Kliczków. Zamek. Turnieje rycerskie

Zamek w Kliczkowie - neorenesansowa rezydencja dworska otoczona starym parkiem leży pośród Borów Dolnośląskich, 12 km od Bolesławca, we wsi Kliczków.

Nazwa wsi pochodzi od słowiańskiego słowa „klic”, czyli klucz, co wiąże się ze znaczeniem Kliczkowa jako punktu wyjścia do Łużyc. Niektórzy uważają, że nazwa pochodzi od staropolskiego słowa „klicz”, czyli krzyk. Dawniej w Kliczkowie funkcjonował młyn wodny oraz kuźnica żelaza. Obecnie najciekawszą atrakcją turystyczną w Kliczkowie jest jeden z największych w regionie kompleks zamkowo-parkowy. Do zamku prowadzi 300-metrowa aleja lipowa, która rozpoczyna się na początku wsi i biegnie przez barokową Lwią Bramę do mostku i Wieży Bramnej.

Początki osady z malowniczo położonym zamkiem sięgają być może końca XIII wieku. Zamek został wzniesiony na wysokiej,nadbrzeżnej skarpie nad rzeką Kwisą w końcu XIII wieku. Budowla była najprawdopodobniej ziemno-drewniana i miała strzec granicy państwa przed najazdami wroga. Fundatorem zamku był książę świdnicko-jaworski, Bolko I. W posiadaniu rodu książęcego zamek znajdował się do lat 90. XIV wieku, kiedy to przeszedł w ręce rodziny von Rechenbergów, stając się ich siedzibą przez blisko trzysta lat. W drugiej połowie XVI stulecia, najbardziej zasłużony przedstawiciel rodziny – Kacper, zwany Średnim – zapoczątkował przebudowę zamku w stylu renesansowym. Był on też fundatorem umieszczonych w parafialnym kościele pod wezwaniem Świętej Trójcy ołtarza oraz wspaniałego drewnianego epitafium rodzinnego, powstałych w latach 80. XVI wieku. Przebudowę zamku kończył syn Kacpra Średniego – Kacper Młodszy. Powstał wówczas pałac z kamienia. Mieściły się w nim dwie sale balowe, blisko dwadzieścia komnat, a także kaplica oraz kuchnia. Wzniesiono również zabudowania gospodarcze, takie jak stajnie, powozownia oraz browar. O randze Kliczkowa może świadczyć fakt, iż w zamku gościem Kacpra Młodszego, który nosił tytuł szambelana i radcy cesarskiego, był król czeski.

W latach 30. XVII wieku posiadłość w Kliczkowie przejęła rodzina von Schellendorf. Nowi właściciele prowadzili prace modernizacyjne. Zmieniono charakter elewacji od strony południowej. Powstała Lwia Brama, a dziedziniec przyozdobiono barokowymi fontannami. W połowie XVIII wieku kliczkowską posiadłość nabyła rodzina von Promnitz, w której posiadaniu znajdował się m.in. zamek w Pszczynie. Dwadzieścia lat później, poprzez małżeństwo z wdową von Promnitz, właścicielem zamku stał się hrabia Hans Christian zu Solms-Baruth. Jego potomkowie w początkach XIX wieku dokonali kolejnej przebudowy i modernizacji budowli. Przede wszystkim przerobiona została część wnętrz. Sala balowa otrzymała wystrój w stylu empire. Wybudowano neogotycką wieżę oraz ujeżdżalnię. Powstały też nowe budynki gospodarcze. Dalsze prace zmieniające wygląd posiadłości prowadził hrabia Herman Jan Jerzy zu Solms-Baruth.

W początku lat 80. XIX wieku przez berlińskich architektów przygotowane zostały plany przebudowy rezydencji. Prace modernizacyjne trwały cztery lata. Projektanci czerpali inspiracje z różnych historycznych stylów w architekturze. Dlatego w rezydencji odnaleźć można wpływy gotyku angielskiego, włoskiego renesansu, czy też manieryzmu rodem z Francji. Ten eklektyzm widoczny był w zewnętrznych detalach architektonicznych oraz w wystroju wnętrz – przede wszystkim w Sali Teatralnej. W koncepcji modernizacji rezydencji nie zabrakło miejsca na zaplanowanie parku w stylu angielskim. W posiadaniu rodu zu Solms-Baruth Kliczków znajdował się do 1944 roku, kiedy to po nieudanym zamachu na Hitlera, członków rodziny aresztowano, a dobra skonfiskowano. Po II wojnie światowej w zamku mieściły się instytucje państwowe.

W latach 90. zamek przekształcono na hotel. Do dyspozycji gości są tu m.in. centrum SPA, basen, korty tenisowe, ośrodek jeździecki oraz sale przystosowane do konferencji), w związku z tym zwiedzanie zamkowych sal jest ograniczone.

Zamek Kliczków
Centrum Konferencyjno-Wypoczynkowe
ul. Kliczków 8 59-724 Osiecznica (75) 734 07 00 do 02 (75) 734 40 03 zamek@kliczkow.com.pl www.kliczkow.com.pl

Majówka Rycerska
W maju, w parku położonym na tyłach zamku w Kliczkowie, odbywa się Wielki Majowy Festyn Sportów Konnych i Zabaw Rycerskich. W 2007 roku zawody konne odbyły się już po raz czwarty. Na program festynu składają się dwie główne imprezy: Euroregionalne Zawody w Skokach Przez Przeszkody oraz Turniej Rycerski o Miecz Kasztelana Zamku Kliczków. W turnieju rycerskim corocznie uczestniczą drużyny z Polski oraz z zagranicy – m.in. z Czech, Ukrainy oraz Szwajcarii. Największym i najbardziej widowiskowym przedsięwzięciem festynu jest bitwa o zamek. Widzowie mogą również obejrzeć wiele turniejów, podczas których uczestnicy prezentują opanowanie trudnego kunsztu rycerskiego. W fosie zamkowej odbywają się zawody łucznicze. Toczone są także zmagania na bojowe, jednoręczne miecze i tarcze. Dużych umiejętności od uczestników wymagają pokazy prezentowane przez rycerstwo konne, a także efektowne pojedynki na kopie. Przed publicznością odgrywane są ciekawe historyczne scenki. Zazwyczaj odbywa się też bieg rycerskich konwentów.
Organizatorzy nie zapomnieli o najmłodszych, którzy - z rodzicami - mogą uczestniczyć w różnego rodzaju sportowych turniejach rodzinnych. Podczas festynu na podzamczu odbywa się Jarmark Średniowieczny, na którym rzemieślnicy wystawiają w kramach wiele ciekawych przedmiotów: biżuterię, wyroby z drewna i gliny oraz wyroby snycerskie i kowalstwa artystycznego.

Okolica

Bolesławiec – gotycki, kamienny kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja, powstały w latach 1482–1493; podominikański, barokowy klasztor z XVIII wieku; późnobarokowy ratusz z połowy XVIII stulecia; fragmenty miejskich murów obronnych, gotyckich z początku wieku XIV, rozbudowane w latach 70. XV wieku, drugi pierścień powstał w połowie XVI stulecia.

Kliczków – późnogotycki, kamienny, jednonawowy kościół z połowy XVI wieku, z frontową wieżą, zwieńczony renesansową kopułą.

Kraszowice – gotycki kościół z XVI wieku, przebudowany w 1817 roku.

Kruszyn – barokowy dwór Fryderyka von Falkenhayna z 1729 roku, rozbudowany w latach 30. XIX wieku.

Nowogrodziec – zachowane fragmenty kamiennych murów miejskich z przełomu XIV i XV wieku; zespół klasztorny magdalenek z drugiej połowy XVIII stulecia; klasycystyczny ratusz z roku 1795.

Ocice – gotycki, ceglany kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny z końca XVI wieku, przebudowany w drugiej połowie XVI wieku; poewangelicki, barokowy kościół z 1781 roku; pierwotnie renesansowy pałac, powstały w XVI wieku, rozbudowany w stylu barokowym w latach 40. XVIII wieku.

Osiecznica – wieś położona 14 km na północny zachód od Bolesławca, na uwagę zasługuje dom, w którym urodził się Abraham G. Werner, geolog i mineralog, profesor Akademii Górniczej we Freibergu, twórca europejskiej systematyki skał i minerałów opartej na ich cechach zewnętrznych.

Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: Zamki, turnieje, rycerze
Autor: Paweł Komorowski, Jarosław Kurkowski