Tysiące zabytków odnalezionych w centrum Warszawy. Archeolodzy mają ręce pełne roboty
Intensywne badania archeologiczne na terenie dawnego pałacu Saskiego oraz pałacu Brühla w Warszawie przynoszą cały czas setki nowych odkryć. Z uwagi na wielkość odsłoniętego terenu oraz stosunkowo łatwy dostęp, liczba wydobywanych spod ziemi pamiątek z różnych okresów przerasta najśmielsze oczekiwania badaczy. Pierwsze podsumowania mówią o 46 tys. uratowanych zabytków.
11.09.2023 | aktual.: 11.09.2023 14:11
Pałac Saski, pałac Brühla i kamienice przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 to budynki, które zostaną odbudowane w ramach projektu przywrócenia do życia zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego w Warszawie. Ukryte pod ziemią pozostałości pałacu Saskiego odsłonięto już w pierwszych miesiącach robót. Obecnie prace koncentrują się wokół dawnego pałacu Brühla. Równolegle toczy się konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej wraz z zagospodarowaniem terenu dla odbudowy zespołu pałaców i kamienic – jego pierwszy etap dobiegł końca.
Do pierwszego etapu zakwalifikowało się 11 pracowni, których zadaniem było przygotowanie i złożenie opracowań studialnych. Do kolejnej części zakwalifikowano pięciu wykonawców. W drugim etapie wybrane pracownie złożą prace konkursowe, a autorów najlepszej z nich, zgodnie z założonym harmonogramem, poznamy już 12 października br.
Pierwsi na plac wchodzą saperzy
W czerwcu br. rozpoczęły się prace na obszarze dawnego pałacu Brühla. Najpierw do działań przystąpili saperzy, którzy sprawdzili teren pod kątem obecności pozostałych po wojnie niewybuchów. Znaleźli m.in. łuski naboi do karabinu typu Mauser czy też pochodzący z żołnierskiej czapki fragment orzełka.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
3 lipca br. rozpoczęły się właściwe prace pod nadzorem archeologów. Koparki zaczęły usuwać darń i ostrożnie odsłaniać pierwsze fragmenty murów oficyn i dziedzińca dawnej siedziby resortu spraw zagranicznych. Na każdym odcinku badanego terenu, po usunięciu zasypów gruzu, archeolodzy przechodzą do prac prowadzonych ręcznie. Do końca roku będą eksplorować kolejne warstwy kulturowe terenu liczącego blisko 4,5 tys. m kw.
Podobnie jak miało to miejsce w przypadku prac saperskich, szybko udało się odkryć pierwsze skarby. W drugim tygodniu badań światło dzienne ujrzały skrywane przez blisko 80 lat pod ziemią części baz kolumn, kamienna tablica z rzymskimi cyframi, fragmenty zdobień elewacji oraz popiersia.
Najciekawsze dotychczas znalezisko to wydobyty z gruzów, połowicznie zachowany pomnik z podpisem "Chwała" na cokole. Co ciekawe, podobna rzeźba, opatrzona taką samą inskrypcją, znajduje się w głównej alei ogrodu Saskiego. Aby odpowiedzieć na pytanie, czy odkryta dolna część siostrzanego pomnika jest rokokowym oryginałem, czy jednak również późniejszą rekonstrukcją, potrzebna będzie wnikliwa analiza konserwatorska.
Tajemniczy tunel i 46 tys. zabytków spod ziemi
Niedawno media obiegła informacja o odkryciu tunelu, na temat którego było brak jakichkolwiek informacji w istniejących dokumentach i planach. Po jego oględzinach okazało się, że jest to tunel łącznikowy, zbudowany w latach 30. XX w. specjalnie na potrzeby wywiadu wojskowego. Ma około 45 m długości i miał umożliwiać szybkie przekazywanie meldunków i informacji.
Pod ziemią odkryto także wiele innych pamiątek z minionych epok. Spod gruzów piwnic pałacu Saskiego, Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej do tej pory wydobyto blisko 46 tys. zabytków. Są to m.in. medaliki, monety, ozdoby, naczynia, fragmenty elewacji zniszczonych budynków, łuski nabojów, fragmenty mundurów, tablice z inskrypcjami czy fragmenty rzeźb.
Oficjalnie proces odbudowy pałacu Saskiego i sąsiednich budowli z pl. Piłsudskiego ruszył w sierpniu 2022 r. Zakończenie inwestycji planowane jest w 2030 r. Jej koszt skalkulowano na 2,5 mld zł.
Odbudowany pałac Saski będzie miejscem dostępnym dla wszystkich – znajdą się tu instytucje użyteczności publicznej, organizowane będą koncerty i wystawy. By już na etapie prac przygotowawczych dać odwiedzającym tę przestrzeń namiastkę przyszłych funkcji pałacu, zamieniono ogrodzenie terenu inwestycji w miejską galerię sztuki.
Źródło: Pałacsaski.pl