Kaplice pełne czaszek i kości. Jednych zachwycają, innych odrzucają

Zaledwie 100 km od polskiej granicy i 70 km od Pragi znajduje się Kaplica Czaszek w Kutnej Horze - jedna z najbardziej znanych tego typu atrakcji turystycznych na świecie. Wizyta w tym miejscu to gwarantowany dreszczyk emocji. Tutaj z ludzkich szczątek zrobione jest wszystko od żyrandoli z piszczeli, przez świeczniki z części miednicy, aż po kielichy z kości rąk. Nad tymi makabrycznymi dziełami górują aniołki, a gdzieniegdzie przestrzeń wypełniają kwiaty w wazonach. Szacuje się, że znajdują się tu szczątki nawet 70 tys. osób - ofiar epidemii dżumy w XIV w., wojen husyckich w XV w. oraz wojny trzydziestoletniej w XVII w.

Jedno z najbardziej znanych na świecie miejsc, w których zebrane są ludzkie kości to paryskie katakumby. Mieszczą się w nich szczątki blisko 6 mln osób, które wypełniają ściany ponad 300 km podziemnych tuneli. Katakumby powstały, ponieważ paryskie cmentarze nie mieściły już zmarłych, ale także dlatego, że ludzie mieszkający blisko nekropolii nagle zaczynali chorować. Pierwsze ciała zostały tu przeniesione pod koniec lat 80. XVIII w. Tunele udostępniono turystom sto lat później.

Włoska kaplica czaszek mieści się przy średniowiecznym kościele św. Bernarda od Kości w Mediolanie. Powstała, ponieważ w XIII w. zaczęło brakować miejsca na pobliskim cmentarzu.

Maleńka, przycmentarna kapliczka grzebalna w miejscowości Hallstatt w Austrii, choć wypełniona czaszkami, to nie przeraża tak bardzo, jak inne tego typu miejsca. Jej wnętrze wypełnia ok. 1200 czaszek, z których połowa ozdobiona jest malunkami - kwiatami (kobiety) lub gałązkami bluszczu (mężczyźni) - oraz danymi i profesją zmarłego. Powstanie kaplicy związane jest z brakiem miejsca na cmentarzu przylegającym do kościoła. Według tradycji, groby wynajmowane były na 10-15 lat, a po tym czasie kości ekshumowano. Zdobiono więc czaszki i umieszczano w kaplicy, w ten sposób upamiętniając zmarłych na wieki.

W kościele Santa Maria della Concezione dei Cappucino w Rzymie znajduje się mrożąca krew w żyłach Krypta Kapucynów. Prawie w całości wykonana jest ze szczątków ponad 4 tys. braci kapucynów pochowanych w okresie 1528-1870 r. W środku znajduje się sześć małych kapliczek poświęconych konkretnym częściom ciała ludzkiego, m.in.: kaplica kości nóg czy kości miednicowych. Z ludzkich szczątków wykonane są tu żyrandole, ramy obrazów czy krzyże. Wnętrze krypty wypełniają także w całości zachowane szkielety ubrane w habity.

Capela dos Ossos w kościele św. Franciszka w mieście Evora w Portugalii jest nietypowa, jak na tego typu miejsca. Jej wnętrza wypełniają kości i czaszki ponad 5 tys. ludzkich ciał, ale to nie wszystko. Ta kaplica jest dosłownie zbudowana z kości, bo szczątki znajdują się także w murach czy filarach budynku. Kaplicę zbudowano w XVI w. - miała ukazywać, jak krótkie jest życie. Ale był jeszcze inny powód - w XV i XVI w. w okolicach Evory znajdowało się ponad 40 cmentarzy klasztornych. Ziemia była wówczas bardzo cenna, dlatego tutejsi mnisi postanowili zgromadzić szczątki umarłych w jednym miejscu.

Jedyna tego rodzaju kaplica w Polsce mieści się w Kudowie Zdroju. Kaplica Czaszek to wielki wspólny grobowiec ofiar wojen śląskich z lat 1740-1742 i 1744-1745 oraz chorób zakaźnych z XVIII w. W tej niewielkiej kaplicy ściany i sufit wyłożone są trzema tysiącami czaszek i kości ludzkich. Część szczątków ułożona jest we wzory i zdobienia, a wiele z nich ma widoczne deformacje chorobowe i genetyczne. Jakby tego było mało, pod podłogą spoczywa ponad 20 tys. szczątków ludzi - rodzin, przyjaciół, ale także wrogów zabitych w czasie wojen. Kaplica wybudowana została w 1776 r. przez księdza Wacława Tomaszka. Raz w roku - o północy z 14 na 15 sierpnia - odprawia się tu mszę świętą za wszystkich, którzy w niej spoczywają oraz za tych, którzy umarli na skutek chorób lub w wyniku nieszczęśliwych wypadków. Bilet wstępu kosztuje 5 zł.