"Polska Amazonia". Znajdziesz tu spokój, dziką przyrodę i otwarte okiennice
Nie trzeba jechać na koniec świata, żeby odnaleźć spokój. Aby delektować się nienaruszoną przyrodą i niesamowitym krajobrazem, wystarczy odwiedzić jeden z regionów w Polsce. Tu nadal są miejsca, gdzie natura harmonijnie przeplata się z historią i tradycją wielu kultur. Turyści mogą liczyć na gościnność, a także na smakołyki, których nie spróbują w innych częściach kraju.
Podlasie to magiczne miejsce w północno-wschodniej Polsce. Spokój, cisza, a do tego gościnni mieszkańcy oraz przepyszne rarytasy na stole, których nie spotkamy w żadnym innym regionie, sprawiają, że warto wpaść tutaj na urlop.
Region warto zacząć zwiedzać od stolicy, czyli od Białegostoku, który może być także bazą wypadową. Największą atrakcją miasta jest barokowy pałac Branickich wraz z otaczającymi go ogrodami. Warto zobaczyć także białostockie murale. Najsłynniejszym jest Dziewczynka z Konewką. W centrum miasta znajduje się urokliwy deptak z barami i restauracjami. Jednak ci, którzy szukają ciszy i spokoju, powinni ruszyć nieco dalej.
Kraina parków i rezerwatów
Parki narodowe i rezerwaty przyrody są tu rozsiane po całym województwie i ciągną się od Suwalszczyzny po południowo-wschodnią granicę, zajmując powierzchnię ponad 900 km kw. To niemal dwukrotna powierzchnia aglomeracji warszawskiej. Obszary chronione obejmują pierwotną puszczę, rozległe lasy, doliny rzek, bagna, ostoje dzikich zwierząt.
Niekwestionowanym symbolem regionu jest Białowieski Park Narodowy. To właśnie tu, po ponad 30 latach od wyginięcia gatunku, wypuszczono na wolność pierwsze żubry. Dziś żyje ich tu kilkaset.
Adobe Stock W parku znajduje się ostatni zachowany w Europie liściasty las pierwotny, czyli leśny ekosystem nienaruszony działalnością człowieka. Odkrywając Puszczę Białowieską, koniecznie zaplanuj więc spacer z przewodnikiem po ścisłym rezerwacie. Zdziwisz się, jak wiele odcieni może mieć zieleń, jak bogaty mikrokosmos tworzy powalone drzewo pokryte grubą warstwą mchu i jak monumentalne są prastare dęby. Obecnie część puszczy jest niedostępna dla turystów z powodu zamknięcia strefy przygranicznej.
Na Podlasiu znajduje się także największy park narodowy w kraju, słynący z mokradeł, bagien i torfowisk, czyli Biebrzański Park Narodowy. Dolina Biebrzy niemal na całej długości zachowała swój naturalny charakter, tworząc siedlisko dla setek gatunków ptaków. Podróżując Carskim Traktem, mamy także szansę na spotkanie z potężnym łosiem. Cały park pokrywa sieć malowniczych szlaków turystycznych, zarówno pieszych, rowerowych, jak i kajakowych.
Narwiański Park Narodowy jest położony w centrum regionu i nazywany jest "polską Amazonią". Płynąca licznymi korytami Narew, łącząc się ze starorzeczami, tworzy rozległe, malownicze rozlewiska. Można tu przeprawić się przez rzekę pychówką (tradycyjną łodzią używaną niegdyś do prac gospodarczych) i wybrać się na spacer niezwykle fotogeniczną kładką wiodącą nad podmokłymi terenami na trasie Waniewo-Śliwno.
Adobe Stock Na północy regionu natomiast znajduje się Wigierski Park Narodowy z jeziorem Wigry, które jest jednym z największych, najczystszych i najpiękniejszych w Polsce. Kręta linia brzegowa, liczne wyspy i zatoki, są siedliskiem wielu chronionych gatunków ptaków i zwierząt, w tym symbolu parku - bobrów.
Górujący nad wodami jeziora pokamedulski klasztor to miejsce, gdzie można dotknąć mistycyzmu. Wigierski park to idealne miejsce dla miłośników żeglarstwa na Wigrach czy kajakarstwa na Czarnej Hańczy, największej rzece Suwalszczyzny.
Adobe Stock Niedaleko Białegostoku położona jest Puszcza Knyszyńska i niewielkie uzdrowisko Supraśl. To właśnie tu był nagrywany cykl filmów "U Pana Boga za piecem". Warto zobaczyć monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy, odwiedzić Muzeum Ikon, leniwie przespacerować się po supraskich bulwarach i poznać historię domów tkaczy.
Osoby lubiące piesze wycieczki muszą koniecznie zwiedzić arboretum w Kopnej Górze. Jest to ogród botaniczny połączony z parkiem leśnym rozciągającym się na obszarze 26 ha, który jest poprzecinany licznymi alejkami.
Mieszanka kultur i tradycji
Podlasie to też tradycja i to wielokulturowa. Trzy wsie: Soce, Puchły i Trześcianka zostały nieco sztucznie objęte wspólnym, jakże uroczym mianem Krainy Otwartych Okiennic. Nie ograniczajcie się jednak tylko do tych narzuconych ram. Będąc w okolicy, koniecznie zajrzyjcie do Ciełuszek, Pawłów, Kaniuk, Ryboł, Plosek. To małe mieściny z uroczymi domami, gdzie okiennice są pięknie dekorowane. Niespotykane w innych częściach kraju kolorowe osłony okien, bogato zdobione szczyty i naroża dwuspadowych domków, ganeczki i schludnie utrzymane zagrody odwzorowują układ przestrzenny jeszcze z czasów królowej Bony. Te tereny zamieszkane są głównie przez prawosławnych.
Adobe Stock Na Podlasiu mieszkają także Tatarzy. Tutejsi muzułmanie, zwani Lipkami, walczyli po stronie Polski w wojnie z Turkami. Król Jan III Sobieski w podzięce przyznał Tatarom wieś oraz okoliczne tereny, jako zapłatę za służbę. Tutejszy meczet w Kruszynianach jest najstarszym zachowanym do dziś meczetem tatarskim w Polsce. Trafiają tutaj turyści z całego świata, nawet tak słynni jak książę Karol, który odwiedził go w marcu 2010 r.
Będąc tu warto spróbować tradycyjnych tatarskich potraw i przespacerować się nad Zalewem Ozierany i "zdobyć" Górę Ekumeniczną, na której ulokowano trzy symbole związane z religiami ziemi podlaskiej. W skład szlaku tatarskiego wchodzi również niewielka świątynia w Bohonikach i Muzeum Tatarianów w Sokółce.
Na Podlasiu mieszkało także sporo Żydów, szczególnie w oddalonym o ok. 30 min od Białegostoku Tykocinie. Warto tu zwiedzić synagogę i odwiedzić żydowską restaurację. Koniecznie należy zatrzymać się na tykocińskim ryneczku pod pomnikiem hetmana Czarnieckiego, zwiedzić kościół Świętej Trójcy, a wyjeżdżając z Tykocina w kierunku Kiermus, zahaczyć o Europejską Wioskę Bociana. Pentowo to idealne miejsce dla miłośników ptaków oraz ciekawa atrakcja dla dzieci.
Adobe Stock Zupełnie inny jest klimat Podlasia Nadbużańskiego, które w czasie pandemii stało się miejscem wypoczynku warszawiaków. Siemiatycze i Drohiczyn są położone zaledwie 1,5 godziny jazdy od stolicy Warszawy. Można również wybrać się do Mielnika i zobaczyć jedyną w swoim rodzaju Odkrywkową Kopalnię Kredy lub zawitać w Ziołowym Zakątku w Korycinach, aby odbyć spacer edukacyjny, zwiedzić fabrykę ziół i spróbować doskonałej lokalnej kuchni.
Kraina jezior
Podlasie to też jeziora. Warto odwiedzić Augustów, letnią stolicę Podlasia z regionalnymi knajpkami, często ze świeżymi rybami z jeziora, przejść się nadbrzeżem i spróbować swoich sił na nartach wodnych.
Augustów i pobliski Rajgród zagwarantują niezapomnianą przygodę na wodzie. Zatoki Jeziora Rajgrodzkiego stwarzają idealne warunki do uprawiania żeglarstwa, zaś Kanał Augustowski to nie tylko nietypowy sposób przemieszczania się po malowniczej Puszczy Augustowskiej, ale także unikatowy w skali świata zabytek hydrotechniki. To skomplikowany system 18 śluz i jazów powstały, aby połączyć dopływy Wisły z Bałtykiem, omijając dolny bieg Wisły. Kanał ma długość około stu kilometrów. Warto zobaczyć odnowione śluzy, często pochowane w leśnych ostępach. Po remoncie w roku 2008 kanał jest żeglowny na całej długości.
Będąc w regionie koniecznie trzeba spróbować podlaskiej kuchni, która jest znana ze swojego bogactwa smaków, wynikającego z różnorodności kulturowej i historycznej regionu. Mieszają się tu wpływy litewskie, białoruskie, ukraińskie i żydowskie. Turyści mogą rozsmakować się w potrawach z ziemniaków: kartaczach, kiszce i babce ziemniaczanej, a także w słodkich sękaczach czy marcinkach (placki przekładane masą ze śmietany). Trzeba też spróbować wędzonych mięs i ryb, popijając je koniecznie tutejszym kwasem chlebowym.