Westerplatte. Co można zobaczyć w miejscu ważnym dla Polaków?
Westerplatte to jedno z miejsc, które każdy Polak powinien odwiedzić choć raz w życiu. Zaatakowanie półwyspu przez wojska III Rzeszy 1 września 1939 roku stało się symbolicznym rozpoczęciem II wojny światowej. Bohaterska postawa broniących się przez siedem dni Polaków przeszła na zawsze do historii. Turyści, chcący dowiedzieć się więcej o tragicznych wydarzeniach, chętnie przybywają na Westerplatte, by zobaczyć okazały Pomnik Obrońców Wybrzeża, oddać hołd poległym żołnierzom czy zwiedzić zachowaną wartownię nr 1.
Westerplatte jest półwyspem leżącym na terenie Gdańska, przy ujściu Martwej Wisły do Zatoki Gdańskiej. Jego nazwa (dawniej West Platte) pochodzi z języka niemieckiego i oznacza "zachodnią wyspę", ponieważ w XIX wieku był on jeszcze wyspą. Nie została ona zmieniona i stała się symbolem walki Polaków o wolność.
Bohaterska obrona Westerplatte
Westerplatte jest do dzisiaj sławne za sprawą obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej przed atakiem niemieckich hitlerowców w 1939 roku. W latach 1926-1939 stanowiło eksklawę Rzeczypospolitej Polskiej wewnątrz Wolnego Miasta Gdańska będącego pod ochroną Ligi Narodów.
25 sierpnia 1939 roku do Gdańska przypłynął niemiecki pancernik szkoleniowy Schleswig-Holstein. Miała to być rzekomo jedynie kurtuazyjna wizyta. Jak się później okazało, był mocno uzbrojony, a pod pokładem znajdowała się kompania szturmowa Kriegsmarine. 1 września 1939 roku o godz. 4:45 rozpoczął się atak na Westerplatte, co zostało uznane za symboliczny początek II wojny światowej (obecnie podaje się, że pierwsze bomby spadły prawdopodobnie na miasto Wieluń w województwie łódzkim).
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Polskimi obrońcami dowodzili mjr Henryk Sucharski, a także jego zastępca kpt. Franciszek Dąbrowski (podobno to właśnie on w rzeczywistości dowodził przez dłuższy czas, bo jego przełożony przeszedł załamanie nerwowe i chciał się wcześniej poddać). Przez siedem dni mimo przeważających sił wroga Polacy dzielnie odpierali ataki z morza, ziemi i powietrza. 7 września 1939 roku doszło do kapitulacji ze względu na m.in. rosnące straty, beznadziejne położenie, brak wsparcia z zagranicy, brak pomocy dla rannych Polaków, wyczerpanie psychiczne i fizyczne żołnierzy oraz ogromną przewagę liczebną Niemców.
Co ważne, niemiecki dowódca gen. Friedrich Eberhardt w uznaniu męstwa przeciwników pozwolił mjr. Sucharskiemu przebrać się w mundur galowy oraz zachować szablę. Z czasem Niemcy zaczęli nazywać bitwę o Westerplatte "małym Verdun", co dodatkowo podkreślało furię ich natarcia na polską placówkę. Przypuszczano, że Polacy będą bronić się zaledwie kilkanaście godzin, a wytrwali aż siedem dni.
Zwiedzanie Westerplatte
Współcześnie Westerplatte jest częstym celem wycieczek turystycznych. Jedni turyści przyjeżdżają tam specjalnie, a inni zahaczają o niego przy okazji pobytu w Gdańsku. Dużą popularnością cieszą się rejsy tramwajami wodnymi spod Żurawia na Westerplatte. Ponadto można też dojechać tam miejskimi autobusami.
Już z oddali widać 25-metrowy Pomnik Obrońców Wybrzeża z 1966 roku. Jego kształt nie jest przypadkowy. Przypomina bowiem wyszczerbiony bagnet wbity w ziemię. Ustawienie poniżej siedmiu zniczy symbolizuje zaś liczbę dni bohaterskiej obrony.
Chcąc oddać hołd zmarłym żołnierzom, warto udać się na symboliczny Cmentarz Poległych Obrońców Westerplatte znajdujący się w pobliżu dawnej wartowni nr 5. Złożono tam sprowadzone z Włoch szczątki mjr. Sucharskiego, który umarł w 1946 roku w Neapolu.
Ponadto można zobaczyć też pozostałości po umocnieniach, wartowniach czy koszarach. Normalny bilet wstępu do wartowni nr 1 kosztuje 6 zł, a ulgowy 4 zł. Na wystawie można poznać historię tego miejsca oraz obejrzeć, np. szablę czy kurtkę mundurową mjr. Sucharskiego. Wartownia nr 1 jest oddziałem Muzeum Gdańska i pozostaje nieczynna w sezonie zimowym.
W przyszłości ma zostać otwarte również Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Obecnie można natomiast zwiedzać Muzeum II Wojny Światowej przy pl. Władysława Bartoszewskiego 1 w Gdańsku. Bilet normalny na wystawę główną kosztuje 25 zł, a ulgowy 18 zł. We wtorki wstęp jest bezpłatny.
