Majorka - wybrzeże na zachód od stolicy

Wybrzeże położone na zachód od stolicy to ciąg dużych ośrodków turystycznych od Cala Major po Portals Vells z wielkimi betonowymi hotelami-blokami, apartamentowcami, setkami restauracji i barów, dyskotekami i parkami rozrywki, polami golfowymi oraz mnóstwem biur podróży i firm oferujących sporty wodne, wycieczki statkami, wynajem samochodów, skuterów, rowerów i wszelkiego sprzętu turystycznego. Znajdziemy tu piaszczyste plaże z magicznym łańcuchem górskim Terra de Tramuntana w tle, tłumnie odwiedzane przez turystów i miejscowych, a także kilka spokojniejszych zatoczek położonych wśród skał (zob. opis plaż).
Cala Major, jeden z pierwszych na wyspie ośrodków turystycznych z wysokimi hotelami, jest częścią aglomeracji Palmy. W pobliskim pałacu Palacio Marivent rezyduje rodzina królewska, która często odwiedza wyspę.

Ses Illetes jest dużym ośrodkiem turystycznym z kilkoma wysepkami na wybrzeżu – Illa de Sa Caleta, S’Estenedor, des Pas i Sa Torre, gdzie znajdują się ruiny wieży obronnej, będącej pozostałością XIX-wiecznej fortecy.

Portals Nous jest uznawane za najlepszy w archipelagu Balearów port, z infrastrukturą morską o najwyższym standardzie. Cumują tu najdroższe i najbardziej luksusowe jachty i łodzie, których właściciele korzystają z drogich restauracji i barów przy pasażu Passeig del Port. W miejscowości działają popularne lokale nocne. W okolicy w miejscowości Costa d’en Blanes znajduje się jedyny na wyspie park morski z delfinarium Marineland.

Palmanova (hiszp. Palma Nova) wraz z przyległym Magaluf (hiszp. Mafalluf) tworzą największe centrum turystyczno-rozrywkowe tej części wybrzeża z ogromnymi hotelami-blokami wzdłuż długich i bardzo popularnych piaszczystych plaż. Turysta znajdzie tu wszelkie formy atrakcji i rozrywek, jakie może sobie wymyślić. W Palmanova turystyka rozwija się tu już od lat 30. ubiegłego stulecia, rozwój Magaluf rozpoczął się w latach 60. Miejscowości znane są zwłaszcza z klubów nocnych, dyskotek oraz parków rozrywki.

Ostatnim ośrodkiem turystycznym tej części zatoki Badia de Palma jest Portals Vells (hiszp. Portales Viejos) z plażami w skalistych zatokach otoczonymi piniowymi wzgórzami. Na plaży Platja del Mago w latach 60. był kręcony film z Anthonym Quinnem i Michaelem Cainem pt. The Magus, bardzo zresztą nieudany, o którym Woody Allen miał powiedzieć: „Gdybym miał przeżyć moje życie raz jeszcze, zrobiłbym wszystko dokładnie to samo, oprócz oglądania The Magus. W zatoce Cala Portals Vells wydobywano ponoć kamienie do budowy katedry w Palmie. Ciekawym miejscem jest skalna kaplica w grocie Cova de la Mare de Déu de Portals, w której według legendy genueński żeglarz umieścił figurę Matki Boskiej z wdzięczności za ocalenie w czasie sztormu. Figura przenoszona do kaplicy w Calvià za każdym razem miała wracać do groty.

Stolica regionu Calvià u stóp Serra de Tramuntana została założona w 1285 r. za czasów panowania króla Jakuba II. Spokój i senna atmosfera miasteczka położonego wśród pól i gajów oliwnych kontrastuje z klimatem tłumnych i głośnych kurortów wybrzeża. W centrum zobaczymy kościół parafialny – Església de San Juan Bautista z początku XVII w., przebudowany w wieku XIX w stylu historyzmu łączącego elementy neoromańskie z neogotyckimi (jak okno u fasady i dwie smukłe wieże). Interesujący budynek ratusza – Ajuntament znajdujący się przy wjeździe do Calvià powstał w 1989 r. według projektu architektów – Rafaela Balaguer i Jaime Vidal, którzy połączyli elementy tradycyjnej architektury majorkańskiej z funkcjonalnością i stylem awangardowym. Warto tu przyjechać w dzień targowy – poniedziałek (8.00–13.00), kiedy wzdłuż ulicy c. Major odbywa się tradycyjny mercat z żywnością, ubraniami, obuwiem i rzemiosłem artystycznym.

Od cypla Cap de Cala Figuera po Port d’Andratx wzdłuż wybrzeża rozłożył się kolejny ciąg dużych ośrodków turystycznych, na czele z Santa Ponça i Peguera, znanych z atrakcyjnych plaż i bogatej infrastruktury turystycznej. Jedynym dziewiczym zakątkiem jest zatoka Cala Rafaubetx, która wraz z wysepkami Illa del Toro i Illes es Malgrat tworzą obszar szczególnej ochrony (ANEI – área natural de especial interés), zwłaszcza ze względu miejsca gniazdowania rzadkich gatunków ptaków morskich.

Santa Ponça (hiszp. Santa Ponsa) to pokaźne centrum turystyczne, którego początki sięgają lat 30. ubiegłego stulecia, a prawdziwy boom turystyczny i największe inwestycje budowlane obserwowało w latach 70. Hotele, domy letniskowe, bary, restauracje, puby, dyskoteki, pola golfowe, miejsca do uprawiania wszelakich sportów wodnych – niczego tu nie brak. Miejscowość jest popularna zwłaszcza wśród turystów z Irlandii, o czym świadczą liczne puby z folkiem irlandzkim na żywo. W okolicach Santa Ponça miała 10 września 1229 r. wylądować flota króla Jakuba I Zdobywcy, rozpoczynając rekonkwistę przeciwko Maurom. Ten ważny moment historyczny Majorki upamiętnia duży kamienny krzyż wzniesiony w 700. rocznicę wydarzenia w 1929 r. (Caleta de Santa Ponça, w okolicach klubu Club Náutico Santa Ponça). Co roku na początku września na plaży w Santa Ponça odbywa się imponująca inscenizacja historyczna znana jako Fiestas dei Rei en Jaume i symboliczna bitwa chrześcijan z saracenami.

Drugim dużym ośrodkiem turystycznym w tej części wybrzeża jest *Peguera *(hiszp. Paguera) z trzema plażami połączonymi promenadą, wzdłuż której ciągną się hotele, apartamentowce, sklepy, bary i restauracje. Kurort jest odwiedzany przede wszystkim przez turystów niemieckich. W okolicy jest kilka pieszych ścieżek prowadzących przez las piniowy wzdłuż wybrzeża. Nazwa peguera oznacza piec do wyrobu smoły z żywicy drzewa piniowego produkowanej w okolicy.

Słynny pirat Barbarroja i jego bracia najeżdżali wielokrotnie ten region, lądując w Cala Fornells, by nabrać niewolników, których następnie sprzedawali na targu w Algierze. Cala Fornells jest dziś mniejszym kurortem położonym tuż przy Peguera, gdzie zwraca uwagę oryginalny kompleks apartamentów zaprojektowany w latach 70. przez rosyjskiego architekta Pedro Otzoupa, który spędził na wyspie kilka lat. Jego projekty są połączeniem stylu śródziemnomorskiego z fascynacją architekturą meksykańską, a ich cechą charakterystyczną jest asymetria i pełne kolorów bujne ogrody wkomponowane w budynki.

Ten malowniczy naturalny port „z klasą” i artystyczną duszą położony jest u stóp Serra de Tramuntana i otoczony zatokami z plażami – Cala Llamp, Cala Moragues i Cala d’Egos (zob. ramka Plaże). Obok łodzi rybackich cumują tu eleganckie jachty, a w licznych kawiarniach i restauracjach przesiadują ludzie różnych kultur i nacji, nierzadko stylowo i awangardowo ubrani. Miasteczko zamieszkałe przez prawie 3 tys. osób, było kiedyś spokojną rybacką wioską, która przekształciła się w ważny na wyspie ośrodek żeglarstwa sportowego i rekreacyjnego. Sercem portu jest nabrzeże z pasażem nadmorskim prowadzącym do latarni morskiej na półwyspie Es Cap de sa Mola i klubu żeglarskiego (Club de Vela de Andratx). Przy nabrzeżu umiejscowiło się szereg stylowych i artystycznych restauracji, kawiarni i barów z ogródkami i tarasami widokowymi na morze. Niektóre z nich otwierane są dopiero wieczorem, kiedy to przystań zaczyna tętnić nocnym życiem. Z zabytków zachowały się wieże obronne, takie jak np. Torre de Sant Carles na półwyspie
la Mola oraz kościół parafialny Esglèsia de Nuestra Señora del Carmen. Warto polecić oglądanie zachodu słońca z półwyspu sa Mola z wyspą Illa de sa Dragonera w tle. W tej części mieści się także muzeum współczesnego niemieckiego malarza, rzeźbiarza i filozofa Dietera Waltera Liedtke – Museo Liedtke (c. Olivera 35, La Mola, http://liedtke-museum-mallorca.de). Muzeum zajmuje interesujący architektonicznie budynek wkomponowany w stromy skalisty brzeg. Zbudował go artysta, wykorzystując naturalną topografię terenu, skały i inne formacje geologiczne jako integralne części budowli.

Dużą atrakcją Port d’Andratx jest targ, który odbywa się w środy (nieprzerwanie od połowy XIX w.) w uliczkach miasteczka w pobliżu pasażu Passeig de Son Mas. Sprzedawane są tam owoce, warzywa, wędliny, rzemiosło artystyczne i różne typowe produkty majorkańskie.

Spokojne, zabytkowe miasteczko w interiorze i stolica regionu, zbudowane u stóp Serra de Tramuntana, liczy 7 tys. mieszkańców. W panoramie dominuje potężny kościół Esglèsia de Santa Maria d’Andratx, którego początki datuje się na XIII w. We wnętrzu świątyni zobaczymy cenne barokowe ołtarze. Obok, na tyłach kościoła, na wzgórzu rozłożył się nastrojowy cmentarz z grobowcami z piaskowca krytymi dachówką. Warto pospacerować wąskimi i stromymi uliczkami najstarszej dzielnicy miasta es Pantaleu, niegdyś zamieszkałej przez rybaków. Zachowały się tu wiatraki – els Molins de sa Planeta, budynek kurii, dawny ratusz (obecnie siedziba biblioteki) oraz wieża obronna – la torre de So na Gaiana będąca fragmentem dawnych umocnień miasta chroniących mieszkańców przed napadami piratów. Tradycyjny targ odbywa się w środy (8.00–13.00).
Siedzibą obecnego ratusza miejskiego jest zabytkowy pałac – possessió de Son Mas po drugiej stronie miasta przy drodze do Estellencs (tutaj też jest centrum informacji turystycznej). Nieco dalej na obrzeżach miasta można zwiedzić centrum kulturalne i międzynarodowe miejsce spotkań artystów – Centre Cultural Andratx.

Zobaczymy tu bogatą ekspozycję sztuki współczesnej miejscowych i zagranicznych twórców – obrazy, rzeźby, grafiki, instalacje, fotografie, w większości na sprzedaż. Jest też sklep z pamiątkami i artystyczna kawiarenka (c. Estanyera 2, tel. +34 971 137770, e mail: info@ccandratx.com, http://www.ccandratx.com, czynne wt.–pt. 10.30–19.00, sb.–nd. i św. 10.30–16.00, wstęp gratis, bilety na niektóre wystawy).

Sant Elm to dawna rybacka wioska, zamieszkała dziś przez ok. 300 osób, która przekształciła się w niewielką miejscowość turystyczną, znacznie spokojniejszą i przytulniejszą od pozostałych kurortów w tej części wybrzeża. Hotele, apartamenty, domy letniskowe i wille rozłożyły się dość harmonijnie na pobliskich skałach i wzgórzach wśród piniowych lasów, wokół centrum wioski z piaszczystą plażą i przystanią. Sercem Sant Elm jest piesza uliczka Avinguda de Jaume I z licznymi restauracjami, barami i kawiarniami. Największą atrakcją krajobrazową miejsca jest pobliska malownicza wyspa i park przyrodniczy Illa de sa Dragonera.

W okolicy Sant Elm zachowało się kilka cennych obiektów dziedzictwa kulturowego – dawny szpital dla marynarzy z kaplicą – La Torre de Sant Elm, wieża obronna w zatoce Basset La torre de Cala en Basset oraz Rezerwat przyrody – Reserva Natural de la Trapa z klasztorem La Trapa, wzniesionym przez mnichów – trapistów (odłam cystersów), którzy opuścili go w 1810 r. Piękna posiadłość z malowniczymi tarasami wokół położona jest u stóp szczytu Puig de La Trapa (472 m n.p.m.). Zachowały się tu pozostałości budynków mieszkalnych, kaplicy, młyna. Widok na wyspę Dragonera zapiera dech w piersiach, wygląda stąd jak smok wychodzący z morza. Do klasztoru prowadzi z Sant Elm szlak pieszy (wycieczka trwa około 3 godz.).

Dominika Zaręba