Polska – na ile województw jest podzielona? Jakie są miasta wojewódzkie w Polsce?

Województwo jest w Polsce jednostką podziału administracyjnego najwyższego (pierwszego) stopnia. Polska obecnie podzielona jest na 16 województw. Podział taki został wprowadzony w styczniu 1999 roku. Wcześniej, w latach 1945 – 1998, Polska była podzielona aż na 49 województw. Obecny podział ma pewne historyczne korzenie z okresu rozbicia dzielnicowego. Stąd między innymi wynikają znaczne różnice w wielkościach poszczególnych województw.

Utworzenie 16 województw zamiast 49 mniejszych obszarów miało na celu stworzenie większych regionów, które byłyby konkurencyjne na arenie międzynarodowej po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Dodatkowo, z założenia większe województwa miały bardziej efektywnie gospodarować swoimi finansami.

Województwa, czyli jednostki I stopnia, dzielą się na jednostki II stopnia, czyli powiaty (1 stycznia 2020 roku było ich w Polsce 380), a powiaty dzielą się na jednostki III stopnia, czyli gminy (jest ich 2477).

Zobacz także: Polskie województwa - co się zmieniło przez 25 lat

Nazwy polskich województw pochodzą od nazw miast, które są ich stolicami, czyli miastami wojewódzkimi albo od nazw regionów (takich jak Mazowsze, Wielkopolska czy Pomorze). Polskie województwa w kolejności alfabetycznej razem z ich stolicami, czyli miastami wojewódzkimi to:

1. Województwo dolnośląskie (Wrocław),
2. Województwo kujawsko-pomorskie (Bydgoszcz – siedziba wojewody, Toruń - siedziba sejmiku województwa),
3. Województwo lubelskie (Lublin),
4. Województwo lubuskie (Gorzów Wielkopolski – siedziba wojewody, Zielona Góra - siedziba sejmiku województwa),
5. Województwo łódzkie (Łódź),
6. Województwo małopolskie (Kraków),
7. Województwo mazowieckie (Warszawa),
8. Województwo opolskie (Opole),
9. Województwo podkarpackie (Rzeszów),
10. Województwo podlaskie (Białystok),
11. Województwo pomorskie (Gdańsk),
12. Województwo śląskie (Katowice),
13. Województwo świętokrzyskie (Kielce),
14. Województwo warmińsko-mazurskie (Olsztyn),
15. Województwo wielkopolskie (Poznań),
16. Województwo zachodniopomorskie (Szczecin).

Województwem o największej powierzchni i jednocześnie takim, które jest zamieszkiwane przez największą liczbę osób jest województwo mazowieckie. Województwem o największej gęstości zaludnienia jest śląskie, z kolei najmniej osób na metr kwadratowy zamieszkuje województwa podlaskie oraz warmińsko-mazurskie. Najwięcej miast znajduje się w województwie wielkopolskim, a najmniej w województwie opolskim.

Raz na jakiś czas pojawia się pomysł zmiany podziału administracyjnego kraju i utworzenia w Polsce nowych województw. Rozważa się między innymi utworzenie województwa staropolskiego, którego stolicą miałaby być Częstochowa. Mieszkańcy tego miasta domagają się własnego województwa od dłuższego czasu, a pierwszy projekt utworzenia tego regionu pojawił się po koniec lat 90., gdy planowano nowy podział administracyjny Polski. Województwo to miałoby obejmować:
• Dzisiejsze województwo świętokrzyskie,
• Południową część obecnego województwa łódzkiego,
• Północną część województwa śląskiego.

Kolejnym województwem miałoby być województwo środkowopolskie, którego stolicą miałby być Kalisz. Swoje województwo środkowopomorskie chcieliby również mieć mieszkańcy Koszalina. Obszar województwa środkowopomorskiego miałby być podobny do obszaru dawnego województwa koszalińskiego.

Od pewnego czasu pojawia się również wniosek o oddzielenie Warszawy od województwa mazowieckiego i utworzenie osobnego województwa warszawskiego. Oprócz samej stolicy obejmowałoby ono swoim terytorium powiaty otaczające Warszawę. Takie rozwiązanie miałoby pozwolić na lepszy podział środków finansowych pomiędzy wszystkie miasta województwa mazowieckiego.