały w I wieku p.n.e., a stworzyli ją ludzie z tzw. kultury talayotyckiej. Taule występują tylko na Minorce, podobnych konstrukcji nie znajdziemy nigdzie indziej. Ze względu na tajemniczą aurę wielu przypominają słynne Stonehenge.

Do dziś nie wiadomo, jaką funkcję pełniły taule. Przeważają dwie teorie.

Według pierwszej była to rola religijna, a megality miały być małymi świątyniami. Inna mówi o miejscu mającym moc uzdrawiającą. Ma o tym świadczyć zorientowanie budowli na gwiazdozbiór Centaura oraz napisy na przedmiotach, które znaleziono podczas wykopalisk, nawiązujące do Asklepiosa, greckiego boga medycyny. Według mitologii był najlepszym uzdrowicielem starożytnego świata, a nauki pobierał od Chirona, najmądrzejszego z centaurów.

Innymi megalitami, które występują wyłącznie na Minorce są navety. Są to grobowce w kształcie łodzi obróconej do góry dnem. Największy z nich to Naveta d'Es Tudons - ma 14 m długości i 4 m wysokości. Budowle owiane są legendami, przez wieki mieszkańcy Minorki bali się do nich zbliżyć. Zostały zbadane pierwszy raz dopiero w XIX wieku.

Archeolog Lluís Pericot García odkrył tu w XX wieku pozostałości po co najmniej 100 szkieletach, a także różne przedmioty, takie jak ceramika, bransoletki z brązu lub guziki z kości. Dziś można je zobaczyć w Museu de Menorca w Mahón.

Zobacz też: Majorka - wyspa słońca