Żegiestów Zdrój. Najmniejsze polskie uzdrowisko

Osada Żegiestów została założona 26 lipca 1575 roku przez biskupa Franciszka Krasińskiego. Uzdrowisko powstało jednak znacznie później, w 1846 roku. Wówczas Ignacy Medwecki, węgierski szlachcic szukający rud żelaza w dolinie Szczawnego Potoku, natrafił na źródła wód mineralnych. Badania wykazały, że odkryte wody to szczawy alkaliczno-żelaziste. Źródła nazwano Anna, Maria i Antonina.

Największy rozkwit miejscowości przypadł na koniec XIX wieku. Wtedy powstawały nowe wille i pensjonaty (z tego okresu zachowała się jedynie willa Żegotka), zbudowano Dom Zdrojowy oraz otwarto linię kolejową Tarnów-Muszyna. W latach 80. XIX wieku w celach leczniczych zaczęto wykorzystywać także wody Popradu. Bardzo popularne stały się wówczas kąpiele w rzece. Kolejne złote lata uzdrowiska przypadają na okres międzywojenny. Powstała po I wojnie światowej spółka Żegiestów Zdrój podniosła uzdrowisko do rangi jednego z najlepszych w Polsce. Zbudowano Nowe Łazienki Mineralne i elektrownię, a kurort częściowo skanalizowano. W 1929 roku oddano do użytku największy obiekt – Nowy Dom Zdrojowy. W tym czasie powstało także wiele nowych obiektów uzdrowiskowych, m.in. Wiktor, Zamek, Polonia, Światowid, Malutka, Orlątko, Sanato (dziś Cztery Pory Roku) i Biały Orzeł (obecnie poczta).

Warto również zwiedzić dawną cerkiew św. Anny i św. Michała Archanioła (obecnie kościół rzymsko-katolicki), zbudowaną w latach 1917-1925. Jest to budynek z charakterystycznymi baniastymi kopułami, wzniesiony na planie krzyża. Z dawnego wyposażenia pozostały barokowy kielich, rzeźbiony lichtarz paschalny i ikony z XVII wieku. Na wzgórzu za cerkwią znajduje się źródło posiadające właściwości lecznicze. Drugim obiektem sakralnym jest stojący na zboczu kościół błogosławionej Kingi.

Nowoczesny dom wczasowy zlokalizowany w spokojnym i bardzo urokliwym miejscu, u nasady wąskiego półwyspu oblanego wodami Popradu. Prowadzone jest tu leczenie chorób układu moczowego (kamica dróg moczowych, przewlekłe zapalenie nerek), schorzeń narządu ruchu oraz przewodu pokarmowego (choroby wrzodowe żołądka i dwunastnicy, schorzenia wątroby i dróg żółciowych). Ośrodek jest ważnym miejscem eliminowania czynników ryzyka związanych z chorobami cywilizacyjnymi (alergią, miażdżycą), nowotworowymi i nerwicami. Największym bogactwem sanatorium jest własne źródło wody mineralnej, znajdujące się na terenie obiektu. Jest to woda lecznicza Zofia, o najwyższej w Polsce zawartości magnezu, stosowana w kąpielach i zalecana w kuracjach pitnych w dolegliwościach pokarmowych. W leczeniu wykorzystywane są również wody Jan i Zuber. Sanatorium dysponuje 145 miejscami w pokojach o zróżnicowanym standardzie, z łazienkami lub bez.

Na miejscu znajduje się baza zabiegowa, siłownia oraz sala rehabilitacyjna z kabiną do ćwiczeń, rowerkami stacjonarnymi, wiosłami i atlasem. Ośrodek oferuje kuracjuszom zabiegi z hydroterapii i balneoterapii (bicze szkockie, masaże wirowe, podwodne, kąpiele borowinowe, mineralne i czterokomorowe), inhalacje, duży wybór zabiegów fizykoterapeutycznych, m.in. diadynamik i diatermię. Pacjenci korzystają również z terapii światłem, masaży suchych oraz zajęć gimnastycznych. Goście otoczeni są całodobową opieką lekarską i pielęgniarską. Moga korzystać z czytelni i biblioteki, do ich dyspozycji są sale telewizyjne i pokoje gier, a także znajdujące się na terenie sanatorium korty tenisowe, boiska sportowe oraz ogród.

Ścieżka przyrodnicza Łopata Polska (2,5 km). Nazwa Łopata Polska wzięła się z ukształtowania terenu, wyrzeźbionego w tym miejscu przez malowniczo meandrujący Poprad. Ścieżka rozpoczyna się za uzdrowiskiem Wiktor i prowadzi wzdłuż brzegu przez osiem tematycznych przystanków opisujących faunę doliny Popradu.

*Andrzejówka (4 km). *Warto zwiedzić drewnianą cerkiew (obecnie kościół katolicki) o konstrukcji zrębowej z 1864 roku. Obiekt jest klasycznym przykładem łemkowskiego budownictwa sakralnego. W centrum wioski stoją zabytkowe drewniane spichlerze połemkowskie z przełomu XVIII i XIX wieku.

*Milik (7 km). *Warto obejrzeć drewnianą cerkiew łemkowską śś. Kosmy i Damiana z 1813 roku z XVII-wieczną ikoną Opłakiwanie Chrystusa i Pietą.

W 1936 roku wybudowano imponujące sanatorium Wiktor. Zakupem działki, na której stanął gmach, zainteresował się sam Jan Kiepura. Ceny ziemi w Żegiestowie były jednak tak wysokie, że rywalizację wygrał koncern naftowy. Budynek stanowił absolutny przełom w architekturze uzdrowiskowej. W owym czasie był to jeden z najbardziej luksusowych budynków w kraju, posiadający korty tenisowe, boisko, łazienki mineralne, a nawet własną stację benzynową. W 1938 roku prestiżowe czasopismo „Architektura” uznało go za najbardziej nowatorski budynek w Polsce!

Łopata Polska 46
33-360 Żegiestów Zdrój
(18) 471 72 68, 471 72 51
rezerwacja@wiktor.wp.pl+'?' )
www.zegiestow.fwp.pl

Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: SPA i uzdrowiska
Autor: Ewa Standzoń-Gierak, Mirosław Osip-Pokrywka