Ciemne niebo. Pięć najlepszych lokalizacji w Polsce do obserwacji gwiazd

Gwieździste niebo jest jednym z najpiękniejszych cudów natury. Nie dziwi zatem, że astroturystyka cieszy się rosnącym zainteresowaniem – zwłaszcza w czasie wielkich wydarzeń astronomicznych, takich jak zaćmienia, koniunkcje czy obserwacje rojów meteorów. Nie jest ona jednak taka prosta, jak mogłoby się wydawać.

Obserwacja nocnego nieba w Polsce

- Obserwacja nocnego nieba to już nie to samo, co kiedyś – narzeka Tomasz, amator astrofotografii z Wrocławia, który już od ponad 35 lat pasjonuje się fotografowaniem gwiazd. – Teraz zrobienie dobrego zdjęcia to przede wszystkim wyprawa w teren. Trzeba szukać miejsc o odpowiednim zaciemnieniu, z których są widoczne duże połacie nieba. A tych jest coraz mniej – dodaje.

Ten problem dotyka on zarówno pasjonatów astronomii, jak i naukowców. Z tego też powodu astronomowie od wielu lat walczą ze smogiem świetlnym. Próbując z jednej strony zwiększać świadomość społeczną w kwestii zanieczyszczenia świetlnego, a z drugiej - działając na poziomie lokalnym, tworząc miejsca wolne od intensywnego oświetlenia, przeznaczone do obserwacji nocnego nieba.

Takie projekty jak Ciemne Niebo – prowadzone przez Stowarzyszenie POLARIS-OPP, dają nadzieję, że zmiany można wprowadzić. Do tej pory działaczom stowarzyszenia udało się stworzyć pięć miejsc ochrony ciemnego nieba, w których smog świetlny nie przysłania gwiazd.

Izerski Park Ciemnego Nieba

Izerski Park Ciemnego nieba był pierwszym tego typu miejscem w Polsce. Nie tylko zresztą w Polsce, bo to właściwie polsko-czeski transgraniczny park ciemnego nieba. A to oznacza, że to takie pierwsze na świecie miejsce obserwacyjne wspólne dla dwóch krajów.

Leży w Górach Izerskich w Sudetach. Utworzony został w 2009 r. Znajduje się w świetnej lokalizacji – pomiędzy uzdrowiskową miejscowością Świeradów-Zdrój i Szklarską Porębą, popularnym karkonoskim kurortem turystycznym. Po stronie czeskiej leży w kraju libereckim.

Sopotnia Wielka

Sopotnia Wielka to wieś w gminie Jeleśnia w powiecie żywieckim na Śląsku, która już w latach 90. XX w. została niejako wzięta pod opiekę przez astronomów.

Od dawna było to popularne miejsce do obserwacji meteorów. I na szczęście pozostało tak do dzisiaj. Podziwiać nocne niebo do Sopotni Wielkiej przyjeżdżają astroturyści z całego świata.

Czytaj też: Zorza polarna. Niecodzienne zjawisko na polskim niebie

Park Gwiezdnego Nieba "Bieszczady"

Drugi co do wielkości park nocnego nieba w Europie, zlokalizowany w przepięknych Bieszczadach Zachodnich w województwie podkarpackim to Park Gwiezdnego Nieba "Bieszczady".

To prawdziwy raj dla pasjonatów astronomii. Co ciekawe, razem z Transkarpackim Parkiem Ciemnego Nieba na Ukrainie i słowackim Parkiem Ciemnego Nieba "Połoniny" tworzy gigantyczny Trójpark Ciemnego Nieba Karpaty Wschodnie, o łącznej powierzchni aż 280 tys. ha.

Ostoja Ciemnego Nieba

Przyjaznym miejscem dla obserwacji gwiazd jest również Ostoja Ciemnego Nieba. Teren chroniony przed smogiem świetlnym obejmuje Izdebno i Chalin.

Są to niewielkie miejscowości w gminie Sieraków, w województwie wielkopolskim, leżące około 70 km od Poznania. Przy czym w Chalinie w 2017 r. zostało utworzone obserwatorium astronomiczne, które ma na celu przede wszystkim popularyzację astronomii wśród dzieci i młodzieży.

Palowice

Miejscowością, w której obserwacje nocnego nieba są bardzo efektowne są Palowice w gminie Czerwionka-Leszczyna na Śląsku. To dobre miejsce ze względu na wdrażane rozwiązania minimalizujące zjawisko smogu świetlnego.

Już wiele lat temu wymieniono tam oprawy światła ulicznego, by chronić ciemne niebo nad miejscowością.

Czytaj też: Ocean świecił na niebiesko. Co to za zjawisko?