Alaska / Umarła ostatnia osoba posługująca się językiem eyak

Marie Smith Jones zmarła 21 stycznia w wieku 89 lat. Przez wiele lat współpracowała z naukowcami z University of Alaska przy układaniu słownika eyak. Językiem tym posługiwali się rdzenni mieszkańcy Ameryki, żyjący w północno-zachodniej części Alaski.

Eyak wypierany był swego czasu przez inny język Alaski - tlingit. Do jego zniknięcia przyczyniła się też ekspansja angielskiego.

Jak mówią naukowcy, wraz ze śmiercią Marie Smith Jones język eyak należy uznać za martwy. Zdaniem badaczy zagrożonych jest blisko 20 innych języków używanych obecnie na Alasce.

Na świecie używa się ponad 6700 języków i dialektów. Wielu z nich grozi jednak zagłada. W ciągu stu lat może zniknąć od 60 do 90 procent wszystkich języków i dialektów.

Jak szacują eksperci UNESCO, co najmniej 100 tys. ludzi musi mówić danym językiem, aby był on przekazywany z pokolenia na pokolenie.

W ciągu ostatnich pięciuset lat od 4000 do 9000 języków wymarło w wyniku wojen, migracji i asymilacji mniejszości narodowych. W ostatnich latach spotkało to dwa języki: manx z wyspy Man na Morzu Irlandzkim oraz język ubych używany na Zakaukaziu.

W Europie mówi się 225 językami. Jednak liczba ta regularnie się zmniejsza. Na liście języków europejskich zagrożonych całkowitym zanikiem jest 77 pozycji, m.in. baskijski, połabski, gaelicki, walijski, bretoński, karaimski, kałmucki.

Najwięcej ludzi na świecie mówi chińskim językiem mandaryńskim (885 mln), następnie angielskim (514 mln), hindi (496 mln), hiszpańskim (425 mln), arabskim, bengalskim, portugalskim, rosyjskim, japońskim, francuskim i niemieckim.

Ponad połowa wszystkich języków świata używana jest w zaledwie ośmiu krajach: Papui Nowej Gwinei (832), Indonezji, Nigerii, Indii, Meksyku, Kamerunie, Australii i Brazylii.

(PAP)

krx/ kap/