Karpacka Troja. Tajemnicze miejsce w Polsce

Jednym z najbardziej niezwykłych miejsc w Polsce jest monumentalne grodzisko pod Jasłem, które obecnie jest częścią Skansenu Archeologicznego Karpacka Troja. Grodzisko w Trzcinicy, to najstarsza forteca z epoki brązu na polskich ziemiach. Została założona około 2100 roku przed urodzeniem Chrystusa, na niedostępnym wzgórzu nad rzeką Ropą. Ta obronna osada rozwijała się do 1350 roku przed Chrystusem, a zamieszkiwał ją tajemniczy lud przybyły z południa, reprezentujący kulturę Otomani-Fuezesabony.

Mieszkańcy Karpackiej Troi zajmowali się nie tylko uprawą roli, ale również handlem bursztynem z ludami południa, w tym z ludnością kultury mykeńskiej. Związki z basenem Morza Śródziemnego widoczne są nie tylko w zaawansowanych pod względem inżynieryjnym umocnieniach, umiejętności wytopu brązu, południowych formach naczyń, ale również w wierzeniach, których częścią było składanie ofiar z ludzi.

Po raz drugi Karpacka Troja została zasiedlona przez naszych słowiańskich przodków, którzy pomiędzy 770 a 780 rokiem po Chrystusie, na miejscu ciągle widocznych, ale nieużywanych od 2000 lat umocnień z epoki brązu, wznieśli jedno z największych grodzisk czasów wczesnego średniowiecza, które stało się potem świadkiem burzliwych czasów plemiennych i Chrztu Polski.

Warto odwiedzić Skansen Karpacka Troja, żeby zobaczyć jak wielką twierdzę wznieśli nasi przodkowie, z wałami liczącymi do 10 metrów wysokości. Zastanawia to, jak precyzyjnie musiała być zaprojektowana tak wielka budowa, i jak potężny musiał być władca Karpackiej Troi, żeby sfinansować i przeprowadzić budowę.

To, że Karpacka Troja była tak ważnym miejscem w epoce brązu i wczesnego średniowiecza, zawdzięcza swojemu położeniu. Znajduje się bowiem na przedpolu Beskidu Niskiego, który jest nie tylko najniższym, ale i najwęższym pasmem masywu karpackiego. Przez przełęcze zlokalizowane na południe od Karpackiej Troi wiodły w starożytności trakty łączące Wielką Nizinę Węgierską z nizinami Europy Środkowej oraz Morzem Bałtyckim.

Położenie przy starożytnym szlaku handlowym powoduje, że w okolicach Karpackiej Troi kwitło w epoce brązu osadnictwo, po którym pozostało wiele pamiątek. Ich specyficznym rodzajem są skarby chowane do ziemi w niespokojnych czasach przez ludzi, którzy myśleli, że dane im będzie po nie wrócić jak tylko uspokoi się sytuacja. Jednak wielu z nich zginęło gwałtowną śmiercią i zdeponowane przedmioty zostały na tysiąclecia w ziemi.

W ostatnim czasie do Skansenu Archeologicznego Karpacka Troja został przywieziony wyjątkowy skarb - cztery miecze wykonane z brązu. Znaleźli go przy leśnej drodze dwaj młodzi mieszkańcy Jasła w czasie górskiej wycieczki. Artefakty znalezione na południe od Karpackiej Troi stanowią wyjątkowy zbiór. Od XIX wieku udało się znaleźć na terenie dawnej Galicji tylko dwa podobne zabytki a teraz w jednym depozycie odkryto ich aż cztery.

Miecze można datować na okres pomiędzy 1200 a 1050 przed Chrystusem, a były własnością wojowników kultury Gava, bezpośrednich następców władców Karpackiej Troi z kultury Otomani-Fuezesabony.

Trzy miecze należą do typu liptowskiego i charakteryzują się zakończeniem rękojeści w postaci zdobionej tarczki z guzkiem. Na rękojeści widoczne są trzy zgrubienia w kształcie pierścieni a jelec ma kształt dzwonu. Pod jelcem widoczne jest ząbkowane ricasso, mające wyhamować siłę ciosu przeciwnika.

Jeden z mieczy ma inną konstrukcję i należy do typu mieczy ze sztabą do rękojeści. Możemy się domyślać, że tak cenny skarb schowali wojownicy w chwili zagrożenia, licząc że miecze nie wpadną w ręce wrogów i że przyjdzie czas, że po nie wrócą. Jak się okazało tysiące lat później, tak się nigdy nie stało.