Atrakcje najstarszych polskich miast

Od VIII wieku w okolicach dzisiejszej Złotoryi mieszkali przedstawiciele plemienia Trzebowian. Później osiedlili się tu niemieccy górnicy. Wydobywali złoto, od którego miasto zaczerpnęło swoją nazwę. Prawa miejskie osada uzyskała w 1211 r. i, pod względem prawnym, czyni to Złotoryję najstarszym miastem Polski. Znajduje się tu Muzeum Złota. Większość zbiorów pochodzi z daru Leopolda Schmetterlinga - nauczyciela i kolekcjonera urodzonego w Tarnopolu. Ekspozycje stałe poświęcone są historii złota, metodom eksploatacji i złożom występującym na Dolnym Śląsku oraz tradycjom Polskiego Bractwa Kopaczy Złota.

ir/wg

Na obszarze dzisiejszej Opolszczyzny prawdopodobnie już w VII wieku osiedlili się Słowianie. Prawa miejskie Opole uzyskało w 1217 roku. Wielu z nas od 1963 roku kojarzy się ze stolicą polskiej piosenki. Najbardziej rozpoznawalnymi obiektami w mieście są amfiteatr i wieża Piastowska. Warto także przejść się aleją Gwiazd Polskiej Piosenki, na której odciski dłoni pozostawili m.in.: Czesław Niemen, Edyta Górniak, Irena Santor czy Michał Bajor.

Prawa miejskie Sandomierz uzyskał w 1227 r., ale początki osadnictwa na tym terenie sięgają znacznie wcześniejszych czasów. Na stosunkowo niewielkiej powierzchni sandomierskiego starego miasta znajduje się ponad 120 zabytków różnych stylów i epok. Do najważniejszych zalicza się: średniowieczny układ urbanistyczny miasta oraz jeden z najstarszych obiektów ceglanych na terenie Polski - XIII-wieczny kościół św. Jakuba. Turyści mogą podziwiać także: bazylikę katedralną z XIV wieku ze wspaniale zachowaną polichromią. Jest tu także renesansowy ratusz, uważany za jeden z najpiękniejszych w Polsce oraz dawna siedziba królów i książąt Polski - zamek Kazimierzowski.

Na pograniczu Kotliny Płockiej i Pojezierza Dobrzyńskiego leży Płock, który prawa miejskie uzyskał w 1237 roku. W średniowieczu był jednym z ważniejszych ośrodków administracyjnych i kulturalnych na ziemiach polskich, a na przełomie XI i XII wieku - stolicą Polski. Płock to idealne miasto na weekend, pełne uroku i historycznych ciekawostek. W kaplicy Królewskiej Bazyliki Katedralnej znajduje się sarkofag ze szczątkami ówczesnych władców: Władysława I Hermana i Bolesława III Krzywoustego. Warto zobaczyć także skarbiec w Muzeum Diecezjalnym, kolekcję secesji w Muzeum Mazowieckim, Muzeum Żydów Mazowieckich czy najstarszą szkołę w Polsce - "Małachowiankę".

Początki osady Gniezno sięgają VI w., ale już od I połowy X w. miasto to stało się centralnym grodem plemiennego państwa Polan, a w rezultacie stolicą kraju. W 1243 roku Gniezno uzyskało prawa miejskie. Największym zabytkiem jest tu katedra Gnieźnieńska, uznana za pomnik historii. W bazylice na Wzgórzu Lecha znajdują się Drzwi Gnieźnieńskie, przedstawiające życiorys św. Wojciecha, srebrny relikwiarz oraz dwa gotyckie portale.

Kalisz, drugie co do wielkości miasto Wielkopolski, jest często uznawane za najstarsze w kraju. I choć prawa miejskie otrzymał ok. 1268 roku, to jako osada istniał dużo wcześniej. Uznaje się, że ponad 1850 lat temu starożytny geograf Klaudiusz Ptolemeusz odnotował istnienie na ziemiach polskich osiedla pod nazwą Kalisia.
Kalisz leży w malowniczej dolinie rzeki Prosny. Zwiedzając jego zakątki warto przejść się mostem Kamiennym, zwanym Aleksandryjskim lub w sezonie wybrać się na wycieczkę łodzią św. Wojciecha z Zawodzia "Calisią" pod Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego. Jednym z najsłynniejszych obiektów w mieście jest bazylika kolegiacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, w której znajduje się najstarsze na świecie sanktuarium św. Józefa.

ir/wg