Warszawa. Historia. Ciekawostki. Atrakcje. Co warto zobaczyć

Stołeczność miasta z reguły decyduje o jego popularności. Warszawa przyciąga turystów i biznesmenów, wycieczki szkolne oraz uczestników rozmaitych imprez kulturalnych i naukowych.

Przyjeżdżają tu politycy i artyści, na dłuższe pobyty zatrzymują się studenci i szczęśliwcy, którzy zdobyli w stolicy dobrą pracę. Mało kto jednak ma czas na długie spacery i szczegółowe zwiedzanie miasta, a tym bardziej na dokładną lekturę przewodników. Warszawę ogląda się szybko i szybko chce się znaleźć informację o tym, co najważniejsze. Ten przewodnik stawia sobie za cel taką właśnie skrótową, niezbędną informację dostarczyć.

Popularna jest opinia, że w przeciwieństwie do innych wielkich polskich miast, Warszawa ma w istocie niewiele do zaoferowania, bo jej zabytki legły w gruzach w czasie ostatniej wojny. Tymczasem i zabytków nie brakuje, bo przecież te najważniejsze zostały odbudowane, i atrakcji przybywa z każdym rokiem. Powstają nowe muzea, a stare się unowocześniają, przybywa kin, teatrów i klubów, a liczba restauracji i kawiarni zwiększyła się kilkakrotnie. W najbliższych latach planowana jest budowa wielkiego Centrum Nauki Kopernik, Muzeum Żydów Polskich i Muzeum Sztuki Współczesnej. Oprócz tradycyjnych tras zwiedzania miasta – takich jak spacer po Starym Mieście, Krakowskim Przedmieściu i Łazienkach – przybywa atrakcji w innych rejonach miasta; przede wszystkim coraz częściej odwiedza się Starą Pragę z jej autentyczną dawną zabudową i klubami w loftach.

Największym zmianom ulega centrum, gdzie jak grzyby po deszczu wyrastają strzeliste wieżowce znakomicie wpisujące się w nową panoramę miasta. Zmieniają się też tradycyjne miejsca zakupów – eleganckie butiki Nowego Światu i Marszałkowskiej muszą coraz ostrzej konkurować z ogromnymi centrami handlowymi, w których pod jednym dachem ulokowanych jest po kilkaset sklepów, punktów usługowych, lokali gastronomicznych i kin.

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Życie miasta Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy
Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Historia miasta

Warszawa należy do grona najmłodszych stolic europejskich. Wprawdzie najstarsze osadnictwo w granicach dzisiejszego miasta, potwierdzone przez archeologów, datowane jest na X wiek, ale lokacja pierwszego miasta – Starego Miasta – nastąpiła pod koniec XIII lub nawet dopiero w pierwszych latach XIV wieku. W każdym razie najwcześniejsza historyczna wzmianka o mieście pochodzi z 1313 roku. W 1408 roku odrębne prawa miejskie uzyskało Nowe Miasto, graniczące ze Starym od północy. Warszawa przez następne dwa i pół stulecia pozostawała jednym z wielu mazowieckich miasteczek profitujących z handlu, a od początku XV wieku pełniła funkcję rezydencji książęcej. Pozostawała jednak w cieniu innych miast i dopiero w 1596 roku Zygmunt III Waza decyzją o przeniesieniu rezydencji królewskiej z Krakowa do Warszawy zdeterminował dalszy jej rozwój, aczkolwiek to krakowska katedra pozostała zarówno świątynią koronacyjną, jak i nekropolią królewską aż do czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Siedemnastowieczny rozkwit miasta, do którego sprowadził się cały dwór królewski, został brutalnie przerwany szwedzkim potopem. Spustoszona stolica długo podnosiła się z ruin. Odbudowy wymagał niemal każdy pałac i kościół. Pod władaniem Jana III Sobieskiego, a potem dwóch kolejnych Sasów – Augusta II i Augusta III – powstało wiele nowych rozwiązań urbanistycznych, dzielnic, placów i budowli, a ich twórcami byli najczęściej przybysze z Włoch i Saksonii. Ostatni polski król, Stanisław August Poniatowski, choć uważany za słabego polityka, dla Warszawy uczynił bardzo wiele. Rozmiłowany w sztuce, sprowadzał znakomitych artystów i zlecał wiele inwestycji – to dla niego dokonano wielkiej przebudowy Zamku Królewskiego i założono Łazienki. Upadek I Rzeczypospolitej i abdykacja króla oznaczały dla Warszawy najpierw okupację pruską, potem, od 1807 roku, kilkuletni okres Księstwa Warszawskiego i związanych z Napoleonem nadziei na odzyskanie niepodległości, a wreszcie od 1815 roku długą, ponadstuletnią okupację rosyjską.
To w Warszawie wybuchły dwa wielkie powstania przeciwko tej okupacji – listopadowe w 1830 roku i styczniowe w 1863 roku – oba zakończone niepowodzeniem, wzmogły znacznie restrykcje rosyjskie wobec Polaków. Utracie znaczenia politycznego i poważnych ograniczeń dotyczących życia kulturalnego i społecznego towarzyszył jednak bardzo dynamiczny rozwój gospodarczy. Warszawa w 1845 roku otrzymała pierwsze połączenie kolejowe, w 1866 tramwaj konny, a w 1881 roku zaczęto budowę systemu wodociągów i kanalizacji. W chwili wybuchu I wojny światowej Warszawa była ósmym co do liczby ludności miastem europejskim. Odzyskanie niepodległości w 1918 roku oznaczało dla Warszawy równocześnie odzyskanie stołeczności i związany z tym wzrost znaczenia politycznego i gospodarczego. W dwudziestoleciu międzywojennym Warszawie przybyły nowe dzielnice, gmachy publiczne, uczelnie i urządzenia miejskie. Nadzieje związane z odbudową II Rzeczypospolitej przerwała napaść Hitlera na Polskę 1 września 1939 roku. Niemiecka okupacja przyniosła
miastu zagładę jego żydowskich mieszkańców, których losu nie odmieniło heroiczne powstanie w getcie i śmierć setek tysięcy uczestników powstania warszawskiego. W sumie zginęło 700 tysięcy warszawiaków, a miasto utraciło 80 procent zabudowy.

Powojenna odbudowa pod hasłem „Cały kraj buduje swoją stolicę” pozwoliła na odtworzenie zabytkowych kwartałów zabudowy i wzniesienie nowych dzielnic mieszkaniowych. Warszawie udało się przywrócić wielkomiejski charakter, a powstała na przełomie lat 40. i 50. XX wieku socrealistyczna zabudowa dziś zyskuje coraz większe rzesze wielbicieli. Następne dziesięciolecia przyniosły gwałtowny rozwój terytorialny miasta i budowę wielkich osiedli wielkopłytowych blokowisk.

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:
Muzea historyczne* Życie miasta Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Muzea historyczne

Zainteresowani historią Warszawy mogą pogłębić swoją wiedzę odwiedzając warszawskie muzea, przede wszystkim Muzeum Historii m. st. Warszawy, gdzie cała historia miasta zaprezentowana jest w czytelnym układzie chronologicznym. Dzieje Powstania Warszawskiego mają swoje własne nowoczesne muzeum, otwarte w 2004 roku w ramach obchodów 60-lecia powstania. Muzeum mieści się w zaadaptowanym na jego potrzeby zabytkowym gmachu przemysłowej Woli – dawnej elektrowni tramwajowej z 1908 roku. Można się tu zapoznać z całą historią powstania ukazywaną w kontekście ówczesnej sytuacji międzynarodowej. Ogromnym walorem muzeum jest niezwykle nowoczesna, bardzo atrakcyjna forma przekazu, wykorzystująca współczesne techniki multimedialne. W Sali Małego Powstańca dzieci mogą zbudować barykadę. Największe wrażenie robi kopia kanału, jakimi powstańcy opuszczali śródmieście, i wielka ekspozycja opasek powstańczych.

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Życie miasta Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Życie miasta

Warszawa ma dziś 1 690 000 mieszkańców, ale trzeba pamiętać, że codziennie pracuje tu i korzysta z rozmaitych usług kilka setek tysięcy osób z aglomeracji warszawskiej i przybyszy z innych miast. Corocznie odwiedza Warszawę ponad 2,5 mln turystów. Ta wielka metropolia potrafi na przyjezdnych zrobić bardzo dobre wrażenie, ale stali mieszkańcy narzekają przede wszystkim na komunikację, bo Warszawa jest prawie bez przerwy zakorkowana. Jadąc na umówione spotkanie lub spiesząc się na pociąg czy samolot, trzeba to brać pod uwagę.

Wojna i powojenne dzieje miasta spowodowały, że wielu mieszkańców nie dożyło wyzwolenia, a ci, którzy przetrwali wojnę, decydowali się na bezpowrotne opuszczenie zrujnowanego miasta. W rezultacie po wojnie osiedliło się tu wielu nowych mieszkańców, przybyszów z wsi, małych miasteczek i miejscowości kresowych. Dlatego wśród warszawiaków trudno znaleźć kogoś, kto mógłby się pochwalić tradycją rodzinną związaną z tym miastem dłuższą niż trzy pokolenia.

Do Warszawy co roku zjeżdżają tysiące młodych ludzi podejmujących tu studia lub szukających lepszej pracy. Początkowo nazywają starych mieszkańców „warszawką”, wypominają im rozmaite wady, ale po paru latach wtapiają się w miasto i sami mniej lub bardziej świadomie współtworzą „warszawkę” w opozycji do mieszkańców innych miast. W Warszawie skupia się największy biznes i całe życie polityczne kraju, siłą rzeczy nieustająco pojawiają się w mieście nowe grupy bardzo ważnych polityków i prezesów firm, a wraz z nimi ich „dwory”. To oni napędzają koniunkturę na rynku najdroższych nieruchomości i wypełniają niezmiernie drogie kluby biznesowe. To z myślą o ich gościach buduje się nowe, pięciogwiazdkowe hotele i otwiera ekskluzywne restauracje. Ale na szczęście jest też zwyczajne życie zwyczajnych ludzi.

Chyba najbardziej aktywną grupą są studenci. Skupiają się wokół wielkich uczelni z tradycjami, ale także wokół dziesiątek nowych prywatnych szkół wyższych, których Warszawa ma już kilkadziesiąt. Kultowym miejscem stał się od niedawna nowy gmach biblioteki uniwersyteckiej, czyli BUW przy Dobrej. Pierwsza wielka warszawska biblioteka ze stałym dostępem do wszystkich zbiorów, organizująca panele dyskusyjne i spotkania z ciekawymi ludźmi, uzupełniona bogatą ofertą klubowo-restauracyjną przyciąga studentów ze wszystkich uczelni. Nie przez przypadek właśnie w tych okolicach jest sporo klubów, choć studenci bawią się też w starych klubach studenckich z tradycjami, takich jak Stodoła, Remont, Proxima czy Hybrydy gdzie wciąż wstęp i drinki są na studencką kieszeń.

Drugą równie aktywną grupą w mieście są młodzi yuppies – pracują w dobrych firmach, nieźle zarabiają, jeszcze nie pozakładali rodzin i większość zarobionych pieniędzy wydają w modnych pubach, restauracjach i klubach. Spotkać ich można na kortach tenisowych Legii albo Mery, modnych siłowniach i klubach sportowych, takich jak Gymnasion, czy na zakupach w eleganckich sklepach, przeważnie w wielkich centrach handlowych.

Warszawa ma też interesujące propozycje dla naprawdę najbogatszych, gotowych zapłacić za obiad kilkaset złotych, kilka tysięcy złotych za kartę ekskluzywnego klubu biznesowego, czy wydać kilkanaście tysięcy za ciuch w jednym z firmowych butików światowych marek.

Niezależnie od możliwości finansowych warszawiacy lubią spacerować w niedzielne popołudnie po parku w Łazienkach lub po Starówce, umawiać się na randki pod kolumną Zygmunta, jeździć na rowerze trasami wytyczonymi wzdłuż Wisły, a w słotny dzień robić zakupy lub oglądać wystawy w jednym z centrów handlowych i przy okazji obejrzeć film w znajdującym się tam multipleksie.

Warszawiacy mają też wiele okazji do wspólnej rozrywki na dużych i mniejszych imprezach organizowanych na wolnym powietrzu. Wraz z nastaniem wiosny niemal każdy weekend oferuje coś mieszkańcom miasta. Imprezy odbywają się na Polach Mokotowskich, w parku na Agrykoli lub nad Wisłą. W weekendy organizowane są tam tłumnie odwiedzane przez warszawiaków koncerty. Dobra pogoda sprzyja także imprezom ulicznym. Przez całe lato w weekendy Nowy Świat pomiędzy Alejami Jerozolimskimi i Świętokrzyską wyłączany jest z ruchu kołowego i przekształca się w rodzaj promenady. Większe imprezy, takie jak europalia czy wrześniowy festiwal nauki, anektują cały Trakt Królewski, aż po plac Zamkowy.

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Miejsca kultowe

Jak każde miasto, tak i Warszawa ma miejsca „magiczne”, przyciągające swoją niezwykłą atmosferą, czasem tradycją, a czasem charyzmą swego twórcy lub opiekuna. Jedne znikają, inne powstają na ich miejsce. Decyzją władz miasta przestał istnieć najlepszy offowy klub Le Madame, w ramach porządków na Powiślu zlikwidowano piwiarnię przy ul. Tamka, jedną z ostatnich na słynnym „szlaku orlich gniazd”, ale warszawiacy natychmiast pokochali praski pub Skład Butelek i klub z offowym teatrem Fabryka Trzciny.

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Życie miasta Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Co trzeba zobaczyć

Warszawa, podobnie jak inne miasta, ma miejsca, bez odwiedzenia których nie można twierdzić, że poznało się stolicę. Do obowiązkowych punktów należy przede wszystkim Zamek Królewski, niezwykła budowla zrekonstruowana od podstaw po zniszczeniach ostatniej wojny, a jednak bardzo autentyczna dzięki tysiącom elementów wyposażenia, które udało się ocalić i ewakuować z pożogi. Zamek Królewski jest także właścicielem wspaniałej kolekcji dzieł sztuki, w tym obrazów Canaletta, Bacciarellego i Matejki, a dzięki darowi Karoliny Lanckorońskiej także Rembrandta. Z wizytą w Zamku trzeba koniecznie połączyć spacer po Starówce, niezwykłej dzielnicy, która jak Feniks odrodzony z popiołów została kompletnie odbudowana. Na szczególną uwagę zasługuje tu zespół zabudowy Rynku, a także katedra i Muzeum Historyczne m.st. Warszawy. Ze Starego Miasta można przejść spacerem po Krakowskim Przedmieściu z jego wspaniałymi kościołami, pałacami, przebudowanymi dziś na potrzeby urzędów i szkół wyższych, a także licznymi pomnikami. Warta
zobaczenia jest też ulica Nowy Świat o niezwykle homogenicznej, nieco „poprawionej” podczas powojennej odbudowy architekturze. Kolejnym „obowiązkowym” punktem w zwiedzaniu miasta powinna być wizyta w Łazienkach. Ten piękny rozległy park z pałacykami i pawilonami wzniesionymi dla ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego jest do dziś jednym z najatrakcyjniejszych miejsc w Warszawie. Przy Starej Oranżerii zachował się XVIII-wieczny teatr dworski, na głównym stawie parkowym wyspa z teatrem antycznym i druga, na której wznosi się Pałac na Wodzie, główna letnia rezydencja, czy raczej maison de plaisance wykorzystywany przez króla w wolnych chwilach. Z Łazienkami konkuruje Wilanów – letnia rezydencja króla Jana III Sobieskiego, wybudowana z myślą o prywatnym azylu dla rodziny władcy.

Zupełnie innym rodzajem atrakcji jest Pałac Kultury i Nauki – ogromny wieżowiec wzniesiony w czasach socrealizmu jako prezent Związku Radzieckiego dla Warszawy, a zarazem symbol radzieckiej dominacji w Polsce. Największą atrakcją jest wjazd szybką windą na taras widokowy, z którego roztacza się zatykająca dech w piersiach panorama całego miasta. Warszawa ma aż 51 muzeów, pozwalających zapoznać się z najrozmaitszymi dziedzinami ludzkiej aktywności, a następne są w budowie. Miłośnicy sztuki dawnej winni koniecznie zwiedzić Muzeum Narodowe z jedyną w Europie galerią malarstwa ściennego z Faras i wspaniałą kolekcją malarstwa polskiego. Dla pasjonujących się historią frapującym miejscem okaże się z pewnością Muzeum Powstania Warszawskiego, pierwsze warszawskie nowoczesne muzeum z interaktywnymi elementami ekspozycji. Dla miłośników sztuki współczesnej niezbędne okażą się odwiedziny w Zamku Ujazdowskim, gdzie mieści się Centrum Sztuki Współczesnej, miejsce fantastycznych wystaw sztuki współczesnej, pokazów filmów
i performance, spotkań z artystami, festiwali i przeglądów artystycznych.

W Warszawie jest też kilka ważnych pomników – przede wszystkim Grób Nieznanego Żołnierza, pod którym w każde święto państwowe składane są wieńce oraz Pomnik Bohaterów Getta, gdzie ofiarom Holocaustu oddają cześć głowy państw z całego świata. Warszawa wzbogaciła się w ostatnich latach o kilka znakomitych budowli współczesnych, dzieł wybitnych architektów polskich i zagranicznych. Za najciekawszy budynek uznawana jest nowa biblioteka uniwersytecka, czyli BUW. Zainteresowanie budzi też dzieło światowej sławy architekta, sir Normana Fostera, biurowiec Metropolitan na placu Piłsudskiego.

Musisz zobaczyć

• BUW
• Centrum Sztuki Współczesnej
• Grób Nieznanego Żołnierza
• Krakowskie Przedmieście
• Łazienki
• Metropolitan
• Muzeum Narodowe
• Muzeum Powstania Warszawskiego
• Pałac Kultury i Nauki
• Pomnik Getta Warszawskiego
• Starówka
• Wilanów
• Zamek Królewski

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Życie miasta Miejsca kultowe Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Atrakcje kulturalne

Ze znalezieniem ciekawego miejsca na spędzenie wieczoru w Warszawie nie powinno być kłopotu. Mniej ofert jest oczywiście latem, gdy nie działają teatry i wielkie sceny muzyczne, ale i wtedy propozycje klubowe i imprezy sezonowe są w stanie zaspokoić oczekiwania gości. Warszawa ma niezłą ofertę zarówno dla tradycjonalistów gustujących w operze czy koncertach filharmonicznych, jak i zwolenników klubów z dobrą muzyką i teatru awangardowego.

Tradycjonaliści mają do wyboru Teatr Wielki z dwiema salami – dużą im. Moniuszki i kameralną im. Młynarskiego – wystawiający wielkie sławne opery i balety. Co roku odbywa się tu kilka znakomitych premier, a w stałym repertuarze są wszystkie wielkie polskie opery narodowe. Z wysokiej klasy inscenizacji dawnych oper dworskich słynie Warszawska Opera Kameralna, niewielka scena, ale ze znakomitymi głosami. W repertuarze tego teatru są między innymi wszystkie opery Mozarta, które co roku na przełomie czerwca i lipca wystawiane są podczas Festiwalu Mozartowskiego.

Warszawska Filharmonia może się poszczycić ponad 100-letnią tradycją. Bywa, że koncertują tu największe sławy światowe, ale zdobycie biletów na ich występy bez wcześniejszej rezerwacji graniczy z cudem. Poza tradycyjnym repertuarem z myślą o wyrobionym słuchaczu odbywają się też specjalne koncerty niedzielne dla dzieci i Czwartkowe Spotkania Muzyczne z ambitnie pomyślanym repertuarem dla młodzieży. Zwolennicy lżejszej muzyki powinni koniecznie odwiedzić warszawską scenę musicalową Roma. Utworzony na miejscu dawnej Operetki Warszawskiej teatr muzyczny specjalizuje się w wystawianiu światowych hitów musicalowych. Ma w repertuarze m.in. Koty, Miss Saigon i Taniec wampirów. Sporo świetnych spektakli muzycznych w swoim repertuarze ma także Studio Buffo, dysponujący niewielką widownią znakomity teatr prowadzony przez Janusza Stokłosę i Janusza Józefowicza. Większość spektakli to autorskie przedstawienia pisane z myślą o tym zespole. Klarowny niegdyś podział na teatry komediowe i dramatyczne zaczyna się powoli
zacierać, bo sceny z ambicjami sięgają coraz częściej po lżejszy repertuar, szukając pewnych źródeł dochodu. Oprócz teatrów państwowych ze stałym zespołem aktorskim pojawiają się sceny impresaryjne i teatry prywatne. Zwolennicy lżejszego repertuaru nie zawiodą się na przedstawieniach w Syrenie, Kwadracie i Komedii. Spośród teatrów dramatycznych od lat tradycyjnie najwyższą renomą cieszą się spektakle wystawiane przez teatry Współczesny, Polski, Powszechny i Narodowy. Wbrew nazwom każdy z nich ma w repertuarze zarówno dramaty polskie, jak i obce, dawne i współczesne. Reżyserują i grają w nich najlepsi. Miłośnicy teatru awangardowego powinni zobaczyć któryś ze spektakli Warlikowskiego w TR Warszawa, choć dla tradycyjnie nastawionego widza może to być ciężkie przeżycie.

Posłuchanie niezłego koncertu hiphopowego czy rockowego możliwe jest w każdym dobrym klubie. Niektóre z nich specjalizują się w określonym typie muzyki. Kluby w okolicach nowej Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego na Powiślu, gdzie schodzą się przede wszystkim studenci, grają najczęściej muzykę rockową. Warszawa ceniona jest jednak przede wszystkim jako miasto dobrego jazzu. Można go posłuchać m.in. w klubach staromiejskich – Helicon Jazz Café, Jazz Bistro Gwiazdeczka oraz Jazz Club Rynek. Czasami trzeba zapłacić słono za bilet, ale koncerty mniej znanych wykonawców dostępne są za darmo.

Moda na poszczególne kluby zmienia się bardzo szybko. Trzeba pamiętać, że prawie we wszystkich obowiązuje selekcja. Można spróbować szczęścia w Organzie zwłaszcza jeśli che się spotkać jakąś sławę ze świata mediów. Dla kochających inaczej świetnym miejscem będzie Utopia.

Latem sporo koncertów organizowanych jest pod gołym niebem. Odbywają się na Agrykoli, placu Defilad, Polach Mokotowskich, a nawet na placu Zamkowym. Warto prześledzić prasę, aby wychwycić ciekawe propozycje. Jeśli ktoś ponad wrzawę klubową przedkłada ciche popołudnie z książką, to niezbędna jest wizyta w czułym barbarzyńcy – księgarni i klubie, gdzie można się napić kawy i spotkać z autorami. Bardzo kultowe i jednocześnie dość elitarne miejsce, a jednak otwarte na wszystkich.

Na większą skalę, ale już bez tego klimatu, książką zajmuje się Traffic w Domu Braci Jabłkowskich – można tu w wygodnym fotelu zagłębić się w lekturze.

Warto odwiedzić

• Filharmonia
• Kluby: Aurora Cinnamon Czarny Lew Diuna Jadłodajnia Filozoficzna Organza Utopia
• Księgarnia i klub czuły barbarzyńca
• Teatry: Narodowy Polski Powszechny Roma Studio Buffo TR Warszawa Warszawska Opera Kameralna Wielki Współczesny

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Życie miasta Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Najlepsze restauracje

Warszawa ma już swoich znakomitych restauratorów prowadzących własne lokale i kilka znakomitych pubów, barów i kawiarni. Mapa lokali zmienia się nieustająco, jedne zdobywają klientelę na krótko, inne na lata. Na miejscu zbankrutowanych tworzone są następne. Niestety, większość warszawskich restauracji, w porównaniu z ofertą innych polskich miast, jest dramatycznie droga. Na palcach jednej ręki można policzyć te, w których da się dobrze zjeść za rozsądną cenę, znacznie łatwiej zaś trafić na lokal bardzo drogi o zupełnie przeciętnej ofercie.

Niewątpliwą królową warszawskich restauratorów jest Magda Gessler, a jej najlepszą restauracją U Fukiera na Rynku Starego Miasta. Drogo, ale na bardzo wysokim poziomie jest tu podawana prawdziwa staropolska kuchnia w lekko unowocześnionej wersji. Mniej kosztowna będzie wizyta w kawiarni tej samej restauratorki Słodki, słony przy Mokotowskiej czy w Zielniku przy Odyńca, a otrzyma się niewiele mniejsze przeżycia. Oprócz tego prowadzi nowo otwarty lokal Ale Gloria przy placu Trzech Krzyży.

Drugie „imperium” restauracyjne tworzy rodzeństwo Kręglickich. Godne polecenia są wszystkie ich lokale, a wybór nie będzie łatwy, bo każdy specjalizuje się w kuchni innego kraju: Chianti Włoch, Absynt Francji, Santorini i Meltemi Grecji, Mirador Hiszpanii, a El Popo Meksyku. Istniejące od wielu lat restauracje cieszą się niesłabnącą renomą, a zmieniające się menu uwzględnia wszystkie sezonowe nowalijki.

Jeśli ktoś jest miłośnikiem polskiej kuchni, a zarazem szuka lokalu z dyskretnymi wnętrzami i elegancką atmosferą, to obowiązkowo powinien spróbować dań w jednej z restauracji ulokowanych w ustronnych willach na Saskiej Kępie, w Domu Polskim albo na Dolnym Mokotowie w Tradycji. Obie restauracje mają wysmakowane wnętrza w guście „przytulny dworek” i specjalizują się w daniach opartych na staropolskich recepturach. Znakomite dania kuchni polskiej w serwowane są też w cieszącym się od lat niesłabnącą renomą Fliku. W Warszawie pojawiła się też ostatnio filia krakowskiej sieci Chłopskie Jadło – lokali znanych z prostych, sycących dań spod polskiej strzechy. Natomiast nowoczesne podejście do tych receptur i swobodne czerpanie inspiracji z innych kuchni europejskich charakteryzuje jedną z najbardziej kultowych warszawskich restauracji, autorski lokal Marty Gessler – Quchnię Artystyczną. Ulokowana na parterze Zamku Ujazdowskiego idealnie wpasowuje się niebanalnym wystrojem w sąsiedztwo Centrum Sztuki Współczesnej.
Wyrafinowany minimalizm dekoracji stołów i proste, lecz zaskakujące połączenia smaków w oferowanych daniach mają swoich zadeklarowanych zwolenników, uważających Quchnię za najlepszy warszawski lokal.

Swoich wiernych wielbicieli ma też nowomiejska restauracja Pod Samsonem istniejąca od wielu dziesięcioleci, ale zmieniająca wystrój z postępem czasu, za to nieodmiennie utrzymująca wysoki poziom kuchni. Jest tu zaskakująco tanio, stoły proste, krzesła dość niewygodne, kelnerzy czasami zbyt zagonieni, natomiast polskie i żydowskie przysmaki rewelacyjne. Świetne zrazy cielęce z kładzionymi kluseczkami, luzowana golonka czy pstrąg, a zwłaszcza potwornie mocna pejsachówka zmuszają do rezerwowania stolików nawet w powszedni dzień.

W każdej innej kategorii wśród warszawskich krytyków kulinarnych nie ma pełnej zgody. Każdy ma swoje preferencje i faworyzuje takie lub inne lokale. Ciesząca się nieodmiennie wielką popularnością kuchnia włoska serwowana jest w dziesiątkach lokali, ale najprawdziwszą serwuje Włoch prowadzący położony poza centrum lokal Piccola Italia. W ostatnich latach namnożyło się bardzo w Warszawie modnych „suszarni”, których menu różni się jedynie szczegółami, a ceny pozostają nieodmiennie na dość wysokim poziomie. Wysoki poziom i niebudzącą wątpliwości świeżość trzymają zawsze japońskie rulony zwijane w Ryżowym Polu przy Zgody.

Najbardziej renomowaną warszawską kawiarnią jest niewątpliwie Blikle przy Nowym Świecie, lokal z tradycjami, choć tak naprawdę otwarty po wieloletniej przerwie dopiero pod koniec lat 90. Podawana jest tu fantastyczna kawa, świetne ciastka, ale także znakomite sałatki i danka lunchowe. Natomiast w nocy wygłodniali szukają schronienia w Lemonie lub Szparce, lokalach z kuchniami otwartymi niemal do rana.

Musisz wpaść

• Absynt
• Ale Gloria
• Blikle
• Chianti
• Chłopskie Jadło
• Dom Polski
• El Popo
• Flik
• Lemon
• Meltemi
• Mirador
• Piccola Italia
• Pod Samsonem
• Quchnia Artystyczna
• Ryżowe Pole
• Santorini
• Słodki, słony
• Smaki Warszawy
• Szparka
• Tradycja
• U Fukiera
• Zielnik

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Życie miasta Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Sławni mieszkańcy Warszawy

Jak każde miasto, Warszawa szczyci się swoimi mieszkańcami, którzy zdobyli sławę i uznanie na świecie za swe osiągnięcia na polu kultury, nauki i polityki. Bohaterem Stanów Zjednoczonych został Tadeusz Kościuszko, dowódca Insurekcji Kościuszkowskiej. Był absolwentem warszawskiej Szkoły Rycerskiej, która dała początek przyszłemu Uniwersytetowi Warszawskiemu. W latach 1776–1784 przebywał w Stanach Zjednoczonych, wspierając swoją wiedzą inżynierską armię Waszyngtona. Po trzecim rozbiorze w latach 1794–1795 dowodził powstaniem, a w Warszawie znajdował się także jego punkt dowodzenia podczas walk o obronę tego miasta. Inny bohater Stanów Zjednoczonych – Kazimierz Pułaski – urodził się w podwarszawskiej Warce. Zmuszony do emigracji za udział w konfederacji barskiej, w Stanach Zjednoczonych w szeregach armii Jerzego Waszyngtona walczył o niepodległość, m.in. odniósł zwycięstwo w bitwie o Charleston w 1779 roku.

W Warszawie uczył się i przez wiele lat mieszkał urodzony w podwarszawskiej Żelazowej Woli Fryderyk Chopin. Wraz z rodzicami mieszkał w wynajętym mieszkaniu w skrzydle pałacu przy ul. Krakowskie Przedmieście 5. Opuścił bezpowrotnie Polskę w 1831 roku. W Warszawie urodziła się i przez wiele lat mieszkała światowej sławy badaczka Maria Skłodowska-Curie. W jej rodzinnym mieszkaniu przy Freta znajduje się obecnie muzeum biograficzne.

Z Warszawą związane były też słynne na świecie aktorki – Helena Modrzejewska, przez wiele lat przed wyjazdem do Ameryki występująca na deskach Teatru Rozmaitości oraz Apolonia Chałupiec, znana światu jako Pola Negri, wychowana w ubogiej kamieniczce przy Browarnej. Także sławne na całym świecie postaci ze świata muzyki miały związki z Warszawą. Absolwentem warszawskiego Instytutu Muzycznego i profesorem tutejszego konserwatorium był znakomity kompozytor, pianista i polityk Ignacy Paderewski, w konserwatorium tym uczył się także inny światowej sławy pianista, Artur Rubinstein. Natomiast na deskach Teatru Wielkiego rozpoczynała się wielka kariera tenora Jana Kiepury.

Warszawa była miastem bardzo żywotnym i inspirującym dla twórców różnych gatunków sztuki. Wyrosło tu i tworzyło wielu pisarzy, ale oprócz dziesiątek wielkich nazwisk polskich literatów-warszawiaków warto też wymienić postaci z tym miastem często wcale niewiązane. W kamienicy przy Nowym Świecie przyszedł na świat Józef Korzeniowski, którego świat poznał jako angielskiego pisarza Josepha Conrada. Przez wiele lat mieszkał przy Krochmalnej urodzony w Radzyminie Noblista Isaac Bashevis Singer, który w swych powieściach wielokrotnie uwieczniał warszawską dzielnicę żydowską.

W Warszawie mieszkało wielu innych wybitnych pisarzy, m.in. Maria Dąbrowska, w której mieszkaniu urządzono muzeum.

Także i dziś Warszawa to miasto, gdzie mieszka oraz tworzy wielu artystów i pisarzy, funkcjonują najlepsze w kraju ośrodki naukowe i edukacyjne zatrudniające międzynarodowe sławy naukowe, żyją najwybitniejsi politycy. Sława niektórych z nich szybko przemija, inni mają szansę wpisać się w annały nie tylko polskiej, ale i światowej historii kultury i nauki, a w Warszawie doczekać się własnych muzeów, ale ich dorobek musi najpierw zweryfikować czas. Z Warszawą związani są też słynni polscy laureaci Oscarów. Na stałe mieszka tu Andrzej Wajda, natomiast Roman Polański wielokrotnie kręcił filmy i reżyserował sztuki w warszawskich teatrach.

Sławni i podziwiani

• Fryderyk Chopin
• Maria Dąbrowska
• Jan Kiepura
• Józef Korzeniowski (Joseph Conrad)
• Helena Modrzejewska
• Pola Negri (Apolonia Chałupiec)
• Ignacy Paderewski
• Roman Polański
• Kazimierz Puławski
• Artur Rubinstein
• Isaac Bashevis Singer
• Maria Skłodowska-Curie

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Życie miasta Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Gdzie robić zakupy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Gdzie robić zakupy

Warszawska oferta sklepów zmienia się jak w kalejdoskopie. Kiedyś najbardziej reprezentacyjnymi ulicami handlowymi były Nowy Świat, Marszałkowska z Domami Centrum i deptak na Chmielnej. Dziś muszą walczyć o klientów, którzy wolą zadaszone, klimatyzowane wielkie centra handlowe. Okazało się, że od zakupów w mieście dużo lepsza jest możliwość spędzenia czasu w jednym centrum skupiającym wiele różnych sklepów i magazynów, które jednocześnie chroni od warunków atmosferycznych i oferuje możliwość dogodnego dojazdu i zaparkowania samochodu. Co więcej centra otwarte są w weekendy od rana do wieczora, a sklepy miejskie przestają pracować w sobotnie popołudnia.

Większość centrów oprócz sklepów oferuje rozmaite usługi potrzebne na co dzień, a także ma z reguły dość szeroką ofertę rozrywkową – kina, place zabaw dla dzieci, kręgielnie itp. Żelaznym punktem programu w takich centrach jest też szeroka oferta gastronomiczna – od najprostszych fastfoodów przez knajpki narodowe z popularnymi kuchniami chińskimi, meksykańskimi i greckimi aż po wyszukane restauracje wyspecjalizowane w produkcji świeżych sushi, delikatnych włoskich makaronów czy oferujące ręcznie robione czekoladki i luksusowe gatunki lodów.

Oprócz licznych centrów na obrzeżach miasta, dostępnych przede wszystkim dla zmotoryzowanych warszawiaków i mieszkańców przedmieść, zbudowano kilka reprezentacyjnych kompleksów handlowych także w śródmieściu. Wszystkie mają zbliżoną strukturę oferty handlowej, a różnią się głównie wystrojem.

Największym centrum handlowym Warszawy, ale także Polski i chyba także całej Europy jest Arkadia położona w północnej części centrum. W tym prawdziwym gigancie – świątyni komercji – przytłaczającym mnogością form, kształtów i kolorów najrozmaitszych dekoracji, można zrobić zakupy w jednym z 180 sklepów albo posilić się w gigantycznym samoobsługowym barze ulokowanym w tzw. Theatrum. Oprócz standardowej typowej oferty można tu kupić także produkty marek z wyższej półki, takich jak Hugo Boss czy Gary Weber.

Równie popularne jest centrum położone w południowej części miasta – Galeria Mokotów. Tu także oprócz wielkiego hipermarketu, restauracji i setek sklepów można się rozerwać, a oferta galerii poszerzona jest oprócz wieloekranowego kina o kręgielnię i duże centrum zabaw dla dzieci. W granicach centrum znajduje się jeszcze trochę mniejsze, ale bardziej ekskluzywne centrum Klif oraz Warszawa-Wileńska łączące walory dużego „malla” z kinem i restauracjami z dworcem kolejowym.

Wkrótce wszystkie zostaną niewątpliwie pobite pod względem popularności przez Złote Tarasy – wielkie centrum położone w bezpośrednim sąsiedztwie Dworca Centralnego. Na czterech piętrach, w sumie na 65,5 tys. metrów kwadratowych można będzie odpocząć pod szklanym dachem przypominającym formą chustę przykrywającą paterę z owocami, pójść do kina, zjeść coś w jednej z kilkunastu restauracji, kawiarni czy barów i obkupić się w kilkudziesięciu sklepach. Otwarcie giganta planowane jest na koniec 2006 roku.

Jeśli ktoś jednak woli tradycyjny spacer po ulicach miasta i przeplatanie wizyt w sklepach spacerem na świeżym powietrzu powinien szukać ciekawych sklepów na Trakcie Królewskim pomiędzy placem Zamkowym a placem Trzech Krzyży oraz na Chmielnej, w Alejach Jerozolimskich i na Marszałkowskiej. Handlowe tradycje tych ulic sięgają jeszcze XIX wieku. Dziś skupiają się tu sklepy najlepszych marek, trudno zresztą żeby było inaczej, jeśli weźmie się pod uwagę ceny najmu za metr kwadratowy. Jednak pomimo wysokich cen na tych ulicach ocalało trochę dawnego folkloru rodem z PRL – na Nowym Świecie luksusowe delikatesy i cukiernia Bliklego sąsiadują z barem mlecznym, gdzie za kilka złotych serwowane są leniwe z cukrem. Więc może jednak warto zrezygnować z komfortu centrum handlowego na rzecz spaceru po prawdziwej ulicy.

Najciekawsze sklepy

• Arkadia
• Atrium
• Dom Braci Jabłkowskich
• Galeria Mokotów
• Klif
• Smyk
• Warszawa-Wileńska
• Wedel
• Złote Tarasy

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Życie miasta Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy*

Najważniejsze imprezy, festiwale i konkursy

Z życiem każdego miasta wiąże się szereg uroczystości wpisanych w jego tradycję historyczną. W Warszawie takim ważnym miejscem jest Grób Nieznanego Żołnierza. Trzymana jest tam stała warta, a w niedziele i święta państwowe w południe odbywa się jej uroczysta zmiana. Ze szczególnym rozmachem obchodzone są daty uchwalenia Konstytucji 3 Maja, rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego 1 sierpnia, święta Wojska Polskiego 15 sierpnia i odzyskania niepodległości 11 listopada. Jak przystało na stolicę, w Warszawie mają miejsce ważne wydarzenia niemal przez cały rok. Liczba festiwali i przeglądów jest wprost oszałamiająca. Chyba najwięcej związanych jest ze światem muzyki. Już w pierwszą niedzielę po Nowym Roku w Warszawie, podobnie jak i w innych miastach całej Polski, gra Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy – organizowane z inicjatywy Jurka Owsiaka wielkie ogólnopolskie granie: koncerty, aukcje i zbiórki pieniędzy na cele charytatywne, każdego ofiarodawcę można poznać po czerwonym serduszku naklejonym na ubranie.

W tygodniu poprzedzającym Wielkanoc jest organizowany wielki Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena, przeniesiony w 2004 roku z Krakowa. Wiosną odbywa się także niewielki kameralny Festiwal Muzyki Staropolskiej, podczas którego można usłyszeć prawykonania cennych utworów polskich kompozytorów muzyki dawnej, z reguły już zapomnianych.

W połowie maja rozpoczynają się bardzo już znane Międzynarodowe Targi Książki – impreza, na którą zjeżdżają wydawcy i pisarze z całego świata, a goście mają szansę na kupno dobrej książki i zdobycie autografu jej autora. W drugiej dekadzie maja odbywa się festiwal Warszawskie Spotkania Muzyczne, organizowany w wielu salach koncertowych miasta i w Zamku Królewskim. Zaraz po nim, na przełomie maja i czerwca zaprasza Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej, podczas którego utwory prezentowane są w warszawskich kościołach. Z myślą o turystach w Warszawie zaczęto organizować w maju na wzór innych stolic europejskich Noc Muzeów, kiedy to co najmniej do północy można zwiedzić za darmo kilkanaście wielkich muzeów, korzystając ze specjalnej linii autobusowej pozwalającej do nich dotrzeć.

W czerwcu corocznie jest organizowany Festiwal Mozartowski, podczas którego można posłuchać wielu utworów tego mistrza i obejrzeć wszystkie dzieła sceniczne wystawiane przez Warszawską Operę Kameralną. Lipiec to miesiąc festiwalu jazzowego Warsaw Summer Jazz Days. Koncerty odbywają się w rozmaitych salach koncertowych miasta – od bombastycznej Sali Kongresowej po Fabrykę Trzciny, oraz w kilku warszawskich parkach. Także w lipcu ma miejsce coroczny festiwal „Sztuka ulicy”, impreza o zmiennej formule, gdzie obok spektakli teatru ulicznego można zobaczyć performensy, instalacje i zdarzenia lokowane w przestrzeni miasta. Na przełomie lipca i sierpnia odbywa się natomiast Konkurs Teatrów Ogródkowych – festiwal o lżejszej formule prezentujący łatwe w odbiorze spektakle pomyślane o szerokim odbiorcy.

We wrześniu dzieje się dużo. W pierwszej połowie miesiąca odbywa się coroczny Festiwal Nauki – z roku na rok coraz bardziej rozrastająca się impreza, w której biorą udział wyższe szkoły i instytuty naukowe prezentujące najnowsze osiągnięcia nauki w formie przystępnej dla każdego i ciekawe prezentacje edukacyjne przeznaczone przede wszystkim dla młodzieży. W połowie września organizowany jest Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera” z koncertami klezmerskimi i festynem ulicznym na Próżnej.

W końcu września w warszawskiej Filharmonii od 1956 roku odbywa się corocznie festiwal muzyki współczesnej Warszawska Jesień. W ciągu 8 dni festiwalu przez scenę filharmonii przewijają się największe sławy światowej muzyki i wykonywane są utwory najznakomitszych kompozytorów, przede wszystkim reprezentujących awangardowe kierunki.

Październik to miesiąc filmu – podczas corocznego Warszawskiego Festiwalu Filmowego pokazywana jest ponad setka premier filmowych, często takich, które potem nie wchodzą na ekrany, a więc festiwal jest jedyną okazją do ich obejrzenia. W listopadzie zwolennicy awangardy i sztuki współczesnej mogą wziąć udział w Międzynarodowych Spotkaniach Sztuki Akcji „Rozdroże” organizowanych w Centrum Sztuki Współczesnej. Festiwal ma charakter interdyscyplinarny łączący teatr, muzykę, film i sztuki plastyczne.

Imprezy i festiwale

• Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”
• Festiwal Mozartowski
• Festiwal Muzyki Staropolskiej
• Festiwal Nauki
• Konkurs Teatrów Ogródkowych
• Międzynarodowe Spotkania Sztuki Akcji „Rozdroże”
• Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej
• Międzynarodowe Targi Książki
• Noc Muzeów
• „Sztuka ulicy”
• Uroczystości przy Grobie Nieznanego Żołnierza
• Warsaw Summer Jazz Days
• Warszawska Jesień
• Warszawski Festiwal Filmowy
• Warszawskie Spotkania Muzyczne
• Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
• Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena

POWRÓT DO STRONY GŁOWNEJ

Przeczytaj więcej:

Historia miasta* Muzea historyczne Życie miasta Miejsca kultowe Co trzeba zobaczyć Atrakcje kulturalne Najlepsze restauracje Sławni mieszkańcy Warszawy Gdzie robić zakupy*