Nie bądź wakacyjnym przestępcą! Niektóre pamiątki mogą być pułapką!

Skoro można kupić, to jest legalne? Niekoniecznie!

Mogłoby się wydawać, że skoro coś jest jawnie sprzedawane na różnego rodzaju stoiskach i straganach, to na pewno jest legalne. Niestety niekoniecznie, więc za każdym razem, gdy chcemy coś kupić za granicą, powinniśmy być ostrożni. Fundacja WWF Polska radzi – unikaj wszelkich pamiątek pochodzenia zwierzęcego czy zawierającego elementy egzotycznych roślin. Mogą zawierać części gatunków chronionych międzynarodowym prawem – konwencją CITES.

Polska w czołówce procederu

W wakacje służby prowadzące kontrole graniczne odnotowują wzmożoną liczbę prób nielegalnego wwozu do kraju produktów wykonanych z przemytu zagrożonych gatunków. Ten rodzaj przemytu jest drugim najbardziej intratnym po handlu narkotykami. Przywożąc do kraju okazy CITES, stajesz się nieświadomym przemytnikiem! Nielegalny handel dziką przyrodą to poważne przestępstwo, a nasz kraj jest niestety w czołówce tego procederu. Tylko między 2019 a 2022 wykryto w Polsce prawie pół miliona nielegalnych przedmiotów pochodzących z przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie z całego świata.

5 lat więzienia za pamiątkę?

Jeśli wskutek przestępstwa zabijana lub krzywdzona jest dzika przyroda, to mówimy o przestępstwach przeciwko przyrodzie. Nie ma znaczenia, czy przestępstwo dotyczy rzadko występujących czy zagrożonych gatunków zwierząt i roślin. Takimi przestępstwami są kłusownictwo, nielegalne posiadanie, przemyt, nielegalny handel oraz zatruwanie. Pamiętaj jednak, że na nasz szacunek i ochronę zasługuje cała flora i fauna, nie tylko zagrożone gatunki. 

Na szczęście przestępstwa przeciwko przyrodzie są surowo karane – popełniającym je grozi nie tylko kara grzywny, ale też kara od 3 miesięcy aż do 5 lat pozbawienia wolności. Fundacja WWF Polska ostrzega – nawet jeśli wwieziesz okaz CITESowy nieświadomie, mogą spotkać Cię nieprzyjemności… Dlatego jeśli nie masz pewności, że pamiątka, którą chcesz kupić, jest legalna, lepiej jej nie kupuj! To od nas wszystkich zależy, czy obronimy przed przestępcami przyrodę, która jest naszym wspólnym dobrem. Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Poznaj listę zagrożonych gatunków pod tym linkiem: https://www.wwf.pl/projekt-swipe

Uważaj na medycynę orientalną

Niestety popularność tradycyjnej medycyny w krajach Azji Południowo-Wschodniej przyczynia się do nielegalnego handlu częściami zwierząt. Często wykorzystywane są kości tygrysów, z których tworzy się wino, maści i inne pseudomedykamenty. Historia tego rodzaju pseudomedycyny ma wiele lat -- części tygrysów są w niej używane od ponad 1500 lat. Mimo braku naukowych dowodów na jej działanie, silne kulturowe przekonanie pozwala wierzyć ludziom, że może ona pomagać na wiele przypadłości, takich jak reumatyzm, trąd, zaćma, bóle zębów, różne choroby skóry, bóle mięśni czy malaria. W celu łatwiejszego pozyskiwania tych produktów wiele tygrysów hoduje się na tzw. farmach tygrysów, których większość znajduje się w Chinach, Tajlandii, Laosie i Wietnamie (żyje na nich łącznie około 8000 osobników, czyli blisko 2 razy więcej, niż żyje na wolności!). Niestety tego typu miejsca nie tylko podważają działania ochronne, ale też wzmagają popyt na produkty pochodzenia tygrysiego, napędzając tym samym kłusownictwo. Pamiętaj – nie ma żadnych dowodów na skuteczne działanie pseudomedykamentów, a ich ewentualne skutki uboczne nie są zbadane. Nie ryzykuj swoim zdrowiem!

Czego nie kupować?

Na specjalnej liście CITES jest blisko 30 tysięcy gatunków, z czego aż 10 tysięcy stanowią zwierzęta. Dlatego podczas egzotycznych wakacji warto uważać na pułapki na lokalnych straganach. Wwiezienie okazów CITES do Polski jest nielegalne, jeśli nie posiadamy odpowiednich zezwoleń lub świadectw. Skoro chronionych gatunków jest aż tyle, najłatwiej będzie trzymać się ogólnych wytycznych i nie kupować:

• żywych roślin i zwierząt,
• wypchanych zwierząt i trofeów myśliwskich,
• wyrobów z kości, rogów, zębów zwierząt (m.in. kość słoniowa),
• naszyjników, pierścionków i innych wyrobów, które zawierają części roślin i zwierząt chronionych,
• torebek, butów, portfeli czy pasków do spodni wykonanych ze skór węży, krokodyli, waranów itp.,
• lekarstw zawierających sproszkowane fragmenty zwierząt lub roślin (tzw. medycyna orientalna).

Pełną listę gatunków objętych konwencją CITES znajdziesz na stronach rządowych.

Jaka jest zatem najlepsza pamiątka?

Tyle zakazów i obostrzeń pewnie zostawia Cię w konsternacji – co będzie bezpieczną pamiątką z wakacji? Zdaniem Fundacji WWF Polska najlepsze będą po prostu zdjęcia – nie tylko zdadzą próbę czasu, ale nie stanowią też zagrożenia dla przyrody i dla Ciebie. Pamiętaj jednak, żeby robiąc zdjęcia, też być odpowiedzialnym turystą. Unikaj robienia zdjęć z tresowanymi w nieludzkich warunkach słoniami czy tygrysami, które nie znają innego życia niż to w niewoli. Tego typu atrakcje również przyczyniają się do cierpienia tych zwierząt, napędzając interes hodowlany. Nie wyciągaj też z wody morskich organizmów! Niewiele osób wie, ale rozgwiazda wyjęta z wody po kilku sekundach umiera. Pamiętaj, od przyrody zależymy my wszyscy, dlatego powinniśmy ją szanować!

Reaguj!

Już wiesz, na co uważać na wakacjach. To między innymi od Twoich wyborów zależy los roślin i zwierząt! Dokonując świadomych zakupów, nie tylko pomożesz przyrodzie, ale też samemu sobie, bo dzięki temu możesz uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji nieświadomego działania. Nikt nie chciałby, by groziło mu aż 5 lat więzienia za pamiątkę z wakacji… Jeśli natomiast jesteś świadkiem przestępstwa przeciwko przyrodzie – pomóż jej i zgłoś sprawę na policję!

Projekt LIFE SWiPE "Skuteczne ściganie przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie w Europie LIFE 19 GIE/BG/000846", został dofinansowany ze środków NFOŚiGW.