"Perełki" sowieckiej architektury
W czasach komunizmu budowano budynki użyteczności publicznej, które miały odzwierciedlać radziecką architekturę. Ich forma do dzisiaj może wzbudza zdziwienie, choć nie brakuje też takich, którzy uważają je za przykład wspaniałego modernizmu. Przedstawiamy kilka europejskich konstrukcji, które zbudowane w czasach socjalizmu na stałe wpisały się w obraz miast.
W czasach komunizmu budowano budynki użyteczności publicznej, które miały odzwierciedlać radziecką architekturę. Ich forma do dzisiaj może wzbudza zdziwienie, choć nie brakuje też takich, którzy uważają je za przykład wspaniałego modernizmu. Przedstawiamy kilka europejskich konstrukcji, które zbudowane w czasach socjalizmu na stałe wpisały się w obraz miast.
Piramida w Tiranie, "perełka" komunistycznej architektury, została zaprojektowana przez córkę albańskiego dyktatora komunistycznego Envera Hodżę. Po śmierci jego ciało miało spocząć we wnętrzu budynku, jednak planu nie zrealizowano. Kiedy w 1988 r. otworzono piramidę dla zwiedzających, znajdowało się w niej jedynie muzeum na cześć Hodży. Po upadku komunizmu w Albanii w 1992 r. przez pewien okres obiekt pełnił rolę centrum konferencyjnego, potem znajdowało się tam teatr i kino. Przez krótki czas również nadawano z tego miejsca kanał telewizji albańskiej. Pod koniec lat 90. padł pomysł, by gmach zburzyć i zbudować w jego miejsce nowy parlament. Gdy decyzja zapadła, zaczęli protestować mieszkańcy stolicy argumentując, że piramida jest jednym z ważnych symboli Tirany. Budynek stał przez wiele lat nieużywany. Następnie przekształcono go w dyskotekę o nazwie "Mumia", jednak i ta nie przetrwała, a klub został przeniesiony w inne miejsce. Obecnie obiekt jest pusty, zniszczony i wygląda jak olbrzymi
szklano-betonowy kopiec w środku miasta.
wg
Dom Sowietów w Kaliningradzie
Dom Sowietów w Kaliningradzie został zbudowany w latach 60. XX w. na miejscu zburzonego zamku krzyżackiego, jako siedziba administracji obwodowej. Pozostałości zamku, mimo sprzeciwu studentów, profesorów i historyków, zostały na rozkaz Leonida Breżniewa wysadzone w powietrze w 1968 r. jako pozostałość pruskiego militaryzmu. Nowy obiekt miał być symbolem władzy radzieckiej. Budowy jednak nie dokończono z powodu niestabilnego gruntu i niezinwentaryzowanych zamkowych piwnic. Betonowy szkielet gmachu jest często nazywany "zemstą Prusaków". W planach jest odbudowa zamku z funduszy rosyjskiego ministerstwa kultury, jednak ze względu na liczne głosy sprzeciwu ze strony prokomunistycznych zwolenników nie wiadomo, kiedy uda się zrealizować projekt. Pomysł odbudowy poparł jednak prezydent Władimir Putin podczas swojej wizyty w Kaliningradzie, można więc przypuszczać, że uda się dokonać rewitalizacji tego miejsca.
Richter's Towers, tzw. "zagrzebskie rakiety"
Trzy wieżowce Richtera w Zagrzebiu to nic innego, jak architektoniczna spuścizna socrealistyczna na obrzeżach chorwackiej stolicy. Budynki są przykładem nowoczesnego budownictwa komunistycznego w byłej Jugosławii z lat 60. i 70. XX wieku. Zaprojektowane zostały w 1960 r. przez studio projektowe _ Centar '51 _. Budowę rozpoczęto jeszcze w tym samym roku, jednak wstrzymano ją w 1963 r. z powodu trzęsienia ziemi. Projekt został zmodyfikowany, aby konstrukcja przetrwała różne kataklizmy. Obiekty oddano do użytku w 1968 r. i od tamtego momentu pełnią funkcję mieszkalną. Przez Zagrzebian wieżowce często określane są jako "rakiety".
Wieżowiec "Zachodnia Brama Belgradu"
Zachodnia Brama Belgradu *to wieżowiec w stolicy Serbii w dzielnicy Nowy Belgrad. Znajduje się w pobliżu tranzytowej autostrady _ Braterstwa i Jedności _. Budynek jest drugim co do wysokości po Ušće Tower. Kompleks, którego oficjalna nazwa to _ *Genex Tower _, zaprojektowano w 1977 r. przez Mihajlo Mitrovicia na wzór bramy, która witała osoby przybywające do miasta. Składa się z dwóch 115-metrowych budynków połączonych łącznikiem. Na szczycie jednego z nich ulokowano obrotową restaurację. Został oddany do użytku w roku 1980 r. i od początku był dumą władz stolicy. Jedna z części obiektu pełni funkcje biurową, zaś druga mieszkalną.
Budynek na szczycie górskim Buzłudża, Bułgaria
Dom-Pomnik Komunistycznej Partii Bułgarii wzniesiono w 1981 r. na szczycie górskim Buzłudża (na wysokości 1441 m n.p.m.). Miejsce budowy jest nieprzypadkowe. W 1891 r. Dimityr Błagojew wraz z grupą bułgarskich socjalistów zorganizowali tam tajne zebranie, na którym zapoczątkowali zorganizowany ruch socjalistyczny w Bułgarii. Wydarzenie to przeszło do historii pod nazwą "kongres buzłudżański" i w celu upamiętnienia go, na szczycie został wzniesiony monument. Futurystyczny obiekt projektu Georgija Stoiłowa ma kształt spodka o średnicy 42 m i wysokości ok. 15 m. W środku mieściła się dawniej sala konferencyjna, bogato zdobiona mozaikami przedstawiającymi sceny historyczne oraz przywódców komunistycznych. Nad kopułą wznosi się 70-metrowa wieża ozdobiona dwoma pięcioramiennymi, czerwonymi gwiazdami z rubinowego szkła. Po upadku komunizmu budowla przestała pełnić dawne funkcje i zaczęła popadać w ruinę.
Centrum Komunikacyjne, Skopje
Centrum Komunikacyjne w Skopje to kolejny przykład fantazyjnej, komunistycznej architektury - jednak tym razem z domieszką azjatyckiego stylu. Po trzęsieniu ziemi w 1963 r. marszałek Tito sprowadził do miasta słynnego japońskiego architekta Kenzo Tange, który stworzył m.in. Hiroshima Peace Memorial. Dyktator kazał mu przebudować centrum miasta. Projektant zaproponował niezwykle nowatorski jak na tamte lata plan budynków, które miały być zbudowane ze szkła, metalu i betonu. Ze względu na brak wystarczających środków finansowych na stworzenie ambitnego i kosztownego projektu, powstało tylko kilka nowoczesnych konstrukcji.
Budynek Radia Słowackiego, Bratysława
W pobliżu centrum Bratysławy, na ulicy Mytnej, już od wielu lat przyciąga uwagę swoim nietypowym kształtem gmach Radia Słowackiego. Nazywany jest często "piramidą" lub "budowlą stulecia", ze względu na bardzo długi okres oddawania do użytku. Autorami projektu są S. Svetko, S. Durkovic oraz B. Kissling. Próbną emisję programu z nowego studia rozpoczęto w 1984 r., a rok później nadawano stąd już regularnie audycje. W sali koncertowej znajdują się największe organy na Słowacji.
wg
