Stowarzyszenie Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce
Twórcą pierwszego muzeum na wolnym powietrzu był szwedzki etnograf Artur Hazelius. W 1891 roku udostępniono tę specyficzną ekspozycję, zlokalizowaną na przedmieściach ówczesnego Sztokholmu, na terenach starego poligonu, gdzie znajdowały się szańce nazywane w języku szwedzkim skansenami. Z czasem skansenem zaczęto nazywać samo muzeum Hazeliusa, a często też i inne tego typu placówki.
W Polsce prekursorem muzealnictwa na wolnym powietrzu był Izydor Gulgowski. W 1906 roku wykupił on we Wdzydzach Kiszewskich chałupę kaszubską i wyposażył jej wnętrze obiektami codziennego użytku, dając początek Muzeum - Kaszubskiemu Parkowi Etnograficznemu. W 2006 roku obchodzimy zatem w naszym kraju stulecie tej odmiany muzealnictwa.
Obecnie w Polsce istnieje ponad trzydzieści tego typu placówek oraz kilkadziesiąt punktów ochrony zabytkowej architektury wiejskiej w jej pierwotnym miejscu posadowienia.
Muzea na wolnym powietrzu stały się oazami przyrodniczo-kulturowego środowiska, bowiem prócz architektury wiejskiej charakterystycznej dla danego regionu etnograficznego m.in.: zagród chłopskich, obiektów budownictwa dworskiego, sakralnego, przemysłowego z zaaranżowa-nymi w nich wnętrzami; odtworzono również historyczną roślinność. Całe tak skomponowane ekspozycje otaczają zwiedzających niepowtarzalną aurą, tworząc nie tylko wyjątkowe walory poznawcze, ale wywołują również nastrój nostalgii i refleksji nad przeszłością, w której poszukują oni samych siebie. Jednocześnie dopowiadają, że wartości owej przeszłość przetrwały i żyją nadal, choć już tylko we fragmentach, które udało się ocalić muzeologom i konserwatorom.
