Top 10 najwspanialszych budowli

Przedstawiamy dziesięć najwspanialszych budowli świata. Wzbudzają zachwyt, ale i onieśmielają, zaliczane są do cudów świata, budowle o monumentalnych, nieludzkich rozmiarach! Wielka Piramida, Koloseum, Partenon, Wielki Mur Chiński, Petra, Angkor Wat, Machu Picchu, Tadż Mahal, Wieża Eiffla, Burj Dubai!

Na zachód od Kairu, w miejscu, gdzie Sahara graniczy z doliną Nilu, leży płaskowyż Giza. Tu w połowie III tysiąclecia p.n.e. powstawały najsłynniejsze w dziejach ludzkości budowle: piramidy królów: Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Największa piramida w Gizie w Egipcie - grobowiec faraona Cheopsa (eg.Chufu) powstała około 2560 r.p.n.e. Piramida Cheopsa uznana została przez starożytnych Greków za jeden z siedmiu cudów świata. Pierwotnie miała 146,59 metrów wysokości, dziś ma 137 metrów. Prosta masywna budowla robi na patrzących duże wrażenie ze względu na doskonałość formy, monumentalne rozmiary oraz jakość techniki wykonania. Atmosferę cudowności piramid podsycają krążące fantastyczne opowieści i legendy na ich temat.

Narożniki podstawy wyznaczają dokładnie cztery strony świata, a przekątna biegnie dokładnie wzdłuż osi północny wschód - południowy zachód. Do budowy użyto ponad 2 mln kamiennych bloków o powierzchni 2,6 mln metrów Potężne bloki piramidy zostały wydźwignięte jedynie siłą ludzkich mięśni.

Herodot podaje, że właśnie Cheops i Chefren byli najbardziej bezlitosnymi faraonami, tyranami, którzy niemiłosiernie wykorzystywali swoich poddanych i zmuszali ich do pracy przy budowie piramid. Negatywne wizerunki tych faraonów przetrwały do dzisiaj, potwierdzać je właśnie miały monumentalne, nieludzkie rozmiary piramid obu władców. Szkoda, że cała uwaga turystów skupia się na piramidach w Gizie, choć w Egipcie jest ich o wiele więcej - równie atrakcyjna jest wycieczka np. do Dahszuru.

Zabytek, który jednocześnie wzbudza zachwyt, ale i onieśmiela. Jest łatwo rozpoznawalnym symbolem Rzymu, ale i całego świata antycznego. Koloseum zostało zbudowane temu tak solidnie, że przetrwało mimo trzęsień ziemi, pożarów i wojen. Do dzisiaj jest modelem dla projektantów stadionów na całym świecie.

Powstało w 72 r.n.e i było największym amfiteatrem w cesarstwie rzymskim, głównym miejscem rozrywki - przeznaczonym do walk gladiatorów i pokazów dzikich zwierząt. Drewnianą podłogę na arenie posypywano piaskiem, w który wsiąkała krew podczas zawodów i egzekucji.

Pierwotnie było zwane amfiteatrem Flawiuszów. Zaczął go wznosić Wespazjan, a jego syn Tytus uczcił otwarcie Koloseum studniowymi igrzyskami! Budowa stadionu na miejscu osuszonego jeziora trwała osiem lat, na samym dnie stworzono hipogeum - labirynt podziemnych korytarzy, którymi przechodzili uczestnicy zawodów, tam też przechowywano rekwizyty. Masywna budowla mogła pomieścić 80 tys. osób.

Jedne z najsłynniejszych i dość makabrycznych, ekstrawaganckich i krwawych igrzysk to tzw. Triumf Trajana. W 107 r. cesarz Trajan urządził igrzyska na cześć zwycięstwa Rzymu nad Dacją. Podczas uroczystości trwających 117 dni zginęło około 9 tys. gladiatorów!

Historycy sądzą, że nazwa Koloseum pochodzi od kolosa - 37-metrowego posągu Nerona wykonanego z brązu, który stał w pobliżu. W średniowieczu Koloseum służyło za twierdzę, a potem za kamieniołom trawertynu i marmuru pod budowę m.in. Palazzo Venezia, a nawet Bazyliki św. Piotra. Prace restauratorskie trwają tu od 1992 roku.

Wzgórze Akropol, zwieńczone ruinami Partenonu, to jeden z archetypów kultury europejskiej, który przyciąga 3 miliony turystów rocznie. Klasyczna świątynia grecka w Atenach poświęcona Atenie, bogini mądrości, powstała w 432 r.p.n.e. Pomimo, że świątynia zajmuje mniej więcej powierzchnię trzech kortów tenisowych, charakteryzuje się niedościgłą lekkością i harmonią.

Niegdyś budowlę zdobiły płaskorzeźby ukazujące opowieści z mitologii greckiej, m.in. narodziny Ateny, która wyskoczyła z głowy Zeusa i jej walkę z Posejdonem. Ponad kolumnami zachowały się pozostałości doryckiego fryzu.

Najlepiej zachowane fragmenty - tzw. marmury Elgina - zostały wywiezione do Wielkiej Brytanii w 1801 roku przez lorda Elgina i od tamtej pory są przechowywane w British Museum. Niegdyś w Partenonie poświęconym Atenie stał 11-metrowy posąg bogini ze złota i kości słoniowej, ukończone w 438 r.p.n.e. dzieło Fidiasza. Rzeźba symbolizowała męstwo Ateńczyków w walce z Persami.

Nazwa Partenon znaczy dosłownie "sala dziewic"; pierwotnie odnosiła się jedynie do pomieszczenia zachodniej części świątyni, w której mieszkały kapłanki Ateny.

We wrześniu 2002 r. w Nashville w USA znowu odsłonięto złotą boginię. Tym razem kopię posągu Ateny wykonał Alan LeQuire w 1990 r, ale dopiero później pokryto ją płatkami złota. Bogini stoi we wzniesionej replice Partenonu.

Powstał około 228 r.p.n.e. Jest najdłuższą budowlą na świecie, rozciągającą się na przestrzeni 3,5 tys. km! Ciągnie się tysiącami kilometrów przez pustynie, wzgórza i równiny.

Pierwotnie to były rozproszone, usypane wały i fragmenty murów, zbudowane przez oddzielne państwa. Dopiero pierwszy cesarz Zjednoczonych Chin - Qin Shi Huangdi je połączył. Ale mimo potęgi umocnień w XVIII wieku pokonali go Mongołowie, a w XVII - Mandżurowie.

Dzisiaj jedynie część walących się pozostałości Muru została odrestaurowana. Skuteczna komunikacja wzdłuż murów była możliwa za pomocą: sygnałów dymnych, ognisk, bębnów i dzwonów. Konstrukcja muru pozwalała na szybkie przemieszczanie się wojsk wzdłuż granic. Badaling (na północny-zachód od Pekinu) - to najbardziej popularny odcinek Wielkiego Muru z odrestaurowanymi basztami i umocnieniami z okresu dynastii Ming. Wielki mur zapewnia turystom zapierające dech w piersiach widoki z grzbietów górskich.

Sławne "Różowe miasto" - to największa atrakcja Jordanii. Liczne budynki w tym starożytnym mieście wykuto w różowym pustynnym piasku około 100 r. p.n.e. Wędrówka do ruin tajemniczym wąwozem Siq aż do ukazującego się nagle zza skał ogromnego, wykutego w skale Skarbca to niezapomniane przeżycie (w sumie aż do centrum starożytnej Petry trasa mierzy ok. 8 km).

Petrę wzniosło tajemnicze pustynne plemię Nabatejczyków. Był to lud pochodzenia semickiego z Półwyspu Arabskiego, spokrewniony ze współczesnymi Arabami. Zajmowali się oni handlem karawanowym. Nazwa miasta wywodzi się z greki i oznacza skałę.

Stolica bogatego królestwa Nabatejczyków słynie z wykutych w skalnych ścianach grobowców (zwanych królewskimi) niespotykanych rozmiarów. Sceneria jest oszałamiająca: wielobarwne piaskowce tworzą urwiska, ciasne wąwozy, zakamarki i samotne, ogromne skały.

W dżungli na obrzeżach kambodżańskiej prowincji Siem Reap znajduje się prawdziwa perła - Angkor Wat. Kamienna świątynia - chluba imperium Khmerów (niegdyś hinduistyczna-poświęcona bóstwu Wisznu, dzisiaj buddyjska) jest jednym z największych kompleksów świątynnych na świecie. Powstała w latach 1113-1150 dla króla Surjawarmana II, przez dziesiątki lat całe zastępy niewolników i rzemieślników dopasowywały do siebie bloki piaskowca. Król organizował tu pełne przepychu uroczystości, m.in. wielki pochód z okazji swoich 30.urodzin.

Ankor Wat zbudowano w kształcie piramidy składającej się z galerii i pięciu głównych chramów. Warto wymienić chociażby: Bakan - główne sanktuarium, Salę 1000 Buddów, Galerię "Wisznu pokonuje Asurów", Galerię Kipiącego Morza Mleka, dookoła świątyni wznoszą się wieże bramne - tzw. gopury.

Świątynia słynie z misternych reliefów, pięknych kamiennych rzeźbień (np. płaskorzeźby w Galerii Kipiącego Morza Mleka: wąż lub smok, stworzenia morskie, demony, bogowie, nimfy), z labiryntów i schodów do nieba.

Najpiękniej świątynia wygląda, w miarę jak słońce wschodzi za jej wieżami w kształcie kwiatów lilii.

Otaczająca Angkor Wat fosa o długości 3,6 km i szerokości 20 m zapobiegła pochłonięciu świątyni przez dżunglę w okresie, kiedy się nią nie interesowano. Przez całe stulecia świątynię skrywała dżungla, dlatego Europejczycy odnaleźli ją dopiero w 1860 roku. Turyści najczęściej robią sobie zdjęcie ze świątynią Ta Phrom - opanowaną przez drzewa i pnącza, która wygląda jak ze staroświeckiego horroru!

Dziś ruiny na terenie Peru, w 1440 roku miasto wzniesione na górskim grzbiecie, w okresie rozkwitu państwa Inków. Otulone mgłami, zaginione miasto Inków... Zostało zbudowane na skale o wysokości 2350 m ponad urwistymi ścianami doliny Urubamba.

Hiszpanie go nie splądrowali, bo go nigdy nie odnaleźli. Zostało porzucone przez mieszkańców i zawładnęła nim porastająca je przez stulecia roślinność.

Czym było Machu Picchu: miejscem kultu, obserwatorium astronomicznym, wiejską rezydencją dziewiątego władcy Inków - Pachacuteca? To do dzisiaj pozostaje tajemnicą. Może dlatego tylu z nas marzy o zobaczeniu Machu Picchu.

Kamienie były dopasowywane precyzyjnie jak w układance, ale bez użycia zaprawy. Koniecznie trzeba zobaczyć majstersztyk: Świątynię Słońca.

Najciekawsza droga do Machu Picchu to Szlak Inków. A widok zapiera dech w piersiach: ruiny, tarasy, schody i przepiękna natura. Miasto Inków dzieli się na górne i dolne - z licznymi, połączonymi ze sobą schodami i ścieżkami, domami, świątyniami, fontannami, placami oraz tarasami uprawnymi.

Machu Picchu odkrył podczas ekspedycji w 1911 roku brytyjski profesor i archeolog Hiram Bingham.

Mauzoleum ukochanej żony mongolskiego cesarza Szacha Dżahana w Agrze (200 km od Delhi) w Indiach, to obowiązkowy punkt programu każdej wycieczki. Powstało w 1650 roku. Władca wzniósł budowlę z miłości do ukochanej żony o imieniu Ardźumand Banu Bajgam, zwanej też Ozdobą Pałacu (Mumtaz Mahal).

Trzy pokolenia potężnej dynastii Mogołów uwieczniły talent i bogactwo w kamieniu i marmurze! Przepiękne marmurowe mauzoleum uznane jest za jeden z cudów świata. Zachwycająca perfekcyjna symetria, zadziwiające proporcje, subtelne piękno architektonicznych detali, pokrywających niemal każdy cal. Przepiękne zdobienia wykonane techniką "pietra dura", misterne rzeźbione motywy kwiatowe, inkrustowane kamieniami półszlachetnymi, takimi jak agat, malachit, jaspis, turkus czy tygrysie oko.

Znaczną część wnętrz budynku pokrywają płaskorzeźby o przeważających motywach kwiatowych, bowiem w epoce dynastii Wielkich Mogołów kwiaty symbolizowały raj na ziemi. Legenda głosi, że Szach Dżahan kazał obciąć palce głównemu architektowi (Uhmad Ahmad Lahori z Persji) i jego pomocnikom, by nie stworzyli dzieła dorównującego mauzoleum.

Wieża Eiffla z kutego żelaza w Paryżu, to najczęściej odwiedzane miejsce na świecie. Została zbudowana w 1889 roku. Wzniesiona na wystawę światową w setną rocznicę rewolucji, wywołała burzę protestów ze strony paryskiej elity artystów i literatów. Pomysłodawcą ażurowej konstrukcji był współpracownik Eiffla - Maurice Koechlin - chodziło o to, by smukła wieża stawiała jak najmniejszy opór podmuchom wiatru, poza tym miała tam stać tylko tymczasowo. W 1909 r. budowla o mało nie została rozebrana - uratował ją fakt, że doskonale nadawała się jako platforma dla anten radiowych i telegraficznych.

Od początku jedną z atrakcji wieży był wspaniały widok z trzech platform. Wieża jednak zawsze przyciągała dziwaków, desperatów i samobójców. A to ktoś obleciał Wieżę Eiffla dookoła samolotem, inny chciał sfrunąć jak ptak na pelerynie, alpiniści wspinali się na kratownicę.

Burj Dubai ("Wieża Dubajska") w Zjednoczonych Emiratach Arabskich - na pewno jest najwyższym wieżowcem na świecie, bo ma dokładnie 818 metrów i ponad 206 kondygnacji! Budynek posiada 160 pięter użytkowych. Budowę w Dubaju już zakończono i chociaż drapacz chmur nie jest jeszcze oficjalnie otwarty i jeszcze nie jest umieszczany w żadnych rankingach, ale już stoi i bije na głowę takie symboliczne wieżowce jak Empire State Building (381 m) w Nowym Yorku czy Taipei 101 (502 m) na Tajwanie.

Budowa Burj Dubai rozpoczęła się 15 kwietnia 2005 roku, a zakończyła się 16 sierpnia 2009 roku i pochłonęła miliardy dolarów! Oficjalne otwarcie budynku nastąpi z końcem 2009 roku. Wygląd i plan wieży nawiązuje do kwiatu pustyni, do architektury islamu (ornamenty, ozdoby). Pierwsze 37 pięter zajmowane będzie przez Armani Hotel, udekorowane przez Giorgio Armaniego. Piętra 45 do 108 pomieszczą 700 apartamentów. Pozostałe piętra zajmą biura.

Z tarasu można będzie podziwiać piękny widok na Zatokę Perską. Wiadomo, w Emiratach zawsze realizowane są megaprojekty: największe i najbogatsze (największy punkt logistyczny i lotnisko świata - Dubai World Central, największy rozrywkowy kompleks świata - Dubailand etc.), a Burj Dubai zwróci Bliskiemu Wschodowi zaszczyt posiadania najwyższego budynku na świecie.

oprac.(M.R.)