Londyn. Atrakcje. Co warto zobaczyć

Londyn to ostatnio jedno z najpopularniejszych i paradoksalnie najbliższych miast dla wielu Polaków. Jakie miejsca są prawdziwymi ikonami tego miasta i gdzie warto zajrzeć choć na chwilę?

Sylwetka wieży zegarowej na północnym krańcu budynków Parlamentu (Houses of Parliament) jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych widoków na świecie. Neogotycka wieża o wysokości niemal 100 m została oddana do użytku w 1859 r. Wskazówki zegara mają odpowiednio 270 i 430 cm, a jego tarcza liczy ponad 5 m średnicy. Nazwa Big Ben pochodzi prawdopodobnie od imienia nadzorującego budowę wieży Benjamina Halla i początkowo nie odnosiła się do samego zegara, ale do dzwonu, który razem z czterema mniejszymi dzwonami pomocniczymi wybija godziny. Ich dźwięki od 1924 r. wykorzystuje w swoim programie BBC. Od 2012 roku wieża zegarowa nosi imię Elżbiety II, na cześć diamentowego jubileuszu (60-lecia) panowania monarchini.

fot. Phooto, licencja Wikimedia Commons

Zofia Reych/at/if

[

]( http://bezdroza.pl/ )

Pałac Buckingham to oficjalna siedziba monarchii brytyjskiej i rezydencja władcy, a dla większości Brytyjczyków - najważniejszy symbol narodowy. W sierpniu i wrześniu, kiedy monarchini wyjeżdża na wakacje, królewskie apartamenty są udostępniane zwiedzającym. Obecność królowej w pałacu oznajmia pojawienie się na maszcie czerwono- -żółto-niebieskiej flagi monarszej. Od czasu tragicznej śmierci księżnej Diany wprowadzono też nowy zwyczaj wywieszania brytyjskiej flagi Union Jack w połowie wysokości masztu na czas żałoby. Zgodnie z oficjalną publikacją książkową o pałacu (1999), znajduje się w nim 19 salonów, 52 sypialnie, 98 biur, 78 łazienek i aż 188 pokoi sypialnych dla służby. Gmach przetrwał bez uszczerbku I wojnę światową, podczas drugiej zaś został siedmiokrotnie zbombardowany. Oglądając zniszczenia królowa Elżbieta I miała wypowiedzieć słynne słowa: "Cieszę się, że nas zbombardowali. Teraz mogę spojrzeć prosto w twarz East Endu".

Koszule i akcesoria wiktoriańskie, gotyckie, pirackie - tak reklamuje swój asortyment jeden ze sklepów w obrębie Camden Markets. Stoiska z ubraniami, biżuterią, meblami, bibelotami i jedzeniem przyciągają co tydzień ok. pół miliona ciekawskich. Stroje w stylu celtyckim, punkowym czy futurystycznym? Wszystko to można znaleźć na straganach w Camden Town, które kusi także rozkoszami podniebienia w restauracji marokańskiej, azjatyckiej czy kubańskiej.

Jako pierwszy spośród pięciu zlokalizowanych obok siebie targów został otwarty w 1972 r. Camden Lock Market. Największy z kolei jest Stables Market w budynku dawnych stajni dla koni pracujących przy kanałach.

Gigantyczna karuzela obserwacyjna jest jednym z trzech obiektów (obok Millenium Bridge i Millenium Dome) wybudowanych w Londynie w 1999 r. z okazji początku nowego tysiąclecia. Do diabelskiego młyna ustawiają się długie kolejki, w których trzeba niekiedy czekać nawet po kilka godzin, dlatego warto zarezerwować bilety przez internet. Pełen obrót koła trwa około 40 min, pasażerowie wsiadają i wysiadają bez zatrzymywania karuzeli. Można wynająć prywatną kapsułę, jednak jest to stosunkowo kosztowne.

Dziesiątki chińskich restauracji i sklepów, fryzjerzy, salony masażu, bary i stragany skupione wokół Gerrard Street tuż przy Soho - to londyńskie Chinatown, które ma moc przenoszenia odwiedzających na Daleki Wschód. Zapach przypraw używanych w chińskiej kuchni niesie się po okolicy, przyciągając tłumy turystów z całego świata oraz londyńczyków - także tych, którzy sami siebie nazywają BBC (British born Chinese). Pierwszy chiński ośrodek w Londynie powstał w okolicy Limehouse, gdzie osiedlali się marynarze pracujący dla Kompanii Wschodnioindyjskiej. W latach 40. XIX w. Brytania zajęła Hong Kong i coraz więcej chińskich imigrantów zaczęło osiedlać się w angielskiej stolicy. Gdyby nie bombardowania podczas II wojny światowej, Chinatown prawdopodobnie dalej rozwijałoby się w Limehouse, ale zniszczenia były tak poważne, że postanowiono przenieść je w okolice Soho. Od lat 70. w dzielnicy powstawały szkoły uczące chińskie dzieci ich ojczystego języka.

Okoliczne kluby i kina są wynajmowane na potrzeby chińskiej
klienteli. Chinatown nie tylko gości mieszkających w Londynie Chińczyków, ale jest też jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta. 78 restauracji serwuje dania kuchni azjatyckiej - głównie chińskiej, ale także japońskiej czy koreańskiej (godne polecenia są restauracje Baozi Inn, Bar Shu, Crispy Duck, Yen Café).

Najsłynniejszy na świecie dom towarowy ma swój początek w niewielkim warzywniaku, założonym przez Charlesa Harroda w latach 20. XVIII w. Pod koniec stulecia ekskluzywny już dom towarowy mógł poszczycić się pierwszymi w Anglii schodami ruchomymi, a jego klientami byli Wilde, Freud czy Milne. Od lat 80. do 2010 r. sklep należał do braci Fayed (Dodi Al-Fayed, egipski kochanek Lady Diany, który zginął wraz z nią w wypadku samochodowym, był synem jednego z nich). Dziś sprzedający najbardziej luksusowe marki na świecie sklep jest własnością inwestorów katarskich. Wśród towarów oferowanych przez Harrodsa była kryształowa wanna za pół miliona funtów czy sandały za 60 tys., których strzegła prawdziwa kobra egipska.

Katedra św. Pawła położona w samym City na wzgórzu Ludgate jest siedzibą biskupstwa kościoła anglikańskiego. Prawdopodobnie już w czasach rzymskich wzniesiono tu świątynię Diany, a pierwsza chrześcijańska katedra zajęła jej miejsce w 604 r. Po pożarze pod koniec wieku zastąpiła ją nowa budowla, którą z kolei zniszczyli Wikingowie w 962 r. Trzecia katedra tu wzniesiona spłonęła w kolejnym pożarze pod koniec XI w. Czwarta świątynia, znana dziś jako The Old Cathedral, została zbudowana z tego samego jasnego piaskowca, który zobaczyć dziś można w Tower of London.

Podczas reformacji nawę główną kościoła przekształcono w przestrzeń handlową. Dzieła zniszczenia dokończyły oddziały Cromwella, zamieniając katedrę w baraki. Renowację gmachu powierzono Christopherowi Wrenowi, ale nim przystąpił on do prac, wielki pożar z 1666 r. strawił świątynię i budowa musiała się rozpocząć od zera.

W katedrze spoczywa wielu sławnych i zasłużonych, wśród których są Winston Churchill i sam Christopher Wren. Nad miejscem pochówku architekta widnieje łaciński napis, który przetłumaczyć można: "Jeśli szukasz jego pomnika, rozejrzyj się wokół".

W tej pierwszej galerii portretów na świecie rocznie wystawianych jest niemal 1,5 tys. eksponatów. Do zbiorów należy 4 tys. obrazów i rzeźb oraz 220 tys. zdjęć. Kryterium doboru to osoba przedstawiona na podobiźnie, a nie kunszt autora, choć Galeria posiada wiele autoportretów sławnych malarzy. Od Henryka VIII do Kate Moss - można tu spotkać wiele postaci, które kształtowały brytyjską historię i kulturę. Dopiero od 1969 r. dopuszczono do kolekcji wizerunki osób żyjących.

Pałac i Twierdza Jej Królewskiej Mości, Tower of London, powstała w XI w. dla Wilhelma Zdobywcy, który pragnął umocnić swą dopiero co zdobytą władzę nad Anglią. Po koronacji w Boże Narodzenie 1066 r. król wycofał się z Londynu, czekając w Essex, aż jego twierdza będzie gotowa. Niemal 30-metrowej wysokości zamek zdominował krajobraz, a londyńczycy nie widzieli wcześniej tak potężnego budynku. Na przestrzeni wieków Tower służyła jako ośrodek władzy w czasach pokoju i bastion w czasach wojny. Ostatni raz Tower została użyta jako królewska forteca w połowie XIX w., podczas zamieszek wywołanych przez obywateli domagających się demokratyzacji państwa. Wiktoriański Londyn fascynował się historią i twierdza została wtedy zamieniona w pomnik przeszłości. W tym okresie zdecydowano się na osuszenie fosy w której woda z czasem mętniała i wydawała nieprzyjemny zapach. Pod koniec wieku otwarto Tower dla wszystkich zwiedzających. Dziś twierdza nadal jest zamieszkana, a jej społeczność tworzą strażnicy - Yeomen of Guards wraz z rodzinami. Tworzą oni najstarszą funkcjonującą jednostkę armii brytyjskiej, która pełni dziś tylko funkcje ceremonialne. Legenda Tower głosi, że dopóki twierdza zamieszkana jest przez kruki, dopóty trwać będzie potęga Londynu i monarchii.

Ruchliwy węzeł komunikacyjny, a także popularne miejsce spotkań leży między dzielnicami St. James i Soho w gminie Westminster. Powstało na zbiegu ulic Piccadilly i Regent w 1819 r. Plac stracił swój okrągły kształt, od którego pochodzi nazwa Circus, gdy w 1886 r. powstała Shaftesbury Avenue, zastępując mieszczące się tam uprzednio slumsy.

Odwiedzający Piccadilly Circus chętnie siadają na schodkach, które tworzą podest dla położonej centralnie aluminiowej figury Erosa z 1893 r. (oficjalna nazwa rzeźby, wzniesionej dla upamiętnienia siódmego hrabiego Shaftesbury, brzmi Angel of Christian Charity). Plac jest bogato oświetlony neonami. Pierwsze pojawiły się w 1910 r., a już kilkanaście lat później zainstalowano wielkie elektryczne billboardy, które tworzą dziś jeden z najbardziej znanych londyńskich widoków. Budynki wokoło Piccadilly Circus zaadaptowano na sklepy w latach 80. XX w. W pobliżu znajdują się handlowe okolice Regent Street i pełen teatrów West End.

Ponad tysiącletnia historia położonego na zachód od budynków Parlamentu (Houses of Parliament) Opactwa Westminsterskiego (Westminster Abbey) rozpoczęła się z przybyciem braci benedyktynów, którzy ustanowili w tym miejscu kultywowany do dziś zwyczaj codziennego nabożeństwa. Od 1066 r. kolegiata była miejscem koronacji brytyjskich władców. Koronację królowej Elżbiety II w 1953 r. za pośrednictwem telewizji obejrzały miliony ludzi na całym świecie. Oficjalna nazwa kościoła brzmi kolegiata św. Piotra w Westminsterze i jest on świątynią anglikańską. W opactwie spoczywają szczątki siedemnastu królów oraz wielu wybitnych postaci (są wśród nich sir Isaac Newton, Karol Darwin, Charles Dickens, Rudyard Kipling oraz Georg Händel). Łączna liczba tutejszych grobów przekracza trzy tysiące. Obecny budynek datuje się na czasy Henryka III, który w 1245 r. zadecydował o przebudowie. Opactwo Westminsterskie jest najważniejszą gotycką budowlą w Wielkiej Brytanii, której architektura wzorowana jest na kontynentalnym systemie
proporcji geometrycznej.

[

]( http://bezdroza.pl/ksiazki/londyn-przewodnik-celownik-wydanie-1-zofia-reych,balon1.htm )