Mstów. Sanktuarium. Klasztor. Wyjątkowe miejsce chrześcijan

Miasteczko w województwie śląskim, nad Wartą. Starsze o całe stulecie od Częstochowy. W źródłach pojawia się po raz pierwszy w bulli papieża Celestyna III z 1193 roku. Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od imienia Mścisław, oznaczającego kogoś, kto zdobył sławę, mszcząc się na wrogach.

Kanonicy regularni laterańscy – z wrocławskiego opactwa NMP na Piasku, pojawili się w Mstowie prawdopodobnie w 1. połowie XII wieku. Pod koniec stulecia stał tu już parafialny kościół św. Augustyna. Na przełomie XIII i XIV wieku wzniesiono tutaj warowny, drewniany klasztor, ponieważ Mstów – pełniący wówczas funkcję ośrodka nadgranicznego, z brodem na Warcie – wielokrotnie stawał się celem grabieżczych wypraw band pogranicznych i najazdów ze strony książąt śląskich. Przez kilka następnych wieków miejscowość przewyższała znaczeniem pobliską Częstochowę. Klasztor kanoników laterańskich gościł polskich królów, m.in. Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełłę i Kazimierza Jagiellończyka.

W 1. połowie XV wieku na miejscu starego kościoła wzniesiono nowy, który otrzymał rangę kolegiaty i tytuł Wniebowzięcia NMP. Także klasztor w ciągu stuleci był wielokrotnie przebudowywany. Na początku XVII wieku dotychczasowe fortyfikacje zastąpiono nowymi, z kamienia i cegły. Nie zdołały one jednak powstrzymać Szwedów, którzy w roku 1655, po kilkudniowym oblężeniu, spalili miasto i klasztor. W czasie tego najazdu Mstów stracił połowę mieszkańców. Wkrótce przyćmiła go sława sanktuarium na Jasnej Górze i miejscowość utraciła znaczenie. Miary upadku dopełniły kolejne pożary, przemarsze wojsk, wylewy Warty i zarazy. W 2. połowie XVII stulecia rozwinął się w Mstowie kult obrazu MB Miłosierdzia. Jest to papierowa kopia ikony częstochowskiej, naklejona na płótno, naciągnięte na lipową deskę o wymiarach 38 cm na 49 cm.

Święte postacie osłonięte są sukienką ze srebrnej, a miejscami pozłacanej blachy, w której wygrawerowano zdobienia. Blacha pokrywa cały malunek, oprócz twarzy Madonny i Jezusa, które pokryto farbami olejnymi. Obraz umieszczony jest w srebrnej, bogato zdobionej ramie. Należał początkowo do Stefana Zamojskiego, miecznika sieradzkiego i właściciela wsi Strzelce Wielkie, a także dowódcy garnizonu, broniącego Jasnej Góry przed Szwedami w 1655 roku. Wizerunek był prawdopodobnie obrazkiem wotywnym, kupionym na odpuście w Częstochowie. Sławy przysporzyło mu uzdrowienie z paraliżu bratanicy Stefana Zamojskiego – Zofii, która modliła się przed tym obrazem. Stefan Zamojski wystawił z tej okazji w Strzelcach Wielkich dziękczynny kościół, a wizerunek otoczono szczególną czcią. Kiedy był już na tyle popularny, że do Strzelec Wielkich zaczęli przybywać pątnicy nawet z odległych miejscowości, przekazano go kanonikom w Mstowie, żeby wierni mieli do niego łatwiejszy dostęp. Jednak bliskość Częstochowy zahamowała rozwój kultu
maryjnego w Mstowie. Upadek sanktuarium, na początku XIX wieku, przypieczętowała kasata zakonu kanoników regularnych laterańskich przez rząd pruski. Dziś na ulicach Mstowa spotykają się pielgrzymi zdążający na Jasną Górę. W roku 1990 kanonicy regularni laterańscy powrócili do Mstowa.

Klasztor Kanoników Regularnych Laterańskich
ul. Targowa 95
42-244 Mstów
034 328 41 18
parafia@sanktuariummstow.com+'?' )
www.sanktuariummstow.com

Dojazd
Samochodem 13 km na wschód od Częstochowy, drogą wojewódzką nr 786 w kierunku na Koniecpol i Włoszczową. Pociągiem do Częstochowy, dalej linią podmiejską M.

Uroczystości
ostatnia niedziela lipca – rocznica koronacji MB Mstowskiej

1. niedziela października – MB Różańcowej

Noclegi
Duża baza noclegowa w Częstochowie.

Sanktuaria w pobliżu
Częstochowa, Danków, Gidle, Kłobuck

Brzyszów. Zespół dworski w Brzyszowie – z 2. połowy XIX wieku, składający się z dworu, rządcówki i zabytkowego parku.

Mstów. Kaplica cmentarna św. Andrzeja Apostoła i św. Barbary – z 1620 roku, przebudowywana kilkakrotnie. Skałka Miłosna – samotna skałka nieopodal klasztoru, stercząca nad wodami Warty. Według legendy jest to skamieniała para kochanków. U podnóża skałki bije źródełko, którego woda uważana jest za leczniczą; brak jednak oficjalnego potwierdzenia tej informacji, ponadto Warta jest w okolicy zanieczyszczona, więc nie należy pić tej wody. Wzgórze Chrapoń (309 m n.p.m.) – najwyższe wzniesienie na Wyżynie Wieluńskiej, z dwoma szczytami – zachodnim, zwanym Górą 3 Maja, i wschodnim, zwanym Górą Boryską; u podnóża wzniesienia od strony zachodniej bije silne wywierzysko, czyli źródło wód podziemnych.

Seria: Miejsca niezwykłe

Tytuł: Sanktuaria w Polsce

Autor: Adam Sochaczewski