Parafia Haczów. Znajduje się tu wyjątkowy zabytek

Według dokumentów kościelnych jeszcze do początku XVII wieku miejscowa ludność mówiła po niemiecku. W historiografii polskiej z przełomu XIX i XX wieku uważało się niemieckich kolonistów na polskim Podkarpaciu za zniemczonych Czechów lub Ślązaków, natomiast historycy niemieccy z 1. połowy XX wieku uznawali tych kolonistów za ludność rdzenną, całkowicie spolszczoną.

Haczowski kościół Wniebowzięcia MB i św. Michała Archanioła jest największą i najstarszą w Europie drewnianą budowlą gotycką. Zbudowany został bez użycia gwoździ, z drewna modrzewiowego i jodłowego, prawdopodobnie najpóźniej w 1. połowie XV wieku. Wieżę, podcienia i wieżyczkę na sygnaturkę dobudowano około 1624 roku. Nawa główna, prezbiterium i 25‑metrowa wieża nakryte są dachem z gontu. Wnętrze zdobi bardzo cenna polichromia figuralno-ornamentalna, ze scenami m.in. Męki Pańskiej, zabójstwa św. Stanisława, koronacji Matki Bożej, męczeństwa św. Sebastiana i postaciami świętych. Drewniana haczowska świątynia służyła wiernym przez prawie sześć wieków – aż do roku 1948, kiedy to zaczęto odprawiać nabożeństwa w nowym kościele, wzniesionym przed II wojną światową. Zabytkowy budynek starego kościoła, uszkodzony w czasie radzieckiej ofensywy w 1944 roku, zaczął niszczeć. Przejęty przez państwo miał zostać przeniesiony do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Ostatecznie jednak przewieziono do skansenu tylko część
wyposażenia, natomiast kościół powrócił w roku 1980 do parafii rzymskokatolickiej w Haczowie. Od tego czasu trwała jego konserwacja, której zwieńczeniem było uroczyste powtórne otwarcie kościoła 13 listopada 2000 roku. W parafii Haczów szczególną czcią cieszy się drewniana XV-wieczna pieta, o wysokości 70 cm. Jej historia jest nieznana. Pierwszą zapisaną wzmianką o kulcie maryjnym w Haczowie jest notatka w dokumentach kościelnych z 1745 roku. W archiwum parafialnym znajduje się też Księga łask, prowadzona od 1909 roku. Uroczysta koronacja piety z Haczowa papieskimi koronami odbyła się w Krośnie w 1997 roku, w trakcie liturgii, której przewodniczył Jan Paweł II. W kaplicy starego kościoła znajduje się dziś kopia haczowskiej piety, oryginał przechowywany jest w nowym kościele. W 2003 roku drewniany gotycki haczowski kościółek, wraz z innymi zabytkowymi drewnianymi świątyniami w Małopolsce, umieszczony został na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Parafia Wniebowzięcia NMP
Haczów 537
38-213 Haczów
013 439 10 12
phaczow.republika.pl

*Dojazd * Z Rzeszowa drogą krajową nr 9 w kierunku Dukli. We wsi Krościenko Wyżne skręcamy na wschód i po przejechaniu 2,5 km jesteśmy na miejscu. Z Krosna jedziemy około 10 km na wschód. Pociągiem do Rzeszowa lub Krosna, dalej autobusem.

Uroczystości
15 sierpnia – Wniebowzięcie NMP
15 października – MB Bolesnej

Noclegi
Krosno, hotel „Krosno-Nafta”, 013 436 62 12
W okolicy liczne pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne.

Sanktuaria w pobliżu
Borek Stary, Dukla, Hyżne, Jodłówka, Stara Wieś, Tuligłowy, Wielkie Oczy

Blizne. Kościół Wszystkich Świętych – drewniany, w stylu gotyckim, z połowy XV wieku; we wnętrzu cenne polichromie, pokrywające ściany od podłogi aż po malowany strop, wykonane na przestrzeni kilku stuleci, od XVI do XVIII wieku, a przedstawiające historie biblijne (tzw. Biblia pauperum, czyli Biblia ubogich); w bocznym ołtarzu figura MB Łaski Pełnej, wyrzeźbiona w lipowym drewnie około 1500 roku, prawdopodobnie w warsztacie Wita Stwosza.

Jabłonica Polska. Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana – pierwotnie świątynia greckokatolicka, wybudowana w 1761 roku, obecnie kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Zwiastowania NMP. Ulucz. Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego – drewniana świątynia z początku XVI wieku, pierwotnie prawosławna, później greckokatolicka; wewnątrz polichromie z XVII wieku, ze scenami z życia Chrystusa; obok cerkwi murowana kapliczka oraz pozostałości cmentarza z XIX i XX wieku.

Seria: Miejsca niezwykłe

Tytuł: Sanktuaria w Polsce

Autor: Adam Sochaczewski