Wielkie wyróżnienie dla Polski. Tradycja dywanów kwiatowych wpisana na listę UNESCO

Decyzję o wpisie podjął Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego podczas 16. sesji w Paryżu. Wniosek złożony przez Polskę został wyróżniony przez ekspertów UNESCO jako przykład wzorcowej współpracy z depozytariuszami.

Polska tradycja na liście UNESCO

"To jest nasz trzeci wpis na światową listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Ogromnie cieszę się, że możemy się spotkać i ogłosić ten sukces Polski" - powiedziała na konferencji prasowej wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków Magdalena Gawin.

Na liście znajdują się już szopkarstwo krakowskie i kultura bartnicza.

W ostatnich dniach rozszerzono także o sześć państw: Polskę, Irlandię, Chorwację, Holandię, Kirgistan i Słowację wpis sokolnictwa na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Teraz ten wpis obejmuje 24 państwa.

Tradycja układania kwiatowych dywanów na procesje Bożego Ciała kultywowana jest w Spycimierzu od ponad 200 lat. Pierwotnie ozdobne dywany usypywane były z piasku o różnych odcieniach, z czasem dokładano do niego kwiaty.

Wielcy mieszkańcy małej wsi

"Nie było by wpisu, gdyby nie wielcy mieszkańcy małej parafii w Spycimierzu, którzy od 200 lat w dzień Bożego Ciała wychodzą na drogę i ubierają ją na uroczystą procesję Bożego Ciała" - powiedział Józef Kaczmarek, burmistrz Uniejowa.

Z dumą podkreślił, że "to jedyne miejsce w Polsce, gdzie procesja przechodzi po pięknym dywanie z żywych kwiatów".

Co ciekawe, parafia w Spycimierzu jest niewielka, bo liczy ok. 300 mieszkańców, za to jak zaangażowanych! "To przykład, że taka niewielka wspólnota może dokonać rzeczy wielkich, docenionych przez grono międzynarodowych ekspertów. Cieszymy się, że możemy dać przykład innym wspólnotom. Chcielibyśmy, żeby poszli w nasze ślady i promowali polskie dziedzictwo kultury" - dodał burmistrz.

Czytaj też: O krok od tragedii. Jest wideo z Tatr

"To jeszcze do nas nie dociera wszystko, ale mamy świadomość, że jest to wielka sprawa. O takim małym Spycimierzu z gminy Uniejów w woj. łódzkim w każdym zakątku świata może ktoś przeczytać i będzie wiedział, że jesteśmy" - mówiła prezes Parafialnego Stowarzyszenia Spycimierskie Boże Ciało Maria Pełka.

W piątek 17 grudnia mieszkańcy Spycimierza mają uczcić ten fakt układając razem z zaproszonymi gości fragmentu kwiatowego dywanu w kościele parafialnym. Po mszy odsłonięty zostanie też kwiatowy żłóbek i anioł.

Prof. Katarzyna Smyk, przewodnicząca Rady ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego oceniła, że "wspólnota jest tak wspaniała, że to na pewno jest jedna z lepszych inwestycji Polski w dziedzictwo niematerialne" - podkreśliła.

Tradycja dywanów kwiatowych w Spycimierzu

Utworzenie dywanu usypanego z tysięcy kwiatów w trakcie procesji Bożego Ciała nawiązuje do tradycji średniowiecznej, kiedy to królewskie ogrody przekazywały na rzecz Kościoła kwiaty, które miały posłużyć do przyozdobienia katedr dla uświetnienia uroczystości.

W Polsce najsłynniejsze dywany kwiatowe układane są co roku w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Spycimierzu, która należy do najstarszych w Polsce i liczy ponad 900 lat. "Spycimierski dywan kwiatowy" usypywany jest najczęściej z kolorowych płatków oraz całych kwiatów ogrodowych i polnych. Są to kwiaty dzikich róż, czerwonych polnych maków, modrych chabrów, jaśminów, rumianków, bzów, kosaćców, białej i kolorowej akacji, żarnowca, piwonii, koralowej kaliny i kolorowych łubinów. Do dekoracji używane są nie tylko kwiaty, ale i szyszki, liście paproci, palmy, kwiaty i liście kasztanowca, mech, bukszpan, pałka wodna, kora, nasiona różnych roślin i pocięta trawa. Wzory i formy ich wykonania każdego roku różnią się od siebie i zależą od inwencji twórców.

Lista Reprezentatywna Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości

Polska złożyła wniosek o wpis tradycji dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO w marcu 2020 r.

Ta prestiżowa lista jest wykazem praktyk i zjawisk z całego świata, które pomagają ukazać różnorodność dziedzictwa niematerialnego i podnieść świadomość na temat jego znaczenia. Wpisów na listę dokonuje Międzyrządowy Komitet ds. ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego podczas corocznych obrad. Wnioski oceniane są pod kątem zgodności z kryteriami wpisu opracowanymi przez UNESCO na mocy standardów Konwencji.

Czytaj też: Rekord frekwencji w Tatrach. Będą limity?

Niematerialne dziedzictwo kulturowe oznacza praktyki, wyobrażenia, przekazy, wiedzę i umiejętności – jak również związane z nimi instrumenty, przedmioty, artefakty i przestrzeń kulturową – które wspólnoty, grupy i w niektórych przypadkach, jednostki uznają za część własnego dziedzictwa kulturowego. To niematerialne dziedzictwo kulturowe, przekazywane z pokolenia na pokolenie, jest stale odtwarzane przez wspólnoty i grupy.