Niedoceniane miasto. Przed dwa lata było "nieoficjalną stolicą Polski"

Radom to drugie największe miasto w województwie mazowieckim. Liczy ponad 200 tys. mieszkańców. To właśnie tu urodzili się m.in. malarz Jacek Malczewski, lekarz i badacz Tatr Tytus Chałubiński, aktorka Małgorzata Foremniak, piosenkarz i aktor Jerzy Połomski (Jerzy Pająk), wokalista Szymon Wydra i wiele innych znanych osób.

Zanim zaczniemy na dobre zwiedzanie, czas na ciekawostkę, o której mało kto pamięta. Jak czytamy na oficjalnej stronie internetowej informacji turystycznej w Radomiu - visitradom.pl, w latach 1481-1483 Radom był miejscem rezydowania księcia Kazimierza, syna króla Kazimierza IV Jagiellończyka.

Władca wyznaczył go na swojego następcę w czasie pobytu w Wielkim Księstwie Litewskim. Obawiano się jednak, że po powrocie czeka na nich zamach w Krakowie. Radom wydawał się bezpieczniejszą "opcją", toteż właśnie ten ośrodek stał się tymczasową siedzibą namiestnika. Dzięki temu wydarzeniu Radom przez dwa lata sprawował nieoficjalnie funkcję "stolicy" Polski.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

A jak właściwie powstał Radom? Wyjaśnienia spróbujmy poszukać w legendzie o młodzieńcu i srebrnopiórym orle.

Radom od zawsze przyciągał myśliwych, którzy w gęstych puszczach czaili się na zwierzęce zdobycze. Pewnego razu młody mężczyzna przez kilka dni chodził po lesie w poszukiwaniu zwierzyny. Gdy wydawało się, że jego wysiłek pójdzie na marne i nic już nie znajdzie, nagle spotkał srebrnopiórego orła. Dostojny ptak postanowił pomóc młodzieńcowi.

Opowiedział mu historię o krainie "mlekiem i miodem płynącej". Miała być zamieszkana przez liczne zwierzęta, w tym ryby pływające w rzece Mlecznej. Chłopak wraz z orłem ruszyli na poszukiwania sielankowego miejsca.

Po drodze ptak snuł dalej opowieść o cudownej krainie. Dawniej zamieszkiwali ją mieszkańcy, który żyli w zgodzie z rusałkami. Dni mijały im beztrosko na łonie natury. Niestety z czasem ludzie stali się coraz bardziej chciwi. Chcieli mieć na własność lasy, rzeki i zwierzynę. W końcu wygonili nawet rusałki. Na srogą karę nie trzeba było długo czekać. Mieszkańcy niespodziewanie zapadli w głęboki sen.

Obudzić ich mogła tylko osoba o dobrym sercu, która kochała i szanowała przyrodę. Okazało się, że jest nią właśnie młodzieniec wędrujący z orłem. Zachwycił się pięknem krainy pełnej bujnej zieleni i krystalicznie czystej wody. Docenił też spokój i ciszę. Gdy tak wsłuchiwał się w śpiew ptaków, nagle powiedział: "Rad dom, bym tutaj zbudował".

Po tych słowach mieszkańcy krainy nagle obudzili się i poprosili chłopaka, aby odtąd zarządzał ich grodem. Od tej pory wszyscy żyli w zgodzie. A magiczną krainę nazwano Radomiem na pamiątkę wypowiedzianych słów "rad dom".

Tyle o legendarnych początkach Radomia. Czas poznać jego najważniejsze, prawdziwe atrakcje!

Zwiedzanie Radomia można zacząć od dzielnicy Stare Miasto. Mieści się tam najstarszy murowany zabytek miasta, czyli kościół pw. św. Wacława, który wyróżnia się m.in. pasem z wnękami w formie serc na ścianie szczytowej oraz licznymi witrażami przedstawiającymi ważnych Polaków.

Stąd niedaleko do Grodziska Piotrówka, na którego terenie prowadzono wykopaliska archeologiczne. Podczas nich znaleziono m.in. srebrną zawieszkę, krzyż relikwiarzowy i wczesnośredniowieczne monety.

Chcąc zobaczyć prawdziwe perły architektury, wracamy do centrum. Na uwagę zasługują przede wszystkim takie budynki jak drukarnia Trzebińskich, odnowiona elektrownia z wystawami dzieł sztuki, katedra pw. Opieki Najświętszej Marii Panny z Muzeum Katedralnym czy klasztor oo. bernardynów.

Z tym ostatnim wiąże się pewna ciekawostka. Na jego terenie stoi bowiem tzw. piekarnik, czyli mały, ceglany budynek gospodarczy z kominem, który dawniej pełnił wiele funkcji, np. kuchni, olejarni, piekarni, topialni wosku i browaru. Podobno to jedyny tego typu obiekt w Polsce i jeden z dwóch w Europie.

Nie można oczywiście pominąć również rynku i pobliskich atrakcji. Pozostałości po murach miejskich i dawnym zamku działają na wyobraźnię. Wśród mieszczańskich kamieniczek wyróżnia się m.in. Dom Esterki, w którym według legendy mieszkała ukochana Kazimierza III Wielkiego podczas jego pobytu w Radomiu.

W sąsiednim Domu Gąski bywał zaś w trakcie potopu szwedzkiego król Szwecji Karol Gustaw. Dziś w pięknych budynkach mieści się zaś Muzeum Historii Radomia, przybliżające w nowoczesny sposób dzieje miasta.

A jak już jesteśmy przy muzeach, to warto także odwiedzić Muzeum im. Jacka Malczewskiego z bogatą kolekcją dzieł wybitnego radomianina, Muzeum Wsi Radomskiej z zabytkowymi obiektami budownictwa wiejskiego pozwalającymi poczuć klimat dawnej wsi czy Muzeum Historii Najnowszej Radomia w Kamienicy Deskurów.

Na planie Radomia znajdziemy jednak nie tylko zabytki, ale także nowoczesne atrakcje. Należy do nich Trickorama, czyli największe centrum iluzji i muzeum trickartu w Polsce. Niepowtarzalne iluzje optyczne "oszukują" oczy i bawią zarówno dzieci, jak i dorosłych.

Kończąc spacer po Radomiu, warto udać się też w kierunku tętniącego życiem deptaku przy ulicy Żeromskiego, a także ulic Piłsudskiego, Sienkiewicza i Moniuszki z pięknymi kamienicami.

Mimo że Radom jest dużym miastem, to można w nim znaleźć również naturalne oazy spokoju. Stary Ogród urzeka przepływającą rzeką Mleczną z mostkiem z kłódkami zakochanych. W parku im. Tadeusza Kościuszki można natomiast odpocząć przy muszli koncertowej i zobaczyć pomnik Jana Kochanowskiego, a w Leśniczówce, Dolinie Kosówki i Lesie Kapturskim podziwiać okazałe rośliny i zwierzęta. Przed odjazdem z Radomia warto zahaczyć też o ponad 70-letni park Planty położony niedaleko dworca kolejowego.

Wygłodniali po długim spacerze możemy jeszcze poszukać lokalnych specjałów. Kubki smakowe mieszkańców i turystów podbijają m.in. zapiekanki przy ul. Moniuszki, pierniki - Rembiki, mazurek z bakaliami, ciasto radomianka i inne pyszności. W Radomiu jest co smakować i zwiedzać.