Rowy. Plaże. Co robić nad morzem
Rowy to wieś rybacka, leżąca na zachodnim krańcu Słowińskiego Parku Narodowego u ujścia Łupawy do morza. Od ponad 30 lat popularne letnisko, a tłumy przyciągają plaże.
Wieś rybacka, leżąca na zachodnim krańcu Słowińskiego Parku Narodowego u ujścia Łupawy do morza. Od ponad 30 lat popularne letnisko.
Centrum skupione jest w okolicy małego, rozbudowującego się portu rybackiego. Znajdziemy tu wszystko, co kojarzy się z nadmorską miejscowością wypoczynkową - deptak, bulwar, sklepy, restauracje, kafejki i smażalnie. W sezonie, główna ulica oraz deptak to miejsca raczej tłoczne, ale wystarczy odejść kilkadziesiąt metrów w bok i cały gwar znika. Najpiękniejszym zakątkiem Rowów jest fragment położony na zachód od portu. W wydmowym lesie sosnowym znajdują się duże ośrodki wypoczynkowe. Domy, pawilony, zespoły domków kempingowych i inne budynki gubią się wśród drzew. Niektóre położone są bezpośrednio na wydmie, ok. 100 metrów od morskiego brzegu. Pomiędzy ogrodzeniami poprowadzono ścieżki i dróżki, biegnące w kierunku centrum wsi lub do wyjść na plażę. Równie urokliwym zakątkiem jest niewielki fragment, we wschodniej części Rowów nad Łupawą, przy granicy ze Słowińskim Parkiem Narodowym. Tutaj królują małe pensjonaty, z których kilka opiera się o nadmorskie wydmy. Ostatnio wieś rozbudowuje się intensywnie w
kierunku południowym, wzdłuż drogi dojazdowej. Jeśli ktoś był tutaj pod koniec XX wieku, nie pozna XXI-wiecznych Rowów. Niezmiennym elementem jest kamienny kościółek zbudowany w 1856 roku na miejscu rozebranej, XIII-wiecznej świątyni.
Słowiński Park Narodowy
Przyjeżdżający do Rowów goście cenią sobie przede wszystkim tutejszą szeroką plażę. Ciągnie się ona na wschód, na długość ponad 35 km od ujścia Łupawy aż do Łeby, a w kierunku zachodnim niemal 15 km do Ustki. Najpopularniejsze są wycieczki w kierunku zachodnim, do leżących w sąsiedztwie wsi letniskowych Dębiny i Poddąbia. Odcinek Rowy-Łeba to chyba najpiękniejszy fragment wybrzeża nad polskim Bałtykiem. Tworzą go leśne i wydmowe mierzeje, oddzielające od morza nadbrzeżne jeziora: Gardno i Łebsko oraz niewielkie: Dołgie Małe i Duże. Cały fragment wybrzeża, wraz z jeziorami i leżącymi na południe od nich podmokłymi łąkami, należy do Słowińskiego Parku Narodowego. Od 1977 roku to jeden ze światowych rezerwatów biosfery UNESCO. Sąsiadująca z Rowami Mierzeja Gardnieńska, stanowi przedsionek Słowińskiego Parku Narodowego. Wśród sosnowego lasu prowadzą turystyczne szlaki „Północny SPN” i „Dołgie Duże”. Wyprowadzają turystów na punkty widokowe nad jeziorem Gardno, skąd obserwować można ptactwo wodne. W tle, ponad
wodami jeziora, widoczna jest zamglona sylwetka „Świętej Góry Słowińców”, czyli Rowokołu (115 m n.p.m.). Brzegami jeziora, przez wieś Gardną Wielką, można dojść na szczyt Rowokołu, ale wygodniej jest dojechać do Smołdzina, skąd na wierzchołek dostaniemy się w pół godziny. „Szlakiem północnym” możemy dojść do Wydmy Czołpińskiej i Gór Sowich, pasma wydm ruchomych położonego najbliżej Rowów. Atrakcją wydmy Czołpińskiej jest wznosząca się na jej szczycie latarnia morska z 1875 roku, z udostępnioną galerią widokową. Możemy stąd podziwiać Mierzeję Łebską, po której obu stronach rozciągają się niebieskie wody jeziora Łebsko i Morza Bałtykiego. Jezioro Łebsko to trzecie, pod względem powierzchni, jezioro w Polsce (po Śniardwach i Mamrach). Jego ogrom w pełni widać z Łąckiej Góry (42 m n.p.m.), najwyższej wydmy we wschodniej części Mierzei Łebskiej. Podmokłe łąki, bagna, torfowiska oraz zarośnięte trzciną brzegi jezior w SPN, to królestwo wodnego i błotnego ptactwa. Miejsca lęgowe i żerowania ptaków objęte są ochroną
rezerwatową. Takich ostoi dziko żyjącego ptactwa jest tutaj siedem. W granicach parku leżą także inne rezerwaty. Należy do nich, m.in. rezerwat „Moroszka” chroniący bagienny las z rzadkim gatunkiem dzikiej maliny o żółtych owocach, nazywanej „moroszką”. Na plaży, nad Bałtykiem, można czasami zobaczyć odpoczywające foki.
Okolice
Kluki – wieś-skansen budownictwa ryglowego nad jeziorem Łebsko. Dawna osada rybacka. Muzeum Wsi Słowińskiej rozpoczęło działalność w 1963 roku. Obecnie z innych wsi przenosi się tu zabytkowe budynki, tworząc malowniczy zespół wiejskiej zabudowy ryglowej. W sezonie, imprezy kulturalne. Smołdzino – wieś u stóp Rowokołu nad Łupawą. Kościół z 1632 roku z XVII-wiecznym polichromowanym stropem i zachowanymi portretami fundatorki – księżnej Anny de Croy z rodu Gryfitów i jej syna. Muzeum Słowińskiego Parku Narodowego. Udostępniona do zwiedzania elektrownia wodna na Łupawie. Gardna Wielka – przystań żeglarska nad jeziorem Gardno. Centrum szkolenia windsurfingowego. Kościół neogotycki zbudowany na murach romańskiego kościoła z 1282 roku. Objazda – ryglowy kościół z 1606 roku, zespół dworsko-parkowy z końca XIX wieku. Słupsk – miasto nad Słupią, centrum kulturalne i gospodarcze Środkowego Pomorza. W sąsiedztwie Słupi zespół architektoniczny zamku książąt pomorskich i fortyfikacji miejskich: zamek - Muzeum Pomorza
Środkowego (kolekcja obrazów Witkacego), gotycki kościół św. Jacka, młyn, ryglowy spichlerz Richtera, Brama Młyńska, Baszta Czarownic. W północno-zachodniej części starego miasta zachowana zabytkowa zabudowa świecka z przełomu XIX i XX wieku, z masywnym neogotyckim ratuszem z 1901 roku, gotycka Brama Nowa i gotycki kościół NMP z XIV-XV wieku.
Diabelska wyspa
Na terenie Słowińskiego Parku Narodowego znajduje się Wyspa Kamienna, podlegająca ochronie rezerwatowej, utworzona z dużej ilości głazów narzutowych. Legenda wiąże jej powstanie z kościołem w Rowach. Ponoć pomagający mieszkańcom w budowie diabeł znosił z całej okolicy budulec i upuścił do jeziora część kamiennego ładunku. Wyspa jest królestwem ptactwa wodnego.
Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: Zakątki na urlop i weekend
Autor: Dariusz Jędrzejewski
