Korcula. Atrakcje miasta. Co warto zobaczyć
Korcula to jedno z najlepiej zachowanych miast średniowiecznych basenu Morza Śródziemnego i główna atrakcja turystyczna wyspy. Jakie atrakcje tu nas czekają? Latem łagodny jugo wietrzy proste ulice odchodzące w kierunku zachodnim. Z kolei kręte uliczki wschodniej części starego miasta chronią korčulan przed powiewami bury, porywistego wiatru zimowego.
Jest to jedno z najlepiej zachowanych miast średniowiecznych basenu Morza Śródziemnego i główna atrakcja turystyczna wyspy. Zostało zbudowane na cyplu wcinającym się w cieśninę Pelješac (Pelješki kanal). Zyskało strategiczne znaczenie, ponieważ pozwalało kontrolować ruch statków na Adriatyku. Układ ulic pochodzi jeszcze z XIII w. i przypomina rybi szkielet.
Główny trakt prowadzi z północy na południe. Latem łagodny jugo wietrzy proste ulice odchodzące w kierunku zachodnim. Z kolei kręte uliczki wschodniej części starego miasta chronią korčulan przed powiewami bury, porywistego wiatru zimowego. Starówka, otoczona potężnymi murami obronnymi, jest wyłączona z ruchu kołowego i naprawdę pełna uroku. Wyjątkowo dobrze zachowana, zaliczana jest do cudów Chorwacji.
Aż do XVII w. ludność miasta mieszkała w obrębie murów, na wyznaczonym przez nie obszarze. Dopiero w XVIII w. zaczęto rozbudowywać południowe przedmieścia. Teraz to właśnie na zewnątrz, poza murami starego miasta, mieszka większość populacji. Znajduje się tam również większość sklepów.
Zwiedzanie
MURY I BASZTY OBRONNE.
W XIV w. miasto otoczono obwarowaniami zarówno od strony morza, jak i lądu. Przetrwały one aż do XIX w. Później uznano, że nie są niezbędne do obrony miasta, ulegały więc powolnemu niszczeniu. Pozostałościami musiały się zająć władze administracyjne, które ogłosiły przetarg na rozbiórkę i usunięcie części ruin. Do czasów dzisiejszych zachowały się jednak spore fragmenty murów wraz z basztami.
- Revelin z bramą miejską (Kopnena vrata). Czworoboczna baszta Revelin wybudowana w latach 1493-1496, główne wejście do miasta od strony lądu. Basztę zdobią: godło Wenecji (lew św. Marka), herby dwóch gubernatorów miasta (Barbaro i Loredano) oraz herb doży weneckiego (Mocenigo). W 1925 r., w tysięczną rocznicę koronacji króla Tomistawa, umieszczono tu tablicę pamiątkową. Do baszty wiodą kamienne schody zbudowane wiele lat później, bo w 1863 r., które zastąpiły wcześniejszy most biegnący nad fosą. Wewnątrz mieści się muzeum moreški.
- Mała baszta gubernatora (Mala kneževa kula). Ta z kolei jest kolista. Zdobi ją wyrzeźbiony herb gubernatora Lombardo. Została zbudowana w 1483 r.
- Wielka baszta gubernatora (Velika kneževa kula). O podobnej konstrukcji, co baszta przedstawiona wyżej. Góruje nad portem i pobliskim pałacem gubernatora. W średniowieczu jej zadaniem była obrona tych obiektów.
- Brama miejska od strony zachodniej (Morska vrata). Nad bramą widnieje herb naczelnika Leoni oraz napis z 1592 r. głoszący, że miasto Korčula zostało założone po upadku Troi przez bohatera greckiego Antenora.
- Bokar. Półkolista baszta, którą zdobi herb gubernatora Barbarigo (1485-1488).
- Zakrjan. Widnieją na niej nie tylko herby gubernatorów, ale również herb Wenecji.
- Baszta Wszystkich Świętych (Kula Svih Svetih). Zbudowana w 1493 r. Obok niej stała starsza czworoboczna wieża, która została niestety zniszczona w XIX w. Na szczycie baszty umieszczono trzy działa armatnie z XVIII w.
- Arsenał został dobudowany pod koniec XVI w. po zewnętrznej stronie murów. Nad wejściem widnieje herb Wenecji. Budynek popadł w ruinę, został odrestaurowany w XX w.
- Mali Revelin. Tylna część tej baszty opiera się o południową stronę murów obronnych i jest uważana za najstarszy zachowany element fortyfikacji. Obecnie stanowi fragment budynku mieszkalnego.
- Fort Wellingtona, zwany Fortecą. Zbudowany w 1813 r. przez Anglików na dominują cym nad miastem wzgórzu. Wznosząc go, rozebrano znajdujący się w tym miejscu kościół św. Błażeja. Można stąd podziwiać wspaniały widok na cieśninę Pelješac.
Muzea i zabytki
KATEDRA ŚW. MARKA (katedrala sv. Marka).
To największy i niewątpliwie najpiękniejszy zabytek Korčuli. Dominuje nad starym miastem, dumnie świadcząc o jego przeszłości. O powstaniu świątyni zadecydowały dwa czynniki: założenie biskupstwa w 1300 r. i rozkwit gospodarczy wyspy, którego podstawą było kamieniarstwo.
Zbudowano ją w XV-XVI w. z wapienia korčulańskiego, na miejscu starszego kościoła z XIII w. i kilku innych budynków (m.in. dzwonnicy miejskiej). Pracowali przy niej artyści z Korčuli i Włoch, wśród nich mistrz kamieniarski Marko Andrijić, który ukończył fasadę, wieżę katedralną wraz z kopułą i zadbał o wystrój wnętrza. W XVI w. dobudowano kaplicę św. Rocha (kapela sv. Roka). Trzynawowy gmach, utrzymany w stylu gotyckim i renesansowym, wzniesiono na planie bazyliki romańskiej. Nawy boczne mają różne szerokości, a ściany nie są względem siebie równolegle. Sklepienie kształtem przypomina kadłub statku. Wspaniały portal wyrzeźbił mistrz Bonino z Mediolanu.
Wejścia strzegą kamienne lwy trzymające w pazurach jagnię; poniżej kryją się skuleni Adam i Ewa. Powyżej pierwszego piętra znajduje się tarcza zegara, a tuż pod nią mała, ruchoma kula z metalu, pomalowana na czarno i złoto, która wskazuje fazy księżyca. Ołtarz zdobi obraz z 1550 r. przedstawiający świętych: Marka, Hieronima i Barttomieja, namalowany przez Tintoretta. Obraz pochodzi z wczesnego okresu jego twórczości, zamówiony został przez władze wyspy. Warte uwagi są efekty światła i kolorów charakterystyczne dla dzieł Tintoretta oraz znakomicie namalowane twarze. W nawie bocznej znajduje się kolejny cenny obraz - Zwiastowanie, również przypisywany temu artyście.
SKARBIEC OPACTWA ŚW. MARKA (Opatska riznica sv. Marka).
Mieści się w dawnym pałacu biskupim, przy placu katedralnym. Początkowo był to skromny budynek, stopniowo jednak wchłaniał sąsiadujące z nim domy. Ostatecznie został gruntownie przebudowany. Najważniejsze prace wykonano w XVII w., gdy biskupem był Franjo Manola. Wtedy właśnie powstał duży balkon, na którym widnieje herb i łaciński napis: FRANJO MANOLA SPALATEN. POSUIT. ANN. DNI. MDCLIV (Franjo Manola ze Splitu został biskupem diecezji św. Marka w roku pańskim 1654). W 1828 r. zlikwidowano diecezję korčulańską. Budynek powoli niszczał, został jednak zrekonstruowany w stylu neobarokowym. Niektóre elementy dawnego pałacu: fragmenty portalu, okna i balkon z napisem - zostały ponownie wykorzystane. W 1954 r. uruchomiono tu muzeum eksponujące drogocenne przedmioty ze skarbca kościelnego, jak również bogatą kolekcję obrazów z okresu renesansu (w tym szkic Leonardo da Vinci i rysunki Rafaela), dawnych rękopisów i strojów liturgicznych.
KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA (crkva sv. Petra).
Na północ od katedry znajduje się niewielki kościół, którego historia sięga XI w. Nad portalem widnieje kamienna rzeźba św. Piotra z początku XV w., autorstwa Bonina z Mediolanu. Wewnątrz znajduje się 13 barokowych, drewnianych rzeźb apostołów i ewangelistów. Są to dzieła anonimowych artystów weneckich z XVIII w. Ołtarz ozdabia figura św. Piotra. Pod posadzką kościoła ukryte są grobowce.
MUZEUM MIEJSKIE (Gradski muzej).
Trg sv. Marka
tel. (020) 711420
Czynne od 15.07 do 1.09 w godz. od 9.00 do 21.00, poza sezonem: od 9.00 do 14.00 i od 19.00 do 21.00.
Mieści się w pałacu Gabrielis, jednym z najpiękniejszych renesansowych pałaców korčulańskich, pochodzącym z XVI w., którego budowę rozpoczęła bogata rodzina Gabrielis. Jest to dwupiętrowy budynek z poddaszem usytuowany naprzeciw katedry. Dawniej parter służył za magazyn, a piętra do celów mieszkalnych. Rzeźbiony herb rodziny widnieje w środkowej części balkonu.
Pałac był wielokrotnie przebudowywany. W 1957 r. urządzono w nim muzeum, które gromadzi eksponaty odnalezione na wyspie przy okazji badań archeologicznych oraz przedmioty świadczące o jej historii. Zbiory przedstawiają całokształt stosunków kulturalnych i społecznych miasta i wyspy. Niemniej niektóre epoki są reprezentowane szczątkowo lub w ogóle, ponieważ do czasów współczesnych nie zachowały się żadne świadectwa materialne.
W muzeum możemy obejrzeć fragmenty kamiennych bloków megalitycznych oraz eksponaty z czasów grecko-rzymskich oraz podziwiać sztukę obróbki kamienia, z której słynęła Korčula. W jednej z sal zaprezentowano wystawę naczyń i sprzętów kuchennych. Duża część ekspozycji poświęcona jest okrętom i ich wyposażeniu. W muzeum znajduje się także galeria dzieł sztuki.
DOM MARCO POLO (kuca Marka Pola).
Tutaj według tradycji urodził się Marco Polo, choć nie ma na to żadnego dowodu. W 2003 r. dom zamknięto dla turystów z powodu złego stanu technicznego. Dwa lata później wykupiło go miasto, podobnie jak kilka innych sąsiednich budynków. Planowane jest utworzenie dużego muzeum poświęconego podróżnikowi, w co zaangażowały się także władze państwowe. Część budynku została odrestaurowana i otwarta dla zwiedzających w 2005 r. Możemy wejść po drewnianych schodach na trzecie piętro wieży Marco Polo, skąd rozciąga się interesująca panorama miasta.
MUZEUM IKON (Muzej ikona).
Trg sv. Marka bb
tel. (020) 711049
Czynne latem od godz. 9.00 do 19.00.
Założone w 1301 r. i nadal działające Bractwo Wszystkich Świętych (Bratovština Svih Svetih) przechowuje tu zgromadzone w ciągu stuleci dokumenty, dzieła sztuki (w tym 9 ikon z Krety) i kosztowności. Sala wystawowa została otwarta dla zwiedzających w 1962 r. w siedzibie bractwa. Królują w niej drewniane stoły i ławy używane podczas wystawnych, uroczystych posiłków. Dookoła porozstawiane są gromnice.
Rzucają się w oczy noszone przez braci białe bawełniane tuniki z kapturami, ozdobione czerwonymi krzyżykami. Uwagę zwraca także srebrny krzyż używany podczas procesji, medalion Matki Boskiej Bolesnej (symbol bractwa), przedmioty liturgiczne z XVII i XVIII w., śpiewniki i urny do głosowania wykorzystywane podczas wyborów władz bractwa. W głębi sali wisi duży XVII-wieczny obraz namalowany na drewnie przez anonimowego artystę, przedstawiający ostatnią wieczerzę.
Po drugiej stronie wąskiej ulicy znajduje się kościół Wszystkich Świętych (crkva Svih Svetih), najstarszy w mieście. Połączony jest z siedzibą bractwa mostem. Ciekawy jest posąg św. Łucji, opiekunki wzroku, wokół którego stoją mniejsze figurki świętej ze srebrnymi oczami -dary wotywne od wiernych.