Zabytki UNESCO w Polsce. Obiekty na prestiżowej liście
Lista światowego dziedzictwa obejmuje obiekty dziedzictwa kulturalnego i naturalnego o "wyjątkowej powszechnej wartości" dla ludzkości. Prowadzona jest przez organizację wyspecjalizowaną ONZ UNESCO. Została ustanowiona w 1972 r. w Paryżu, a 21 przedstawicieli co roku decyduje, które zabytki i miejsca powinny być dopisane, a które skreślone. Na 2016 r. lista obejmuje 1052 obiekty w 165 państwach. 14 z nich znajduje się w Polsce. Sprawdźcie, czy są wam dobrze znane!
Które polskie zabytki znajdują się na liście UNESCO?
Miejsce to zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa w 1978 r., jako jedno z pierwszych 12 obiektów na świecie. Obszar obejmuje Stare Miasto w obrębie dawnych murów, Wzgórze Wawelskie oraz dzielnicę Kazimierz ze Stradomiem.
Źródło: unesco.pl
Zobacz też: Cmentarz żydowski w Łodzi trafi na listę UNESCO?
Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni
Podobnie jak Stare Miasto w Krakowie, Kopalnia Soli w Wieliczce została wpisana w 1978 r., jako jeden z pierwszych 12 obiektów na świecie. W 2013 roku wpis rozszerzono o Kopalnię Soli w Bochni i Zamek Żupny w Wieliczce.
Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)
Tereny byłych obozów Auschwitz-Birkenau zostały wpisane w 1979 r. Na Liście Światowego Dziedzictwa reprezentują wszystkie obozy koncentracyjne i obozy zagłady na świecie.
Puszcza Białowieska
W 1979 r. na listę została wpisana część obszaru Białowieskiego Parku Narodowego. Białoruska część Puszczy Białowieskiej została dodana w 1992 r. Od tego też roku obie części puszczy stanowią jeden obiekt transgraniczny.
Stare Miasto w Warszawie
Miejsce to zostało wpisane w 1980 r. W sierpniu 1944, w czasie Powstania Warszawskiego, przeszło 85 proc. zabudowy Starego Miasta zostało zniszczone przez oddziały hitlerowskie. Po wojnie, z woli społeczeństwa, podjęto trwające pięć lat dzieło odbudowy, pieczołowicie restaurując kościoły, pałace oraz Rynek Starego Miasta.
Stare Miasto w Zamościu
Zespół urbanistyczny wpisano na listę w 1992 r. Zamość, wzorowana na włoskim modelu miasta idealnego, zbudowana przez pochodzącego z Padwy architekta Bernardo Morandiego, stanowi doskonały przykład miasta renesansowego z końca XVI w.
Średniowieczny zespół miejski Torunia
Obszar ten widnieje na liście UNESCO od 1997 r. Toruń zawdzięcza swe początki zakonowi krzyżackiemu, który w połowie XIII w. zbudował tu zamek. O dużej randze Torunia w przeszłości świadczą liczne okazałe, XIV- i XV-wieczne budowle publiczne i prywatne (m.in. Dom Kopernika), wznoszące się na Starym i na Nowym Mieście.
Zamek krzyżacki w Malborku
XIII-wieczny, warowny klasztor zakonu krzyżackiego został umieszczony na liście w 1997 r. Po poważnych zniszczeniach w czasie II wojny światowej, zamek został ponownie odrestaurowany na podstawie szczegółowej dokumentacji opracowanej przez jego wcześniejszych konserwatorów.
Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy
Zespół wpisano w 1999 r. W Kalwarii Zebrzydowskiej uderza malowniczy krajobraz kulturowy o wymowie duchowej. Otoczenie naturalne, w które wpisują się symboliczne miejsca odnoszące się do Męki Pańskiej oraz do życia Matki Boskiej, pozostało prawie niezmienione od XVII w.
Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy
Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy, największe w Europie budowle sakralne o konstrukcji szkieletowej, zostały wpisane na listę w 2001 r. Wzniesiono je na Śląsku w połowie XVII w., w następstwie Pokoju Westfalskiego, regulującego kwestie religijne.
Drewniane kościoły południowej Małopolski
Drewniane kościoły południowej Małopolski w miejscowościach Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana i Sękowa dodano do listy w 2003 r. Stanowią wyjątkowy przykład różnych aspektów tradycji budowlanych kościołów średniowiecznych w kulturze rzymskokatolickiej. Do ich budowy wykorzystano technikę zrębową, rozpowszechnioną w Europie Północnej i Wschodniej od średniowiecza.
Park Mużakowski
Park krajobrazowy, o powierzchni blisko 560 ha, rozciąga się po obu stronach Nysy Łużyckiej, wzdłuż której przebiega granica polsko-niemiecka. Stworzony został w latach 1815-1844, natomiast wpisano go na listę UNESCO w 2004 r. Park zaprojektowano jako "obraz malowany za pomocą roślin".
Hala Stulecia we Wrocławiu
Hala Ludowa we Wrocławiu została wpisana na listę UNESCO pod swoją pierwotną nazwą jako Hala Stulecia. Jest to budowla przełomowa w historii architektury, wykorzystującej żelazobeton. Wzniesiona została w latach 1911-1913 przez architekta Maxa Berga na terenach Wystawy Stulecia, jako budowla wielofunkcyjna służąca rekreacji.
Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim rejonie Karpat
Wpis z 2013 r. obejmuje 16 cerkwi, z których osiem znajduje się na terytorium Polski i osiem na Ukrainie. Te, które znajdują się na terenie naszego kraju, to:
- cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu,
- cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu,
- cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku,
- cerkiew św. Michała Archanioła w Turzańsku,
- cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku,
- cerkiew Opieki Bogurodzicy w Owczarach,
- cerkiew św. Paraskiewy w Kwiatoniu,
- cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych.
Cerkwie są budowlami o konstrukcji zrębowej. Zostały wzniesione w okresie od XVI do XIX wieku jako świątynie społeczności wyznania prawosławnego i grecko-katolickiego. *Według typów architektonicznych wyróżnia się cerkwie *halickie, łemkowskie, bojkowskie i huculskie. W obrębie obszarów wpisanych, poza cerkwiami znajdują się drewniane dzwonnice, cmentarze i bramy, wewnątrz cerkwi - ikonostasy i polichromie.
wg
Źródło: unesco.pl
