Gorzanów - ruina, która wkrótce może zacząć błyszczeć

Położony na południe od Kłodzka **Gorzanów **szczyci się jednym z najciekawszych na **Śląsku** założeń pałacowo-parkowych. Późnorenesansowa rezydencja jest jednym z najcenniejszych zabytków renesansowych w kraju. Niestety, jak większość tego typu obiektów, pałac z roku na rok popada w coraz gorszą ruinę. Dziś to prawdziwy obraz nędzy i rozpaczy. Czy uda się uratować tę polską perełkę?

Obraz
Źródło zdjęć: © Hannibal Smoke

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Położony na południe od Kłodzka Gorzanów *szczyci się jednym z najciekawszych na *Śląsku założeń pałacowo-parkowych. Późnorenesansowa rezydencja jest jednym z najcenniejszych zabytków renesansowych w kraju. Niestety, jak większość tego typu obiektów, pałac z roku na rok popada w coraz gorszą ruinę. Dziś to prawdziwy obraz nędzy i rozpaczy. Czy uda się uratować tę polską perełkę?

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Tutejsze założenie pałacowo-parkowe o XVI-wiecznym rodowodzie jest *perłą Kotliny Kłodzkiej *i fenomenem na skalę ogólnopolską, z genialnym wystrojem sztukatorskim włoskich mistrzów i olśniewającymi zdobieniami stropów.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Okazały, renesansowy dwór, czyli główny korpus obecnego pałacu, został wzniesiony najprawdopodobniej po 1554 roku z inicjatywy Heinricha von Ratschin. Miał prawdopodobnie jednotraktowy układ z centralnie usytuowaną wieżą skrywającą klatkę schodową oraz dużą sień. Dwór został, jak się przypuszcza, przebudowany prawdopodobnie w latach 20-tych XVII wieku przez barona von Anneberga, który stworzył w ten sposób dwudziedzińcowe założenie pałacowe, ujednolicone wokół wewnętrznego dziedzińca.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Renesansowe założenie pałacowe zmodernizowano w latach 1653-1657, już na zlecenie hrabiego Johanna Friedricha von Herberstein. Przebudowa zrealizowana została pod kierownictwem wykonawców z pracowni architektonicznej pochodzącego z Lombardii, a projektującego głównie na terenie Czech, Włocha Carl Lurago.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Zmodernizowano zarówno bryłę zespołu pałacowego, jak i wnętrza pałacu, unowocześniono wystrój elewacji i wnętrz w stylu wczesnego baroku. Do dzisiaj zachowały się pięknie polichromowane drewniane stropy (częściowo niestety zniszczone), stiukowe, lustrzane plafony z bogatą dekoracją sztukatorską (w reprezentacyjnych salach pierwszego i drugiego piętra skrzydła wschodniego). Przypuszcza się, że prace te prowadzone były pod kierownictwem Lorenzo Nicelli i Andrei Carove.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Założono tarasy nad skrzydłem zachodnim i północnym oraz wzniesiono nowy hełm na wieży. Nad głównym wejściem od strony dziedzińca zbudowano nowy portal, a na wysokości trzeciej kondygnacji - oddzielono tarasy dekoracyjną ścianą parawanową po północnej i południowej stronie wieży.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Kondygnację o charakterze reprezentacyjnym zachowano na drugim piętrze - zgodnie z lokalną tradycją. W dawnej sieni usytuowano salę terrena, z piękną dekoracją sztukatorską i malarską. Wyjście z niej prowadziło na taras, z którego schody prowadziły do rozległego, kwaterowego ogrodu. W północnym skrzydle pałacu usytuowano kaplicę pod wezwaniem św. Jerzego, którą przekryto sieciowym sklepieniem, pokrytym bogatą, figuralną dekoracją sztukatorską.

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W XVII wieku założono tu także ogród o regularnych kształtach, który został później przekształcony w park pałacowy. Z tego okresu pochodzi również unikatowy okrągły pawilon ogrodowy, tzw. Grota. Zdobią ją niezwykłej urody stiuki, którymi dekorowane są także wnętrza zamku i pobliskiego kościoła, zintegrowanego planistycznie z całym założeniem.

"Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012.

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W latach 1900-1906 przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie i unowocześniono m.in. system wodno-kanalizacyjny w pałacu. Zachowano i wzbogacono dekorację elewacji pałacu. Do dzisiaj zachowało się wykonane wówczas sgraffito złożone z pseudociosów i groteski. Wykonano w tynku dekorację szczytów południowego i północnego, a także czterech małych szczytów od strony wschodniej i zachodniej na dachu skrzydła głównego - złożyły się na nią pilatsry, wiązki gzymsów, narożne streczyny, kule i wyobrażenie gryfa.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

10 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W XVIII wieku, gdy śląska linia rodu von Herberstein wygasła, a dobra Grafenort przeszły pod władanie linii styryjskiej - pałac zamieszkały był przez jej członków jedynie okresowo, choć przez cały rok majątek pracował i pozostawał pod opieką zarządcy. W czasach Johanna Friedricha von Herberstein, w latach 1816 - 47 na terenie pałacu działał teatr (do dzisiaj istniejący przykład barokowego, pałacowego założenia teatralnego), w którym wystawiano niewielkie sztuki sceniczne, opery, na które zapraszano nawet miejscową ludność. To tutaj mieszkał okresowo, występował, pisał swoje wiersze i nawet reżyserował przedstawienia Carl von Holtei.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

11 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Po II wojnie światowej w budynku zakwaterowano przesiedleńców z okolic Stanisławowa, zachowane niemal bez zmian założenie pałacowo-parkowe niszczało, było dewastowane, rozkradane. Już w latach 70. wspaniały, renesansowy pałac w Gorzanowie wydawał się być skazany na całkowite zniszczenie.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

12 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W latach 90. XX wieku gmina sprzedała je obywatelce Austrii. Pozostawanie w jej rękach nie uratowało już bardzo zniszczonego zabytku. Dachy zaczęły się walić, stropy - częściowo powycinane, częściowo zawilgocone i przegniłe - także runęły. Mury uległy spękaniom. Kolejny właściciel nie zabezpieczył nieruchomości i tuż po zakupie wystawił ją na sprzedaż.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

13 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W efekcie okazały pałac jest obecnie szokującym muzeum bezmyślnej dewastacji i rabunku oraz indolencji władz, które przez blisko siedem dekad nie potrafiły powierzyć dworu odpowiedzialnemu właścicielowi. Rezydencja Herbersteinów ocalona z wojennej zawieruchy i wciąż niepozbawiona dawnego wdzięku jest dziś strzępem dawnej świetności.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

14 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Na szczęście w listopadzie 2012 roku właścicielem kompleksu pałacowo-parkowego została Fundacja Pałac Gorzanów. Przystąpiono do ratowania parku i budynków. Zrekonstruowano i postawiono nowe dachy nad skrzydłem wschodnim i zachodnim, rekonstruowane są stropy, przemurowano ogromną ilość rozspojonych, sypiących się murów. Miejmy nadzieję, że dzięki pracom fundacji dwór w Gorzanowie odzyska daną świetność i blask.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

Wybrane dla Ciebie

Policja szuka trzech "śmiałków" z Giewontu. Grozi im więzienie i ogromne mandaty
Policja szuka trzech "śmiałków" z Giewontu. Grozi im więzienie i ogromne mandaty
Dlaczego nie należy brać gorącego prysznica po locie? Eksperci ostrzegają
Dlaczego nie należy brać gorącego prysznica po locie? Eksperci ostrzegają
Wielka gratka dla miłośników kolei. Pociąg retro i widoki jak z bajki
Wielka gratka dla miłośników kolei. Pociąg retro i widoki jak z bajki
Dolina Elfów zamieniła się w wysypisko. Rajski zakątek polskiego miasta
Dolina Elfów zamieniła się w wysypisko. Rajski zakątek polskiego miasta
Pasażerka przygotowała sobie kluseczki na pokładzie samolotu
Pasażerka przygotowała sobie kluseczki na pokładzie samolotu
Inwazja "obcych" na Warmii i Mazurach. Leśnicy z mieszkańcami ruszyli do akcji
Inwazja "obcych" na Warmii i Mazurach. Leśnicy z mieszkańcami ruszyli do akcji
Samolot uderzył w pas startowy. Przerażające nagranie
Samolot uderzył w pas startowy. Przerażające nagranie
Nowatorski projekt odbudowy trawy morskiej w Zatoce Puckiej
Nowatorski projekt odbudowy trawy morskiej w Zatoce Puckiej
Niemcy zachwyceni polskim miastem. "Dużo piwa, mięsa i kiszonej kapusty"
Niemcy zachwyceni polskim miastem. "Dużo piwa, mięsa i kiszonej kapusty"
Rewolucja na kolejnym polskim lotnisku. Koniec z limitem płynów do 100 ml
Rewolucja na kolejnym polskim lotnisku. Koniec z limitem płynów do 100 ml
Kosmiczny projekt w polskim mieście. Centrum lotów i tajemniczy tunel
Kosmiczny projekt w polskim mieście. Centrum lotów i tajemniczy tunel
Miała lecieć do Szkocji. Turystka została w Polsce
Miała lecieć do Szkocji. Turystka została w Polsce