prl

Choć krążyły o nim różne zabawne anegdoty, był marzeniem wielu Polaków. Mijając go na ulicach i widując na parkingach, można było odnieść wrażenie, że jest częścią krajobrazu – aż niepostrzeżenie kultowy maluch stał się muzealnym zabytkiem. Jak wyglądały podróże popularnym "kaszlakiem" i czy można było objechać nim świat?

Lata 70. i 80. były złotą erą w historii polskiego himalaizmu. Nasi wspinacze jeden za drugim zdobywali najwyższe szczyty i bili kolejne rekordy. Jednak nie byłoby tych sukcesów, gdyby nie niespotykana kreatywność naszych rodaków. I to w zupełnie niedocenianej dziedzinie.

Polskie społeczeństwo w sprawach seksu jest dość konserwatywne, choć lubi zaglądać do cudzej sypialni. I to niezależnie od ustroju. Jak wyglądało życie intymne naszych rodaków w czasach Polski Ludowej?

Kto pamięta zimy lat 80., ten wie, że zazwyczaj bywały podręcznikowe. Śniegu po kolana, zimno, zasypane tory i drogi. I choć większość zdjęć z tamtych czasów jest czarno-biała, a opis na papierze przaśny, to jednak mam wrażenie, że bawiliśmy się lepiej niż współczesne dzieciaki.

Dumnym posiadaczom malucha w Polsce Ludowej przeszkadzał głównie jego maleńki, zaledwie 125-litrowy bagażnik. Jakim więc cudem zmotoryzowanym udawało się upchnąć do "kaszlaka" całą rodzinę oraz bagaże w trakcie wakacyjnych wojaży? Mieliśmy swoje sposoby.

Na zdjęciach z lat 70. i 80. polskie wybrzeże przypomina modowy wybieg. Dziewczyny w nienagannych fryzurach i stylowych, bardzo kobiecych kostiumach. Zamiast gumowych dmuchańców i wszechobecnych parawanów, wiklinowe kosze i drewniane leżaki, a w skromniejszej wersji - rozłożone na piasku koce i plażowe parasole. Jak i gdzie plażowaliśmy w PRL-u?

Wczasy w Bułgarii za komuny były dla Polaków jak urlop w raju i do dziś są wspominane z rozrzewnieniem. - W Neseberze nocowaliśmy w łodziach na plaży i kąpaliśmy się na golasa w morzu. Rano strażnicy mieli odrobinę pretensji, ale papierosy Marlboro po raz kolejny okazały się fantastycznym środkiem płatniczym i negocjacyjnym - wspomina Maryla Pawlak-Żalikowska.

Kilkadziesiąt lat temu był to jeden z najbardziej luksusowych hoteli w okolicy. Jednak historia Domu Turysty PTTK w Szczyrku dobiegła końca. Nieużytkowany od lat budynek został zrównany z ziemią.

Od czasu upadku socjalizmu, władze - nie tylko Polski, ale także innych dawnych państw socjalistycznych w Europie, starają się usunąć z przestrzeni publicznej wszelkie pomniki, tablice i inne gloryfikujące dawny ustrój symbole. Większość z nich zniknęła już z ulic. A powinno być wręcz przeciwnie. Pomniki mają być lekcją historii, o której nigdy nie powinniśmy zapomnieć.

"Kiedyś to były zimy" - wspominają nasze babcie. I trudno odmówić im racji. Choć w PRL-u wielu rzeczy brakowało, to śnieg i mróz nie były reglamentowane.

Chyba w każdym z naszych domów jest (lub była) ciupaga, śnieżna kula lub tandetne zdjęcie z napisem "pamiątka znad morza" oprawione w ramkę z muszelek. Takie kiedyś kupowało się pamiątki z wakacji. A jakie przywozi się dzisiaj? I jakie warto przywieźć, by nie najeść się wstydu?

Wczasy w PRL-u to była istna magia - wiedzą o tym doskonale, ci którzy mieli okazję spędzić urlop w ośrodku zakładowym czy domu wczasowym. Odpoczynek ”klasy robotniczej, chłopstwa i inteligencji pracującej” (z tych trzech warstw składało się oficjalnie polskie społeczeństwo w dobie socjalizmu) gwarantowany był wręcz konstytucyjnie. Sprawdziliśmy, jak wyglądał standard takiego wypoczynku.

Starsze i średnie pokolenie pamięta ich dobrze, stojących na poboczach jezdni i machających książeczkami, na okładkach których znajdowały się czerwone okręgi na białym tle. Autostopowicze. Choć dzisiaj także spotyka się ich na naszych drogach, to czas świetności tej formy podróżowania przeminął razem z Polską Ludową. Wtedy o akcji "Autostop" układano nawet piosenki i kręcono filmy.

Jest rok 1985. Zbigniew Wodecki nagrywa piosenkę, której nie chce wykonać Irena Santor ("Ja mam śpiewać o gołych babach?"). To ma być taki niezobowiązujący, wakacyjny żart. Gdy telewizja publiczna pokazuje teledysk, w którym golizna bije po oczach, Polska Republika Absurdu oficjalnie zamienia się w Stany Zjednoczone Golasów. A "Chałupy Welcome To" stają się jej hymnem. Polacy zrzucają ciuchy. Polki biorą udział w wyborach "Miss Natura". I nie mają nic do ukrycia.

Przed 1989 rokiem, za czasów PRL, podróżowaliśmy znacznie mniej niż dziś, a każdy prywatny wyjazd za granicę – do Bułgarii, Niemieckiej Republiki Demokratycznej czy Jugosławii – był powodem do długotrwałych dyskusji w gronie rodziny i przyjaciół.