Jeszcze niedawno historyczna atrakcja. Dziś wraca do łask turystów
Przejażdżki kolejkami wąskotorowymi wzbudzają zachwyt zwłaszcza u dzieci. Ich miłośników nie brakuje jednak także w gronie osób dorosłych. Ku radości zarówno dużych, jak i małych miłośników pociągów, w Polsce jest kilka miejsc, w których można wybrać się na przejażdżkę wąskotorówką.
Wąskotorówki to wspomnienie dawnych lat, kiedy w naszym kraju funkcjonowały niemal wyłącznie pociągi poruszające się szynach o mniejszym rozstawie niż obecny standard.
Kolejki wąskotorowe w pigułce. Co należy o nich wiedzieć?
Wiele z kolei wąskotorowych liczy ponad 100 lat i są dziś nie tylko atrakcją turystyczną, lecz także ciekawostką historyczną. Kolejki wąskotorowe służyły nie tylko do transportu ludzi, lecz także były wykorzystywane do wielu innych celów – m.in. w czasie wojny przewoziły żołnierzy i zaopatrzenie na front, zajmowały się transportem towarów, a także drewna i innych surowców. Czym jednak są współczesne wąskotorówki i czym różnią się od zwykłych pociągów?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Pod Tatrami sypią się mandaty. "Jest z tym problem"
Kolej wąskotorowa, jak sama nazwa wskazuje, porusza się po torach, w których rozstaw szyn jest mniejszy niż standardowy – wynosi dokładnie 1435 mm. W związku z tym, kolej wąskotorowa posiada także niższą zdolność przewozową (mieści mniej osób lub towarów) i może osiągać mniejsze prędkości od kolei standardowej. Pierwsze koleje wąskotorowe powstały nad Wisłą w XIX w. Pierwotnie były wykorzystywane głównie w przemyśle.
W czasie I wojny światowej pojawił się jednak pomysł wykorzystania wąskotorówek do transportu ludzi, a konkretnie żołnierzy i w ten sposób koleje wąskotorowe zmieniły swoje przeznaczenie. Z czasem jednak wąskotorówki ustąpiły pierwszeństwa intensywnie rozwijającej się kolei standardowej, która okazała się od nich bardziej opłacalna.
Renesans kolei wąskotorowych w Polsce
Z biegiem czasu nieużywana infrastruktura kolei wąskotorowych stopniowo popadała w ruinę. Podjęto jednak decyzję o odnowieniu niektórych z nich i przekształceniu w atrakcję turystyczną. Takie zastosowanie wąskotorówek okazało się strzałem w dziesiątkę, o czym świadczy fakt, że w 2024 r. w naszym kraju funkcjonowało 26 tego typu linii kolejowych. Podróżowało nimi ponad 900 tys. osób rocznie, zwłaszcza turystów. W czym tkwi sekret takiej popularności starych kolei?
Stare trasy kolei wąskotorowych w większości przebiegają przez bardzo malownicze pod względem krajobrazowym tereny, co sprawia, że podróżowanie nimi jest wspaniałym przeżyciem, a także okazją, aby podziwiać piękne okolice z zupełnie odmiennej perspektywy. Ponadto kolejka wąskotorowa porusza się ze stosunkowo małą prędkością, co pozwala nacieszyć się zarówno widokami, jak i samą jazdą.
Oprócz tego, przejażdżka wąskotorówkami to wspaniała lekcja żywej historii. Turyści mają okazję nie tylko przejechać się zabytkowym, odnowionym taborem, lecz także poznać historię kolei, zachodzące w niej na przestrzeni lat zmiany oraz poczuć na własnej skórze, jak w dawnych czasach podróżowali ich przodkowie. To wspaniała przygoda zarówno dla dużych, jak i małych turystów, którzy kochają atrakcje turystyczne z duszą.
Wąskotorówki w Polsce. Gdzie znajdują się najpopularniejsze z nich?
Koleje wąskotorowe są szczególnie popularne wśród turystów w sezonie letnim. W czasie wakacji podróżują nimi tysiące ludzi. Wielu z nich świadomie decyduje się na wybór miejsca wakacyjnego zakwaterowania w pobliżu miejscowości, w której znajdują się wąskotorówki.
Nad Bałtykiem szczególnym zainteresowaniem turystów cieszy się Nadmorska Kolej Wąskotorowa, kursująca wyłącznie w sezonie letnim. Wsiąść do niej można w takich popularnych miejscowościach, jak m.in. Trzęsacz, Rewal i Gryfice.
Do najbardziej znanych wąskotorówek w Polsce należy również Bieszczadzka Kolejka Leśna, której atrakcją jest przejazd pociągiem prowadzonym przez parowóz.
Czytaj także: Ceny w Sopocie. Ile wydamy na drobiazgi przy molo?
Turyści lubią również Helską Kolej Wąskotorową, która kursuje po Helskim Kompleksie Muzealnym. W ostatnim czasie jej trasa została wydłużona o kilometr.
Nie sposób nie wspomnieć także o Kolei Leśnej Puszczy Białowieskiej, która jest jedną z największych atrakcji turystycznych Białowieży i okolic, a także o Żnińskiej Kolejce Wąskotorowej, kursującej m.in. przez Biskupin.
Jak podał Portal Kolejowy, w Polsce znajdują się ponad 443 km czynnych linii wąskotorowych, które eksploatowane są przez 26 operatorów. W 2023 r. z przejazdów kolejkami wąskotorowymi skorzystało ponad 948 tys. pasażerów – to prawie dwukrotnie więcej niż dekadę wcześniej.