Najcenniejsze zabytki zniszczone przez Rosjan w Ukrainie. Lista jest długa

Od początku działań wojennych w Ukrainie, które rozpoczęły się 24 lutego br., Rosjanie nie powstrzymują się przed atakami na obiekty dziedzictwa kulturowego – zabytki, muzea, sanktuaria. - Przypomnę, że podczas II wojny światowej nawet naziści próbowali zrobić wszystko, aby nie uszkodzić świątyń - mówił w marcu Ołeksandr Tkaczenko, dzień po tym jak rosyjski okupant ostrzelał Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Charkowie.

Pół roku od początku agresji liczby przytłaczają. Jedyna pozytywna informacja jest taka, że nie został zniszczony żaden z ukraińskich obiektów wpisanych na listę UNESCO. Dodajmy jednak, że większość z nich znajduje się w zachodniej części kraju i na południu. Gdyby choćby jeden znajdował się na wschodzie, bilans mógłby być dziś inny.

Choć miejsca ze światowej listy dziedzictwa nie ucierpiały, liczba uszkodzonych zabytków jest przejmująco duża. UNESCO zweryfikowało uszkodzenia 179 obiektów od 24 lutego – 77 miejsc kultu religijnego, 13 muzeów, 34 historycznych budynków, 29 budynków poświęconych działalności kulturalnej, 17 pomników i 9 bibliotek.

Oficjalny rejestr zniszczeń w dziedzinie dóbr kultury prowadzi także Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy. W interaktywnej platformie każdy może zgłosić zniszczenie zabytku, widziane i udokumentowane osobiście bądź opublikowane w internecie. 22 kwietnia lista obejmowała 243 pozycje.

Pierwszy obiekt, który przychodzi z pewnością większości z nas do głowy, gdy myślimy o zniszczeniach w Ukrainie, to Teatr Dramatyczny w Mariupolu. Otwarty w 1960 r. obiekt przyciągał rzesze miłośników kultury i sztuki. Charakterystyczny gmach był prawdziwym symbolem miasta.

Po ataku rosyjskich wojsk na Ukrainę, budynek teatru stał się schronem dla mieszkańców miasta. Przebywało tam ponad 1000 osób, w tym głównie kobiety i dzieci, o czym ostrzegał ogromny napis przed budynkiem. Bezwzględni Rosjanie mimo to 16 marca go zbombardowali, a akcję ratunkową, która trwała parę dni, śledzono na całym świecie.

Czytaj także: Teatr w Mariupolu. Symbol miasta zbombardowany przez Rosjan

Początkowo obawiano się, że wszyscy zginęli w wyniku bombardowania. Na szczęście okazało się, że schron przetrwał uderzenie. Walki wciąż trwały, więc wszelkie próby dotarcia do uwięzionych były utrudnione. Trzy dni po bombardowaniu w piwnicach teatru wciąż miało przebywać ok. 1000 osób. Według oficjalnych informacji podanych przez Radę Miasta Mariupol, ostateczna liczba ofiar wyniosła 300 osób. Sam budynek został w dużej części zrównany z ziemią.

Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy wśród najcenniejszych zniszczonych zabytków wymienia też dawną siedzibę Ukraińskiego Muzeum Starożytności im. Wasyla Tarnowskiego w Czernihowie, jedną z pierwszych i najstarszych budowli muzealnych na terenie Ukrainy, powstałą na pocz. XX w. w stylu pseudogotyckim.

Ostatnio w zabytkowym budynku, który przetrwał ostrzał bolszewicki w latach 1918-19 i II wojnę światową, działała biblioteka dla dzieci i młodzieży. 11 marca 2022 r. obiekt został zniszczony przez nalot wojsk rosyjskich.

Należy także wspomnieć o Muzeum Historyczno-Krajoznawczym w Ochtyrce, którego gmach powstał na przełomie XIX-XX w. Jak informuje Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy budowla po fali uderzeniowej pozostała bez okien i dachu. Ucierpiał także Dnieprowski Budynek Muzyki Organowej i Kameralnej, a także Biblioteka im. Korołenki w Charkowie. W tej ostatniej zgromadzone były unikatowe zbiory dokumentów. Wskutek ostrzału uszkodzona została fasada, okna, dwie budowle gdzie przechowywane były książki oraz fortepian, na którym grał niegdyś Siergiej Rachmaninow.

Bardzo głośno było o zniszczeniu wspomnianej na początku Katedry Zaśnięcia Bogurodzicy w Charkowie z XVII-XVIII w. Po ostrzale w świątyni zniszczone zostały okna i częściowo witraże. Dzień po tym wydarzeniu minister kultury Ukrainy Ołeksandr Tkaczenko udostępnił przejmujący apel.

"W Charkowie rosyjski okupant ostrzelał Sobór Zaśnięcia Matki Bożej, w którym ukrywali się ludzie oraz budynki uniwersyteckie, a w podkijowskim Iwankowie - muzeum znanej na całym świecie malarki Marii Prymaczenko" - wyliczył w opublikowanym na Facebooku wpisie Tkaczenko. Ostrzegł, że jeśli niebo nad Ukrainą nie zostanie zamknięte, może to przynieść "setki niewinnych ofiar, całkowite zniszczenie świątyń, katedr i muzeów".

Niestety niecałe sześć miesięcy po jego apelu Rosjanie nie zaprzestali swoich działań, a lista zniszczonych zabytków stale się powiększa.

Źródło: Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy, gov.pl