13 atrakcji, które znajdziesz tylko na Mazowszu
Piękne jesteś Mazowsze, stąd wziąłem skrzydła do lotu..." - pisał w poemacie Wisła pochodzący z Płocka Władysław Broniewski, jeden z największych liryków XX w. Na Mazowszu jest tak wiele hitów - historycznych, architektonicznych czy kulturalnych - że każdy wybór mazowieckich "naj..." musi być z konieczności subiektywny. Owiane legendami miejsca historycznych bitew, wiekowe zamki i pałace, zbiory muzealne, cuda natury i cała gama osobliwości w rodzaju lustra Twardowskiego są dziś trudnym do przecenienia magnesem turystycznym. Aż strach pomyśleć, że któreś z tych miejsc można by przeoczyć.
"Piękne jesteś Mazowsze, stąd wziąłem skrzydła do lotu..." - pisał w poemacie Wisła pochodzący z Płocka Władysław Broniewski, jeden z największych liryków XX w. Na Mazowszu jest tak wiele hitów - historycznych, architektonicznych czy kulturalnych - że każdy wybór mazowieckich "naj..." musi być z konieczności subiektywny. Owiane legendami miejsca historycznych bitew, wiekowe zamki i pałace, zbiory muzealne, cuda natury i cała gama osobliwości w rodzaju lustra Twardowskiego są dziś trudnym do przecenienia magnesem turystycznym. Aż strach pomyśleć, że któreś z tych miejsc można by przeoczyć.
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu jest dobrze znane kinomanom, ponieważ malownicze tereny skansenu oraz wnętrza chat zagrały m.in. w filmach _ Ogniem i mieczem _ oraz _ Pan Tadeusz _. Latem muzeum organizuje widowiska folklorystyczne - Niedziele w Skansenie. Można poczuć się wtedy jak w dawnej wsi, spróbować świeżo upieczonego chleba, napić piwa, posłuchać ludowych kapel i przyjrzeć się warsztatowi pracy tkaczek, kowali i garncarzy. Wnętrza chat zebranych w skansenie wypełniają meble, narzędzia i dzieła sztuki ludowej. Klimat dawnej wsi mazowieckiej tworzy też karczma, kuźnia, wiatrak, studnie i przydrożne kapliczki, a wokół zagród pasące się owce, konie i krowy.
Tekst: Kazimierz Kunicki, Tomasz Ławecki, Liliana Olchowiak-Adamowska (Wydawnictwo BOSZ)
[
]( http://www.bosz.com.pl/ )
if/at
Atrakcje Mazowsza - skarby tysiącletniego Pułtuska
Tysiącletni Pułtusk, z renesansowym zamkiem biskupów płockich, w którym w 1989 r. otwarto Dom Polonii, jest miejscem spotkań rozrzuconych po świecie Polonusów. Stąd krótki spacerek dzieli nas od najdłuższego rynku w Europie. Wokół wznoszą się klasycystyczne kamieniczki, a pośrodku stoi ratusz z XVI-wieczną wieżą, siedziba władz miejskich i Muzeum Regionalnego. Atmosferę Pułtuska literackiego z powieści Wiktora Gomulickiego _ Wspomnienia niebieskiego mundurka _ tworzą świątynie: kolegiata Zwiastowania NMP i kościoły - św. Marii Magdaleny, śś. Piotra i Pawła, św. Józefa i Świętego Krzyża oraz klasztor pojezuicki. Podczas prac remontowych w 1994 r. w pułtuskiej kolegiacie odkryto renesansową polichromię. Okazało się, że pod farbą pokrywającą sklepienie zaprojektowane przez Jana Baptystę z Wenecji kryją się cenne renesansowe malowidła, tworzące wielobarwną mozaikę z kwiatów i ornamentów.
Atrakcje Mazowsza - Ekstaza El Greca w Siedlcach
W siedleckim Muzeum Diecezjalnym koniecznie trzeba zobaczyć jedyny w Polsce obraz El Greca _ Ekstaza św. Franciszka _. Odkrycie dzieła przez Izabellę Galicką i Hannę Sygietyńską na plebanii kościoła parafialnego w Kosowie Lackim (powiat sokołowski) było sensacją. Podczas inwentaryzacji zabytków sztuki na Podlasiu prowadzonej przez Instytut Sztuki PAN odkrywczynie zwróciły uwagę na pociemniały obraz z rozdarciem w lewym górnym rogu. Opublikowały wiadomość w "Katalogu Zabytków Sztuki" z 1965 r., przypisując obraz warsztatowi El Greca, ale już w kolejnych publikacjach postawiły śmiałą tezę, że jest to dzieło pędzla hiszpańskiego mistrza. Wyniki analiz chemicznych i spektralnych, a także odkrycie podczas konserwacji w 1974 r. oryginalnej sygnatury, pisanej grecką minuskułą: Domenikos Theotokop(ulos), jak brzmiało prawdziwe imię i nazwisko El Greca, było kropką nad i. Dziś _ Ekstaza _, eksponowana w Muzeum Diecezjalnym *od 2004 r., zaliczana jest do *pięciu najcenniejszych obrazów w zbiorach
polskich.
Atrakcje Mazowsza - szlakiem cudu nad Wisłą
Pamiętny dla Polski rok 1920 przypominają tereny bitwy warszawskiej, zwłaszcza historyczne cmentarze w Radzyminie i Ossowie. W wojnie polsko-bolszewickiej, której punktem zwrotnym stała się bitwa warszawska, okrzyknięta cudem nad Wisłą, ginęli kilkunastoletni żołnierze. Do uratowania stolicy przyczynił się plan oskrzydlający wojska bolszewickie autorstwa marszałka Józefa Piłsudskiego. Bitwa rozegrała się pod Ossowem i Radzyminem, gdzie współcześnie odbywają się patriotyczne rocznicowe uroczystości. Na szlaku cudu nad Wisłą leży też Sulejówek; w domu marszałka Józefa Piłsudskiego powstało muzeum poświęcone pamięci polityka, który przyczynił się do odrodzenia Rzeczpospolitej po 123 latach zaborów.
Atrakcje Mazowsza - raz na ludowo w... Szydłowcu
W zamku w Szydłowcu *powstało *Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych. Kolekcja, uznawana za jedną z najbogatszych w Europie, składa się z instrumentów polskich kapel, przygrywających od początku XVIII w. podczas festynów i wesel. Wyeksponowano proste instrumenty, wykonane ze słomy gwizdki i instrumenty gliniane, ale też bardziej skomplikowane, w tym harmonie i cymbały. W muzeum można posłuchać oryginalnego brzmienia instrumentów ludowych, a ponadto uzyskać ekspertyzę przyniesionego ze sobą instrumentu muzycznego. Zamek jest też siedzibą Szydłowieckiego Ośrodka Kultury, organizującego Ogólnopolskie Przeglądy Kapel i Zespołów Ludowych Stylizowanych im. Jana Derlety oraz popularne Biesiady u Szydłowieckich.
Atrakcje Mazowsza - perła Piastów i Jagiellonów
Radom był perłą w koronie Piastów i Jagiellonów. W 1481 r. zamieszkał tu królewicz Kazimierz Jagiellończyk. Kamienice Gąski i Esterki przypominają czasy Kazimierza Wielkiego, fundatora kościoła św. Jana Chrzciciela. Jedną z najstarszych świątyń miasta jest gotycki kościół św. Wacława oraz zespół klasztorny Bernardynów z kościołem św. Katarzyny, w którym zachował się gotycki krucyfiks. Latem w radomskich kościołach, podczas organizowanych tu Międzynarodowych Festiwali Muzyki Organowej i Kameralnej, występują światowej klasy soliści i wirtuozi.
Atrakcje Mazowsza - w dawnej stolicy Mazowsza
Ciechanów założyli książęta mazowieccy nad chroniącą przed napastnikami krętą rzeką Łydynią. Gotycki XIV- wieczny zamek, zniszczony w okresie najazdu szwedzkiego i zrekonstruowany w XX w., przypomina czas, gdy miasto było stolicą Księstwa Mazowieckiego. Dziedziniec, z wieżami ozdobionymi klinkierową cegłą, tworzy scenerię letnich koncertów, turniejów rycerskich, wystaw i spektakli teatralnych, prezentowanych m.in. podczas Ogólnopolskich Festiwali Teatralnych Dionizje. Inną atrakcją miasta jest Muzeum Szlachty Mazowieckiej, w którym na uwagę zasługują kolekcje obrazów, gobelinów, średniowiecznej biżuterii, ceramiki i rzeźby ludowej.
Atrakcje Mazowsza - puszcza na granicy Warszawy
Kampinoski Park Narodowy został uznany przez UNESCO w 2000 r. za Światowy Rezerwat Biosfery. Jest to jedyny w Europie rezerwat sąsiadujący z wielką aglomeracja miejską. W pradolinie Wisły, na powierzchni 38,5 tysiąca ha, zachowały się pasy wydmowe i bagienne, łącznie 1245 gatunków roślin, w tym 61 chronionych. Ponadto można tu spotkać dzikie zwierzęta: łosie, rysie i jenoty. Ocalały zabytkowe dworki - w Kampinosie, Granicy i Tułowicach - oraz cmentarze i mogiły, w tym z okresu powstania styczniowego i II wojny światowej (m.in. cmentarz i muzeum w Palmirach). Na turystów czeka 350 km szlaków pieszych, a na miłośników przyrody - Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy. Szlaki turystyczne zaczynają się m.in. w Dziekanowie Leśnym, Laskach, Izabelinie, Roztoce i Kampinosie.
Atrakcje Mazowsza - legendarne Drzwi Płockie
Górująca na Wzgórzu Tumskim *XII-wieczna *katedra kryje w sarkofagu z czarnego marmuru szczątki władców Polski - księcia Władysława I Hermana i jego syna Bolesława III Krzywoustego. Świątynia, większa od katedry na Wawelu, jest jednym z najstarszych polskich kościołów. W katedrze ozdobionej 13 marmurowymi ołtarzami odbywają się Międzynarodowe Festiwale Muzyki Organowej oraz Festiwale Muzyki Jednogłosowej. Powszechne zainteresowanie budzą słynne Drzwi Płockie. Zamówione w magdeburskiej odlewni do katedry płockiej, trafiły do soboru św. Zofii w Nowogrodzie Wielkim. Nie wiadomo, dlaczego dzieło XII-wiecznych ludwisarzy zawieziono aż na Ruś. Według legendy zostały skradzione w XIV w. podczas najazdu Litwinów. Inne podanie mówi, że przekazano je jako wiano ruskiej księżniczce. W 1981 r. w kruchcie płockiej katedry zamocowano replikę drzwi wykonaną z brązu. Na 49 płytach widnieją płaskorzeźby, wyobrażające m.in. sceny ze Starego i Nowego Testamentu.
Atrakcje Mazowsza - królestwo secesji
W Muzeum Mazowieckim w Płocku *znajduje się największa w Polsce kolekcja sztuki secesyjnej, z obrazami znanych artystów: Władysława Podkowińskiego, Stanisława Wyspiańskiego i Jacka Malczewskiego. W 2005 r. ekspozycja zagościła na stałe w odrestaurowanej kamienicy przy *ulicy Tumskiej. Rekwizyty wyeksponowano w oryginalnych secesyjnych wnętrzach sprzed 100 lat. W pokojach z piecami kaflowymi ustawiono m.in. 12-osobowy stół z pełną zastawą, serwantki, kanapy, kredens z kryształowym szkłem i biurko z secesyjnym globusem, a w oknach zawieszono zasłony z aplikacjami Józefa Mehoffera. Porcelana pochodzi z królewskich manufaktur w Berlinie, Miśni i Kopenhadze, srebra i platery zaś z renomowanych firm warszawskich. Warto zobaczyć też wystawę prac Bolesława Biegasa, twórcy ekspresyjnych rzeźb i portretów współczesnych mu postaci z 1. połowy XX w.
Atrakcje Mazowsza - szarża konna nad Narwią
Głównym ośrodkiem Kurpiowszczyzny *jest *Ostrołęka. Podczas czerwcowych Ogólnopolskich Dni Folkloru w mieście występują zespoły pieśni i tańca z regionu kurpiowskiego. Można wówczas kupić makaty wykonywane przez malarki ludowe na płótnie lub papierze. Folklor wyeksponowano w ostrołęckim Muzeum Kultury Kurpiowskiej, gdzie rzucają się w oczy barwne stroje kurpiowskie. W muzeum znalazły się też eksponaty związane z bitwą stoczoną pod Ostrołęką 26 maja 1831 r. Wsławił się w niej dowódca szarży artylerii konnej Józef Bem. Pomnik bohatera Polski i Węgier stoi na ostrołęckim placu. W rocznicę bitwy organizowane są inscenizacje, podczas których słychać huk dział, a przebrani za żołnierzy mieszkańcy w XIX-wiecznych mundurach toczą bitwę na błoniach nad Narwią.
Atrakcje Mazowsza - Reduta Napoleona w Modlinie
W widłach rzek oplatających aglomerację wielkiej Warszawy powstały silnie strzeżone twierdze, a jedną z nich jest Modlin, w przypadku którego inspiratorem ceglanych umocnień został sam Napoleon. Cesarzowi Francuzów przypisuje się bowiem pomysł zaprojektowania tej jedynej w swoim rodzaju budowli na świecie. W latach 1807-1812 powstało pięć bastionów twierdzy, która w czasach Napoleona miała kształt półowalu otwartego od strony rzeki. Redutę Napoleona wzniesiono na planie kwadratu. Ma dwie kondygnacje - z góry strzelano do odleglejszych celów, z dołu chroniono bezpośrednio dostępu do fosy. *Twierdzy Modlin *broniły przed Rosjanami w 1813 r. wojska napoleońskie, a w 1831 r. znalazły w niej schronienie polskie oddziały powstańców listopadowych.
Atrakcje Mazowsza - Teatr Stanisławowski w Łazienkach
Pośród cymeliów Łazienek Królewskich w Warszawie na uwagę zasługuje położona u podnóża skarpy Stara Pomarańczarnia. W południowym skrzydle rosną drzewa pomarańczowe, a we wschodnim powstał, zbudowany w latach 1774-1777 według projektu Dominika Merliniego, Teatr Stanisławowski, unikatowy w skali światowej XVIII? wieczny teatr dworski. Ocalała sala teatralna z malowidłami Jana Bogumiła Plerscha: plafonem przedstawiającym Apolla na kwadrydze oraz iluzjonistyczną lożą dworską wypełnioną publicznością. W Galerii Rzeźby Polskiej w Starej Pomarańczarni widnieje kolekcja marmurowych i gipsowych rzeźb antycznych, gromadzonych przez Stanisława Augusta Poniatowskiego dla Akademii Sztuk Pięknych.
Tekst: Kazimierz Kunicki, Tomasz Ławecki, Liliana Olchowiak-Adamowska (Wydawnictwo BOSZ)/ if/at
Oficjalne wydanie internetowe Wydawnictwa Bosz: www.bosz.com.pl
