Władysławowo

W okresie międzywojennym powstała tu letniskowa osada. Nazywana była Hallerowem i miała rywalizować z należącym wówczas do Wolnego Miasta Gdańska Sopotem. Zbudowany w pobliżu pod koniec lat 30. port rybacki nazwano z kolei Władysławowem, dla upamiętnienia króla Władysława IV, który w XVII wieku wzniósł nieopodal morską twierdzę. Po II wojnie światowej z połączenia Hallerowa i Władysławowa powstało nowe miasto. Dziś częścią Władysławowa są także odległe Jastrzębia Góra i znajdujące się już na Półwyspie Helskim Chałupy.

Tak nietypowo ukształtowane miasto rozciąga się na 25-kilometrowym pasie bałtyckiego wybrzeża. Z początkami Władysławowa łączą się: zachowana do dziś tzw. Hallerówka, czyli letniskowa willa należąca niegdyś do generała Józefa Hallera, oraz port rybacki, którego częścią jest kilkusetmetrowy falochron. W sezonie spełnia on funkcję spacerowego molo. Już po wojnie powstały dwa najbardziej charakterystyczne budynki miasta: potężny Dom Rybaka, stanowiący jeden z najciekawszych na Pomorzu zabytków architektury socrealistycznej oraz kościół Wniebowzięcia NMP Królowej Wychodźstwa Polskiego. Dobudowana do wcześniejszego prezbiterium nowoczesna część tej świątyni, zaprojektowana przez Szczepana Bauma i Andrzeja Kuleszę, należy do pierwszych i zarazem najlepszych budowli sakralnych wzniesionych w Polsce po politycznej odwilży w 1956 roku.

Jastrzębia Góra - Nowa Warszawa
Ciesząca się wielkim powodzeniem wśród turystów Jastrzębia Góra już w okresie międzywojennym należała do najmodniejszych miejsc wypoczynkowych w Polsce. Szczególnie chętnie przybywali tu goście z Warszawy, a miejscowość nazywano wręcz Nową Warszawą. Powstawały tu wówczas restauracje i lokale rozrywkowe, a przede wszystkim luksusowe wille położone wśród zieleni, z których wiele przetrwało do dziś. Atutem Jastrzębiej Góry jest jej malowniczo ukształtowane otoczenie przyrodnicze. Lisi Jar, będący obecnie zaledwie kilkusetmetrowym parowem, zanim został niemal całkowicie pochłonięty przez morze, miał około 10 km długości. Morskie fale podmywają także trzydziestometrowej wysokości klif, będący jednym z najbardziej charakterystycznych widoków polskiego wybrzeża.

Seria: Miasta dla ciekawych
Tytuł: Gdańsk
Autor: Jacek Friedrich