7 najbardziej zagrożonych zabytków Europy
Wiodąca w zakresie ochrony dziedzictwa kultury organizacja pozarządowa Europa Nostra po raz pierwszy wybrała siedem najbardziej zagrożonych europejskich zabytków. O miejsce na liście potrzebujących pilnego ratunku walczyło 40 obiektów z 21 krajów Starego Kontynentu. Wybrane przez organizację zabytki zostaną poddane działaniom ratunkowym prowadzonym wspólnie przez Europa Nostra i Instytut Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zobacz, które miejsca zostały wytypowane.
Klasztor San Benedetto w Polirone, Włochy
Pochodzący z przełomu XV i XVI w. renesansowy klasztor San Benedetto w Polirone koło Mantui został poważnie zniszczony w czasie trzęsienia ziemi w maju 2012 roku. Miejsce to ma znaczenie nie tylko dla dziedzictwa kulturowego Europy, ale także dla turystycznego rozwoju całego regionu. Ratunek klasztoru przed kompletną ruiną i zachowanie go dla przyszłych pokoleń, według działaczy z Europa Nostra, powinien stanowić najwyższy priorytet dla lokalnych władz.
pw/if
Fortyfikacje Vaubana w Briancon, Francja
Na uwagę organizacji Europa Nostra zasłużyły również XVII-wieczne fortyfikacje zaprojektowane przez Sebastiana Vauban, inżyniera wojskowego króla Ludwika XIV. Jest to system dwunastu grup warowni znajdujących się wzdłuż zachodnich, północnych i wschodnich granic Francji. Wszystkie zostały umieszczone na liście UNESCO, ale szczególnie jedno miasto jest zagrożone zniszczeniem - to znajdujące się w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże Briancon. Wyjątkową ochroną powinny być objęte mury obronne miasta, Reduta des Salettes, Fort Trois-Tetes oraz fort w Randouillet. Sposobem na ratunek i zdobycie pieniędzy na prace naprawcze fortyfikacji mogłoby być zagospodarowanie budynków fortu i aktywizacja regionu pod kątem turystycznym.
Kościół Jezusa z Setubal, Portugalia
W środkowej Portugalii, ok. 30 km od stolicy kraju, Lizbony, znajduje się miasto Setubal, którego największą dumą jest nie tylko pochodzący stąd słynny trener Jose Mourinho, ale przede wszystkim Klasztor i Kościół Jezusowy (port. Igreja de Jesus). Obiekt jest uznawany za pierwszą budowlę w charakterystycznym dla Portugalii stylu manuelińskim. Miejsce to jest niezwykle istotne dla historii Europy - tu w 1494 roku podpisano Traktat z Tordesillas, który umożliwił europejskim podróżnikom podbój Ameryk i Dalekiego Wschodu. Kościół jest dosłownie w rozsypce, a jego alarmujący stan powinien zwrócić uwagę europejskich władz.
Strefa między turecką a grecką częścią Nikozji, Cypr
Cypr wciąż pozostaje politycznie podzielony między Grecję i Turcję. Jednak różnice polityczne nie przeszkadzają w pracach nad ocaleniem dziedzictwa kulturowego wyspy. Konserwatorzy sztuki z tureckiej i greckiej części Nikozji współpracowali z ONZ w celu stworzenia planu na rzecz ratowania opuszczonej strefy buforowej przebiegającej przez historyczne centrum miasta. W ten sposób powstał projekt Unii Europejskiej i grupy Europa Nostra na rzecz tego 1,5-kilometrowego korytarza - strefa ma być zrewitalizowana, a wyjątkowa architektura - ocalona.
Rzymski amfiteatr w Durres, Albania
Durres, w starożytności znane jako Epidamnos lub Dyrrachium, to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych nie tylko w Albanii, ale także na całych Bałkanach. Odkrycie w latach 60. XX wieku starożytnego teatru z II wieku n.e. przywróciło miastu należne mu miejsce na historycznej i turystycznej mapie Europy. Jednak samo odkrycie to za mało - problemem są nie tylko prace wykopaliskowe, ale także integracja amfiteatru z otaczającym go uprzemysłowionym miastem.
Rosia Montana, Rumunia
Na listę trafił także historyczny pejzaż Rosia Montana w Siedmiogrodzie, w środkowo-zachodniej Rumunii. Ten bajeczny zakątek złożony jest z 16 wsi: Balmosesti, Blidesti, Bunta, Carpinis (Abrudkerpenyes), Coasta Hentii, Corna (Szarvaspatak), Curaturi, Daroaia, Garda-Barbulesti, Gura Rosiei, Iacobesti, Ignatesti, Rosia Montana, Soal, Tarina i Varto. Słynie ze starożytnych zabytków m.in. liczącej ponad 2 tys. lat rzymskiej osady czy starożytnych murów oraz niepowtarzalnego krajobrazu górskiego. To właśnie tu znajdują się największe w Europie złoża złota i srebra, które przyczyniły się do konfliktu między ekologami, a inwestorami. Budowa kopalni może zniszczyć tutejsze archeologiczne skarby.
Kościół św. Jerzego w Mardin, Turcja
Ostatnim z wytypowanych obiektów jest Kościół św. Jerzego w mieście Mardin w Turcji. Został wybudowany w 420 roku n.e., a swoja obecna formę zyskał w XIX wieku. Przez lata służył ormiańskim mieszkańcom miasta, aż do ich deportacji w 1915 rok. Jej skutki widoczne są do dziś. Budynek stoi opuszczony i ulega dewastacji.
pw/if
