Niezwykłe odkrycie w boliwijskiej dżungli. Przełom w badaniach archeologów

Aż 11 spośród 26 stanowisk osadniczych, które udało się udokumentować w Llanos de Mojos w Boliwii, było wcześniej nieznanych archeologom. Dwa stanowiska okazały się niezwykle duże. Jak pisze "Nature", nowe odkrycie potwierdza, że przed hiszpańskim podbojem Amazonia nie była terenem dziewiczym. Okazuje się, że przez lata istniały tam duże zamieszkałe osady i złożone, starożytne społeczeństwa.

Kultura Casarabe rozwinęła się w tym regionie między 500 a 1400 r. n.e., obejmując obszar aż 4500 km kw. W epoce późnego holocenu przedhiszpańscy rolnicy w Llanos de Mojos, na terenie dzisiejszej północnej Boliwii, przekształcili sezonowo zalewane sawanny amazońskie w urodzajne krajobrazy rolnicze.

- Od dawna podejrzewaliśmy, że najbardziej złożone społeczności prekolumbijskie w całym dorzeczu rozwinęły się w tej części boliwijskiej Amazonii, ale dowody są ukryte pod baldachimem lasu i trudno je osobiście odwiedzić – powiedział profesor Jose Iriarte z University of Exeter.

Europejscy archeolodzy skanowali dżunglę za pomocą zdalnych skanerów laserowych (lidarów) zamontowanych na helikopterach.

Lidar to metoda pomiaru odległości poprzez oświetlanie celu światłem laserowym i pomiar odbicia za pomocą czujnika. Różnice w czasie powrotu wiązki lasera oraz zmiana długości fali mogą być następnie wykorzystane do tworzenia trójwymiarowego modelu. W krótkim czasie można osiągnąć więcej niż podczas wieloletnich prac w terenie.

W gęstym lesie udało się odkryć rozległą sieć osiedli. To pierwsze tego rodzaju odkrycie na tropikalnych nizinach Ameryki Południowej. Znajdują się tam liczne wyszukane konstrukcje ceremonialne, w tym schodkowe platformy i kopce w kształcie litery U, zorientowane na północny zachód. Jak podaje "Nature", piramidy ziemne kiedyś wznosiły się ponad 20 m nad otaczającą sawannę.

Czytaj też: Niesamowite odkrycie w Żarkach

Zdaniem autorów znaleziska, skala, monumentalność i praca włożona w budowę architektury ceremonialnej i infrastruktury nawadniającej, a take przestrzenny zasięg osad są porównywalne z kulturami andyjskimi i znacznie wykraczają poza połączone ze sobą osady południowej Amazonii.

- Nasze wyniki rozwiały argumenty, jakoby zachodnia Amazonia była słabo zaludniona w czasach przedhiszpańskich i wzbogaciły istniejące dowody, że kultura Casarabe miała wysoce zintegrowany, ciągły i gęsty system osadniczy - napisał archeolog Heiko Prümers z Niemieckiego Instytutu Archeologicznego.

To naprawdę ważne odkrycie, gdyż przez dziesięciolecia wielu archeologów przypuszczało, że ubogie tropikalne gleby na równinach Llanos de Mojos w Boliwii nie były w stanie utrzymać dużych populacji i wyrafinowanych, zurbanizowanych cywilizacji.

Naukowcy opisują dwie duże osady - Cotoca i Landívar, które były centralnymi węzłami regionalnej sieci mniejszych, w sumie 24 osad, połączonych wciąż widocznymi groblami, które rozchodzą się na kilka kilometrów.

- Te dwa duże miejsca osadnicze były już znane, ale ich ogromny rozmiar i opracowanie architektoniczne uwidoczniły się dopiero dzięki badaniu lidar – opisują autorzy. Według ich szacunków ludzie kultury Casarabe przenieśli ok. 570 tys. m sześc. ziemi, aby zbudować Cotoca. To dziesięć razy więcej ziemi niż lud Tiwanaku, aby zbudować największą konstrukcję znalezioną do tej pory na wyżynach boliwijskich, piramidę Akapana.

Mieszkańcy Casarabe zbudowali również fosy i wały obronne, aby bronić centralnych osad, a także potężne systemy irygacyjne zaprojektowane do uprawy nadwyżek żywności. Jak wywnioskowali archeolodzy, mogłyby one utrzymać dużą populację Casarabe.

Hierarchiczny układ zurbanizowanych osiedli od dawna uznawany za oznakę złożoności społecznej, do tej pory nie był często kojarzony z wczesną Amazonią.

Więcej informacji o stylu życia czy praktykach kulturowych Casarabe może dostarczyć znalezienie artefaktów w porośniętych puszczą osadach starożytnych. Niestety tym zbudowanym głównie z ziemi pozostałościom zagraża rolnicza eksploatacja terenów, na których się znajdują.

Czytaj też: Samolot nie mógł wystartować przez kilka godzin. Powodem incydent w toalecie