W średniowieczu były zakazane. Dziś królują na ważnych imprezach
Polskie tańce narodowe są znane na terenie całego kraju i od wieków królują na ważnych imprezach czy lokalnych uroczystościach. Należą do nich: krakowiak, polonez, mazur, oberek i kujawiak. Czym się charakteryzują? Skąd pochodzą? Przypominamy najważniejsze informacje o tańcach wpisanych na stałe w naszą kulturę.
Średniowiecze bywa nazywane mrocznymi czasami. Biorąc chociażby pod uwagę, jaki status przyznawano tańcom w tamtych wiekach, rzeczywiście jest w tym wiele prawdy. Taneczne zabawy były przez duchowieństwo uważane za niemoralne, a nawet porównywane do grzechów pijaństwa czy rozpustnego stylu ubierania się. Tańce podobno miały cieszyć samego szatana, toteż ich powszechnie zabraniano.
Na szczęście odkryto w nich potencjał ponownie w kolejnych wiekach. Tańce wraz z wieloma innymi przedmiotami znalazły się w programie między innymi XVIII-wiecznej Szkoły Rycerskiej w Warszawie, powołanej do życia przez ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego. Polskie tańce były szczególnie ważne w epoce romantyzmu, ponieważ przypominały rodakom żyjącym pod zaborami o ich prawdziwych korzeniach i inspirowały wielu artystów do tworzenia swoich dzieł.
Z tańców ludowych wywodzi się pięć polskich tańców narodowych: żywy krakowiak, dostojny polonez, "siarczysty" mazur, bardzo szybki oberek oraz powolny kujawiak.
Krakowiak
Krakowiak posiada różne nazwy nawiązujące do jego żywego charakteru. Mijany, dreptany, ścigany, przebiegany to jedne z nich. Tańczono go już na dworze króla Władysława Jagiełły. Co ciekawe, podobno najpierw wykonywali krakowiaka jedynie mężczyźni, traktując go jako taniec rycerski.
Popularny do dziś taniec jest utrzymany w metrum dwie czwarte i ma specyficzny, synkopowany rytm. Tańczy się go w parach, ubranych w tradycyjne stroje ludowe. Strój krakowiaków z okolic Bronowic to prawdziwy symbol polskości rozpoznawalny na arenie międzynarodowej.
Polonez
Polonez jest znacznie bardziej spokojny niż krakowiak. Dawny taniec dworski był pierwotnie nazywany chodzonym. Charakteryzuje się dostojnością, akcentem na raz i metrum trzy czwarte.
Najbardziej znane polonezy komponował Fryderyk Chopin, czyli polski "poeta fortepianu". Nie sposób oczywiście zapomnieć o słynnym polonezie Wojciecha Kilara uwiecznionym choćby w filmowej adaptacji "Pana Tadeusza".
Po licznych zmianach na przestrzeni wieków polonez przetrwał do dziś i otwiera uroczyste bale organizowane w naszym kraju.
Mazur
Mazur jest dynamicznym tańcem w metrum trzy czwarte lub trzy ósme. Jak można domyślić się po samej nazwie, pochodzi z Mazowsza. Bardzo często tańczono go na szlacheckich dworach. Pojawił się również w operach "Halka" czy "Straszny dwór" Stanisława Moniuszki. Mężczyzna prowadzący w tym tańcu jest nazywany wodzirejem.
Oberek
Oberek to najszybszy polski taniec narodowy w metrum trzy ósme. Nie bez powodu nazywa się go oberkiem. Liczne obroty, wirowanie parami i żwawe tempo to jego cechy charakterystyczne.
Oberka tańczono dawniej na wielu wsiach w różnych zakątkach kraju. Największą popularnością cieszył się na Mazowszu i Radomszczyźnie.
Kujawiak
Listę polskich tańców narodowych zamyka najspokojniejszy z nich, czyli kujawiak nazywany też śpiącym lub gładkim. Powolny taniec w metrum trzy czwarte ma nastrojową melodię. Dominuje łagodny chód i nieśpieszne obroty. Kujawiaki o zalotnym charakterze tańczono głównie na weselach. Co ciekawe, melodia kujawiaka odzwierciedla podobno klimat spokojnych Kujaw z malowniczymi krajobrazami.