Olsztyn - stolica Warmii i Mazur

Większość z zabytków usadowiła się na Starym Mieście. Budowle z czerwonej cegły wyróżniają się wśród odrestaurowanych kamieniczek. To w większości monumentalne średniowieczne obiekty z ponad 660-letnią historią. Koniecznie trzeba zobaczyć Zamek Kapituły Warmińskiej, Stary Ratusz i katedrę św. Jakuba. Na kwadratowym rynku znajdziemy przestrzenną makietę Starego Miasta. Mieszkańcy Olsztyna są z nią bardzo związani, bowiem wykonano ją ze starych, niepotrzebnych kluczy, które wcześniej należały do olsztynian. Przetopione posłużyły do wykonania odlewu, który dla turystów jest dziś planem orientacyjnym Starego Miasta. W Starym Ratuszu znajdziecie również miejsce, w którym sprzedawane są (według wielu) najlepsze lody w Polsce. Poza klasykami są też intrygujące lody o smaku lat 50. i wariacje typu bazylia, szpinak i pietruszka. Lody posiadają certyfikat przynależności do sieci "Dziedzictwo Kulinarne Warmia Mazury Powiśle".

ml
Zobacz także: największe błędy turystów w górach

Olsztyn to miasto zieleni. Właśnie tu znajdziemy największy w Europie las miejski. Cały jego obszar, o powierzchni 1415,87 ha, znajduje się w granicach administracyjnych miasta. Zielony teren zaczyna się właściwie w centrum i sięga aż do granic wsi Dywity. Las pełni przede wszystkim funkcję wypoczynkową i rekreacyjną. Znajdziemy tu cztery piesze szlaki turystyczne, trasy rowerowe o różnym stopniu trudności oraz trzy ścieżki biegowe. Jest też Leśny Park Linowy. Jeden z największych w Polsce. Nie ma lepszego miejsca dla pragnących wypocząć aktywnie.

Przez miasto przepływają 3 rzeki: Łyna, Wadąg i Kortówka. Ale to jeziora są tutejszą największą atrakcją. Spór o to, ile natura ich nagromadziła, jest nieustający. Oficjalna wersja brzmi, iż w granicach administracyjnych Olsztyna leży 16 jezior, z czego wielkość 14 z nich przekracza 1 ha powierzchni. To absolutny unikat na skalę europejską. Dzięki swym akwenom Olsztyn coraz śmielej konkuruje z Wielkimi Jeziorami Mazurskimi oraz żeglarskimi szlakami Mazur Zachodnich.

Największym i najgłębszym jeziorem jest Jezioro Ukiel, znane też pod nazwą Krzywe. Spacerując jego brzegiem można się poczuć jak we Włoszech czy Hiszpanii, i nie ma w tym odrobiny przesady. Jest czysto, kolorowo, atrakcyjnie. Poza tym, czy to nie zadziwiające, że w centrum miasta można złapać wiatr w żagle i obserwować horyzont rysujący się przed dziobem łodzi? Co więcej, tutejsza plaża miejska jest jedną z największych w kraju, pośród tych położonych nad wodami śródlądowymi. W okolicy prężnie działają kluby żeglarskie posiadające własne przystanie. Istnieje możliwość wypożyczenia jachtów.

Toruń zawłaszczył sobie Kopernika, a przecież to na Warmii astronom spędził 40 lat, czyli ponad połowę życia (żył 70 lat), z czego kilka w Olsztynie. To tu - na olsztyńskim zamku, dziś siedzibie muzeum - astronom pełnił rolę kanonika, administratora dóbr Kapituły Warmińskiej, a w 1520 r., przygotowywał miasto do obrony przed spodziewanym atakiem krzyżackim. W styczniu 1521 r. szturm wojsk zakonnych na mury miasta został odparty, a Kopernika okrzyknięto obrońcą Olsztyna. W mieście, w którym przed wiekami dokonywał swych wiekopomnych odkryć, dziś znajdują się najcenniejsze pamiątki po nim - inkunabuł medyczny oraz wykonana własnoręcznie tablica astronomiczna. Tuż obok zamku stoi oryginalna ławeczka, Kopernik z brązu, który w 2003 roku przysiadł przed olsztyńskim zamkiem. Podobno potarcie jego nosa spełnia życzenia.

W centrum miasta z łatwością znajdziemy charakterystyczny budynek, którego zwieńczeniem jest srebrzyście połyskująca kopuła. To tutejsze planetarium, pomnik zbudowany w hołdzie Kopernikowi i kolejna z głównych atrakcji turystycznych Olsztyna. Można tu zobaczyć atrakcyjne seanse wyświetlane na najnowocześniejszym sprzęcie działającym w tego typie obiektach. W hallu planetarium stoi kopia Sputnika 1, identyczna z oryginałem, który poleciał 4 października 1957 roku w kosmos, jako pierwszy sztuczny satelita Ziemi.

Wielkim atutem miasta jest jego młody duch. Właśnie tu funkcjonuje bardzo dobrze rozwinięty uniwersytet, z prawdziwym kampusem i ogromną liczbą studentów, którzy nadają miastu swoisty charakter, wnoszą energię i ożywiają je. Według danych GUS, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie z liczbą niemal 32 tys. studentów zajmuje ósme miejsce w kraju. Natomiast tutejsza Kortowiada to największe juwenalia w Polsce.

Tuż pod Olsztynem można się poczuć dosłownie jak w Prowansji. Gdzie? Tuż przy gospodarstwie agroturystycznym i pierwszej w regionie plantacji lawendy, znajdującej się we wsi Nowe Kawkowo. Nie brakuje głosów, że pole pełne kwitnących na fioletowo roślin wyrosło na jedną z największych atrakcji na Warmii. Coś w tym jest, bo rzeczywiście nie brakuje tu turystów chcących zobaczyć na żywo tę wyjątkową roślinę. Jest też Lawendowe Muzeum Żywe - pierwsze tego typu w Polsce. W tym miejscu można nauczyć się, jak uprawiać lawendę i wykorzystywać jej zalety spożywcze i kosmetyczne. Są też warsztaty z dawnych technik rękodzielniczych, zajęcia kulinarne, ekologiczne i tzw. zdrowego życia. Krótko mówiąc - slow life.

ml