Osor
Miasto położone w południowo-zachodniej części wyspy, przy sztucznie utworzonym nasypie łączącym Cres z Lošinjem. Oddalone jest 32 km od miasta Cres i 21 km od miasta Lošinj. Oddziela Osorską zatokę na północy od Lošinjskiego kanału, na którym wybudowano zwodzony most.
[
W głębokich zatokach wokół miasta utworzono porty – na północy dobrze chroniony przed wiatrami port Bijar, a na południu drugi port, płytki i służący tylko do cumowania małych łódek. W kanale są silne prądy morskie utrudniające żeglugę. Osor liczyłniegdyś do 20 tys. mieszkańców, obecnie mieszka tu tylko ok. 80 osób. W okolicy miasta są kamieniołomy, w których wydobywa się cenny kamień budowlany. Obszar ten był zamieszkany od czasów prehistorycznych, w późniejszym okresie przez Liburnów, którzy zbudowali ogromne fortyfikacje (pozostały do dziś na cmentarzu i okolicy). Według najnowszych badań to właśnie Liburnowie wykopali kanał między Cresem a Lošinjem. W czasach Cesarstwa Rzymskiego Osor (wtedy Apsorus) był zaraz po Puli najważniejszym miastem w tej części Adriatyku. Przypuszczalnie był ośrodkiem municypalnym (otoczony murami z forum,
termami i wodociągiem) i ważnym centrum handlowym na szlaku bursztynowym, który przez kanał Osorski wiódł z północnego Adriatyku do Dalmacji. Miasto przetrwało najazdy słowiańsko-awarskie bez większych strat, a po upadku Cesarstwa Rzymskiego stało się prowincją Bizancjum. W 530 r. powstała tu siedziba biskupów. Niestety w 841 r. miasto zostało spalone przez Saracenów. W X w. uznało władzę chorwackich władców, od 1000 r. było pod panowaniem Wenecjan, ale w 1105 r. znów weszło w skład Królestwa Chorwacko-Węgierskiego i król Koloman Uczony potwierdził wówczas jego przywileje. Od 1409 r. ponownie należało do Wenecji. W XV i XVI w. otwarcie nowych szlaków morskich, epidemia dżumy i malarii oraz upowszechnienie coraz większych jednostek pływających, na przyjęcie których port w Osorze jest za mały, spowodowało stopniowy upadek miasta. W dodatku centrum administracyjne wyspy przeniosło się do Cresu. Pod władzą wenecką (do 1797 r.) Osor stopniowo staje się miejscowością peryferyjną, a do jego powolnego upadku
przyczyniło się również panowanie Francji (1805–14), dwie okupacje austriackie (1797–1805 i 1814–1918) oraz okupacja włoska (1920–43). Odnowa nastąpiło dopiero pod koniec lat 60. XX w. Dzisiaj miasto kwitnie, organizuje się w nim dużo akcji kulturalnych – wystawy malarskie i koncerty muzyki (znane osorskie wieczory muzyczne w lecie). Przy mieście leżą dwie ładne plaże – Bijar (na północ od miasta) i Sonte. Z Osoru pochodził św. Ivan, biskup Trogiru (1062–1111) i arcybiskup Splitu Lovro (XI w.), doradca chorwackich królów Krešimira IV i Zvonimira, a także św. Gaudenty Osorski, patron miasta. Zobacz także: ]( \"http://bezdroza.pl\" )Wyspa Cres
_ Źródło: Bezdroża _
