Podróż w czasie. Perełki ukryte w maleńkich wioskach Podkarpacia
Poza wyjątkowym krajobrazem, Bieszczady są miejscem, gdzie znajdziemy wyjątkowe i niepowtarzalne zabytki architektury. To prawdziwe perełki - stare, drewniane cerkwie znajdują się niemal we wszystkich wioskach Podkarpacia. Bieszczadzki Szlak Architektury Drewnianej powstał po to, aby pomóc ludziom dotrzeć do nich wszystkich i dzięki temu odbyć swoistą podróż w czasie.
26.03.2024 | aktual.: 28.03.2024 15:48
Niemal każda bieszczadzka miejscowość posiada swoją własną, niepowtarzalną cerkiew. Są one wykonane z drewna i jedyne w swoim rodzaju. Pod względem architektonicznym, bieszczadzkie cerkwie możemy podzielić na łemkowskie, bojkowskie i ukraińskie narodowe.
Szlak Architektury Drewnianej skutecznie udowadnia, jak wielokulturowy charakter posiadały dawne Bieszczady. Oprócz ludności wyznania prawosławnego i grekokatolickiego, która pozostawiła po sobie drewniane cerkwie, na szlaku można podziwiać także zabytkowe kościoły rzymskokatolickie, a także zabytki o świeckim charakterze – dworki, wiejskie domy i obiekty infrastruktury technicznej. Wszystkie łączy drewno jako podstawowy budulec wykorzystany do ich stworzenia.
Szlak Architektury Drewnianej liczy 1202 km długości i jest podzielony na dziewięć tras. Na każdej z nich można podziwiać ocalałe zabytkowe budowle z drewna. Najwięcej tego typu obiektów zachowało się w północno-wschodniej części Bieszczad, a konkretnie w Górach Sanocko-Turczańskich. Ich zobaczenie to prawdziwa gratka dla miłośników historii, kultury oraz architektury oraz wspaniałe urozmaicenie pobytu w Bieszczadach, w których można znaleźć nie tylko wytchnienie od wielkomiejskiego zgiełku, ale także ujrzeć na własne oczy zabytki, których próżno szukać w pozostałych regionach naszego kraju.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Doskonała baza wypadowa
Ustrzyki Dolne to popularna bieszczadzka miejscowość, przez którą przebiega część trasy III Ustrzycko-Leskiej. To świetne miejsce na nocleg oraz doskonała baza wypadowa do zwiedzania pozostałych atrakcji turystycznych dostępnych w regionie. Na terenie gminy Ustrzyki Dolne znajduje się siedem zabytkowych cerkwi, które można odwiedzić w ramach zwiedzania szlaku. Pierwszą z nich jest grekokatolicka cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Łodynie. Obecnie w obiekcie mieści się kościół rzymskokatolicki pw. św. Antoniego. Cerkiew została wybudowana w 1862 r. Posiada dwukondygnacyjną wieżę i murowaną dzwonnicę.
Druga cerkiew mieści się w Krościenku i została wzniesiona w 1794 lub 1799 r. Do naszych czasów nie zachowało się niestety jej wnętrze, które zostało zniszczone po II wojnie światowej.
Kolejna cerkiew na szlaku znajduje się w miejscowości Liskowate. Jest to budowla typu bojkowskiego wniesiona w 1832 r. lub wcześniej, o czym świadczyć mogłaby jej charakterystyczna dla XVII w. konstrukcja. Obecnie nie jest użytkowana, a w pobliżu mieści się stary cmentarz, który również warto odwiedzić.
Na uwagę zasługuje także cerkiew pw. Narodzenia Bogarodzicy w Wojtkowej. Obecnie mieści się w niej kościół pw. św. Maksymiliana Kolbego. Jest to świątynia zaliczana do ukraińskiego stylu narodowego. Co ciekawe, od początku swojego istnienia, pełniła funkcję zarówno cerkwi, jak i kościoła – jej fundator Stanisław Nowosielski udostępnił ją bowiem także miejscowym wiernym wyznania katolickiego.
W 1792 r. wybudowana została cerkiew parafialna pw. św. Paraskewy. Obecnie w jej wnętrzu mieści się kościół rzymskokatolicki pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Ustjanowej Górnej. Zabytkowe wyposażenie cerkwi zostało przewiezione do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
To tylko niektóre z drewnianych budowli, jakie na turystów czekają na bieszczadzkim Szlaku Architektury Drewnianej. Wchodząc do ich wnętrz, można poczuć atmosferę, jaka panowała w Bieszczadach 100, 200 i więcej lat temu. To wspaniała, żywa lekcja historii, która zachwyci i wprowadzi w zadumę nad nieuchronnym przemijaniem nie tylko osoby wierzące.