Polska - miasta "perełki" poza głównym szlakiem

Łańcut
Jak wygląda glorietta? Co kryje się w maneżu? Jakie cerkiewne skarby wystawiane są w stajni? Te i inne tajemnice odkryjemy, zwiedzając zespół pałacowo-zamkowy, wzniesiony w latach 1628-1643 w Łańcucie. Umiejscowiony na ponad 30-hektarowej powierzchni jest wyjątkową atrakcją turystyczną na skalę całej Europy i jedną z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Warto zboczyć z głównej drogi, by móc zobaczyć tę perłę Podkarpacia. Same pałacowe wnętrza niejedną osobę przyprawią o zawrót głowy. Są niepowtarzalne, utrzymane w różnych stylach - od baroku aż po secesję.
ml

Położone w Borach Tucholskich Chojnice są dobrym pomysłem na jednodniowy wypad. W zabytkowej i malowniczej scenerii, m.in. na rynku głównym, można spędzić wiele godzin. Zadbana architektura i urocze kamieniczki okalające rynek są wizytówką miasta. W upalne dni obowiązkowym punktem wycieczki do miasta jest tutejsza fontanna. Do zabytków godnych uwagi należą: dawna neobarokowa siedziba starostwa, wzniesiona w 1892 roku oraz neogotycki ratusz z lat 1902-1904, w którym zachowały się oryginalne wnętrza i witraże.

Ziemia Łowicka godna jest uwagi. Kusi folklorem, choć nie tylko. Przy starym rynku w Łowiczu uwagę zwracają zabytkowe kamienice. Na niektórych znajdują się tablice upamiętniające jej znanych mieszkańców - artystów, pisarzy czy polityków. Co ciekawe, w Łowiczu gościł nawet Napoleon Bonaparte. W mieście pięknie prezentuje się także ratusz z 1828 r. Jest tu wiele zabytkowych świątyń, z najstarszą - kościołem Świętego Ducha, zbudowanym w 1404 r. W kryptach bazyliki katedralnej Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja, nazywanej "Mazowieckim Wawelem" pochowano 12 arcybiskupów gnieźnieńskich (prymasów Polski). Ten uroczy zakątek znajdziemy w połowie drogi między Łodzią a Warszawą.

Niewielkie wsie są zwykle niepozorne - ale nie Zalipie położone w województwie małopolskim. Tu kwiaty są wszędzie, o każdej porze roku. Znaleźć je można na fasadach domów, studniach, płotach, kurnikach, budach dla psów, nawet na ośrodku zdrowia i budynku straży pożarnej. Kwiaty są znakiem charakterystycznym tej niewielkiej wsi, a dla Zalipian są nie tylko ładną, wykonywaną hobbystycznie dekoracją, ale tradycją przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Wnętrza chat, piece i skrzynie malowali już ich dziadowie na przełomie XIX i XX wieku. Z czasem kwiaty zaczęły "wychodzić" na zewnątrz. Dziś kolorowe wzory zachwycają feerią barw i różnorodnością kształtów, sprawiając, że Zalipie jest jedną z najoryginalniejszych i najpiękniejszych polskich wsi. Znajduje się na północ od Tarnowa.

Fenomen na skalę światową, który bez wątpienia zasługuje na miano jednego z cudów Polski, skrywa się wśród pól i jezior. Kanał Elbląski, gdy powstawał w 1844 roku, był cudem inżynierskim swoich czasów. Do dziś pozostaje jedyną tego typu konstrukcją w Europie, dzięki której możliwe jest podróżowanie statkami po... lądzie. Wszystko dlatego, że różnica poziomów wody wynosi tu prawie 100 m, a w pięciu miejscach kanał jest przerwany stałym lądem. By móc się przemieszczać, zbudowano więc specjalne pochylnie - platformy poruszające się po szynach. Na nich umieszcza się statki i kajaki. W styczniu 2011 r. cały obiekt zyskał status Pomnika Historii. Obecnie jest on najdłuższym kanałem żeglownym w Polsce, liczącym wraz z odgałęzieniami ok. 152 km.

Zamkiem w Mosznej zachwycają się i dzieci, i dorośli. Ze swoimi 99 wieżami i wieżyczkami do złudzenia przypomina ten z czołówki disneyowskich kreskówek, choć powstał na długo przed tym, zanim Amerykanie nakręcili pierwszą bajkę o królewnie Śnieżce. Na ziemi opolskiej stanął w połowie XVII w. Ta, trochę nierealna, a trochę zabawna budowla jest jedną z największych atrakcji turystycznych Opolszczyzny i jednym z najbardziej różnorodnych architektonicznie zamków w Polsce. Miejscowość leży przy drodze nr 409, prowadzącej z Krapkowic do Białej i Prudnika.

Tym, którzy tu docierają, przypomina miasta włoskie. Zamość pełen jest ciekawych miejsc i historii. Ot, choćby ta związana z hejnałem. Stojący na ratuszowej wieży trębacz gra go w południe trzy razy, zwracając się na północ, południe i wschód. Nie gra tylko na zachód, w kierunku Krakowa. Tak postanowił jeszcze Jan Zamoyski. Wiele źródeł tłumaczy, że chodziło o jego niechęć do miasta, z którym konkurował. Sercem Zamościa jest ratusz. Dla wielu turystów jest obowiązkowym tłem do pamiątkowych fotek. Stoi na rynku, ocenianym często, jako jeden z najwspanialszych placów na Starym Kontynencie.
Zamość leży na południowy wschód od Lublina.
ml