Litwa. Kowno – zabytki i sekrety dawnej stolicy

Kowno – położenie miasta

Kowno (lit. Kaunas) leży w środkowej części Litwy. Dzieli je nieco ponad 100 km od Suwałk i Wilna. Położone jest u zbiegu dwóch rzek: Niemna i Wilii. Mieszka tu ponad 330 tys. osób. Mówi się, że to najbardziej "litewskie miasto", bo blisko 90 proc. jego mieszkańców stanowią rodowici Litwini.

Dotarcie z Polski do Kowna jest bardzo proste. Osoby, które nie mogą przyjechać tu samochodem, mogą skorzystać z oferty wielu przewoźników autokarowych lub przylecieć samolotem.

Kowno – najciekawsze atrakcje turystyczne

Miasto słynie z licznych obiektów w stylu modernistycznym oraz rozwiniętego street artu. Większość zabytków mieści się w ścisłym centrum. Weekend powinien wystarczyć na zobaczenie najciekawszych miejsc.

Od czego zatem rozpocząć zwiedzanie Kowna? Od jego symbolu – najstarszego murowanego zamku na Litwie. Obecnie zostały tu głównie ruiny, ale dzięki pracom rekonstrukcyjnym udało się odtworzyć m.in. wieżę. Dziś mieści się tu miejskie muzeum. Warto je odwiedzić, by posłuchać tajemniczej historii dotyczącej wojska królowej Bony Sforzy, które w niewyjaśniony sposób ponoć zapadło się pod ziemię.

Kilka kroków stąd znajduje się park Santakos. Idąc jego ścieżkami, docieramy do zbiegu dwóch rzek. Mieszkańcy wierzą w magię tego miejsca. Połączenie dwóch rzek Willi ("kobiety") i Niemna ("mężczyzny") porównują symbolicznie do sakramentu małżeństwa łączącego dwie osoby. Według jednej z tutejszych legend wystarczy tu wypowiedzieć swe marzenie, aby zostało spełnione. Turyści i mieszkańcy stawiają kamienne wieże mające przybliżyć ich do realizacji życiowych celów. Warto usiąść tu na chwilę, by podziwiać piękno otaczającej natury i nabrać sił do dalszego zwiedzania.

Przyszła pora na zobaczenie Placu Ratuszowego pełniącego funkcję rynku i otoczonego z każdej strony licznymi kamienicami. W centrum stoi ratusz, który ze względu na białą i smukłą 53-metrową wieżę nazywany jest "białym łabędziem". Można zwiedzać jego wnętrza oraz podziemia. Tu też znajduje się siedziba Informacji Turystycznej, gdzie dostępne są m.in. mapy i przewodniki również w języku polskim.

Nieopodal stoi gmach barokowego kościoła św. Franciszka Ksawerego z przylegającymi do niego budynkami klasztoru oraz szkoły. Warto wspomnieć, że w latach 1819-1823 (z krótką przerwą) mieszkał i pracował tu jako nauczyciel Adam Mickiewicz. Jego pobyt uwieczniono na pamiątkowej tablicy. Miejsc związanych z wieszczem narodowym w Kownie nie brakuje (ma on tu nawet swoją dolinę). Niekiedy wiążą się z nimi ciekawe i mało znane historie…

Jedna z nich dotyczy pewnego romansu, który miał tu ponoć swoje początki. Poeta odrzucony przez Marylę Wereszczakównę szukał pocieszenia u kilka lat starszej sąsiadki – Karoliny Kowalskiej, która była żoną tutejszego lekarza o imieniu Józef i mieszkała z nim w kamienicy nr 10 tuż przy rynku. Trzeba przyznać, że Mickiewicz miał słabość do zajętych kobiet, co zwykle kończyło się dla niego tragicznie. Podczas jednej z wizyt u Kowalskich wdał się w bójkę z jej innym adoratorem, co usłyszał, będący w pokoju obok, niczego nieświadomy mąż kobiety. Poeta został nawet wyzwany na pojedynek po wykryciu tego romansu. Ale ostatecznie udało mu się go uniknąć dzięki interwencji kochanki.

W późniejszych latach pisarz doczekał się licznego potomstwa i ożenił się z Celiną Szymanowską. Nie było to jednak szczęśliwe małżeństwo, bowiem wybranka cierpiała z powodu zaburzeń psychicznych i wkrótce zmarła. Biografia Mickiewicza obfituje w tajemnicze wydarzenia, o których raczej nie usłyszymy na lekcjach języka polskiego czy historii. Jedno jest pewne, wielokrotnie złamane serce znacząco wpłynęło na twórczość wieszcza narodowego.

Z innymi historiami dotyczącymi poety można zapoznać się w kowieńskim Domu Perkuna, który należał dawniej do kupców Hanzy. W pobliżu biegnie najpiękniejsza ulica miasta - Wileńska. Pełno tu kolorowych kamieniczek z wieloma kawiarniami i restauracjami. Nieopodal znajdują się kolejne obiekty warte zobaczenia: Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz dawny Pałac Prezydencki.

Kowno zachwyci fanów modernizmu. Przy głównej Alei Wolności można zobaczyć gmachy budynków zaprojektowanych właśnie w tym stylu. Należą do nich, np.: Bank Litwy, Poczta Litewska oraz Państwowy Teatr Muzyczny. Na końcu spacerowego deptaka znajdują się: kościół św. Michała Archanioła (dawny sobór prawosławny) oraz rzeźba "latającego" mężczyzny. W okolicy mieszczą się też: synagoga, meczet, a także zabytkowe kościoły. Wielbiciele sztuki ulicznej powinni zobaczyć podwórkową galerię przy ul. Orzeszkowej oraz poszukać kolorowych murali, takich jak: "Stary mędrzec", "Kolorowy dom" czy "Różowy słoń".

Pasjonaci nietypowych pojazdów mogą przejechać się trolejbusem lub funikularem prowadzącym na taras widokowy w Aleksocie, z którego rozpościera się piękna panorama Kowna.

Na koniec zwiedzania warto skusić się na spróbowanie tradycyjnych specjałów. Cepeliny, kibiny, chłodnik to jedne z najbardziej znanych litewskich potraw. Trzeba przyznać, że tutejsza kuchnia jest ciężkostrawna, ale jedna uczta nie powinna zaszkodzić.

Będąc na Litwie, nie można oczywiście pominąć pięknego Wilna z mnóstwem historycznych zabytków. Bliska odległość między Kownem a litewską stolicą zachęca do złożenia wizyty w obu miastach podczas jednego wyjazdu. Innymi miejscami wartymi zobaczenia są m.in. zamek w Trokach oraz zespół klasztorny w Pożajściu. Nasz wschodni sąsiad oferuje wiele ciekawych atrakcji, z których warto skorzystać. Kowno, będące Europejską Stolicą Kultury 2022, to dobre miejsce na krótką wycieczkę.