Niezwykłe muzeum w Markowej

Muzeum Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej to pierwsza w Polsce tego typu instytucja. Wcinającą się w ziemię ascetyczną bryłę muzeum wraz z ukrytą w jej wnętrzu ekspozycją zaprojektowała pracownia Nizio Design International. Muzeum zostało otwarte 17 marca 2016 roku.

Nie tylko forma, ale też wszystkie inne elementy obiektu, jak tekstura i materiał, mają wyrażać treści związane z przesłaniem muzeum. Zastosowano tu minimalistyczne, abstrakcyjne formy architektoniczne, które wywołują u zwiedzających określone odczucia. Bryła budynku przywodzi na myśl dom. Symboliczna wizja domu, który kojarzy się z miłością i bezpieczeństwem została przez projektantów zderzona z formami kompozycyjnymi wyrażającymi niepokój i zagrożenie. Żelbetowy budynek ma elewacje obłożone kortenem, czyli blachą, która poprzez korozję zmienia swój wygląd, ukazując upływ czasu. Zagłębiona w teren bryła, wpisując się w kontekst miejscowości i jej historii, przypomina zwiedzającym dzieje i życie przedwojennej Markowej. Odnosi się nie tylko do czasów Shoah, ale też symbolizować ma trwanie, mimo przeciwności losu i historii.