Pustynia Błędowska

Pustynia Błędowska – polska Sahara, czyli największy w naszym kraju obszar lotnych piasków. Jest częścią Jury Krakowsko-Częstochowskiej, a w filmach polskiej produkcji udawała pustynie Afryki. Niedaleko z niej do innych atrakcji regionu. Warto uwzględnić ją w planach wycieczki.

Pustynia Błędowska – informacje ogólne

Z powstaniem Pustyni Błędowskiej wiąże się legenda, którą opowiadają okoliczni mieszkańcy. Olkusz, czyli znajdujące się nieopodal miasto, posiadał wtedy kopalnie srebra i ołowiu. Odgłosy, które z nich dochodziły do piekła miały według legendy przeszkadzać diabłom. Zdecydowali się więc zasypać kopalnie. Jeden z diabłów, lecąc z workiem piasku nad Olkuszem, trafił nim niechcący w wieżę kościelną, a piasek rozsypał się po całej okolicy.

Tak naprawdę Pustynia Błędowska istnieje dzięki samym kopalniom. To właśnie górnicy, którzy wydobywali w nich drogocenne metale przyczynili się do jej powstania. Był to już wcześniej piaszczysty, jednak pokryty gęstym lasem obszar. Kopalnie potrzebowały jednak materiałów do wzmocnienia swoich szybów, na co las nadawał się idealnie. Wycięto go, a po pewnym czasie na tym terenie utworzył się osobny mikroklimat (z burzami piaskowymi).

Pustynię pokryły nawet wydmy, a w pierwszych latach niektórzy odwiedzający zaobserwować mogli na niej zjawisko fatamorgany. Na początku Pustynia Błędowska miała obszar nawet 150 km2, jednak po ponownym obsadzeniu jej drzewami znacznie zmalała. Obecnie jej obszar wynosi 33 km2. Wykorzystywano ją m.in. do szkolenia żołnierzy w trakcie II wojny światowej. Do dziś znajduje się tam poligon spadochroniarzy.

W 2018 roku zakończyły się prace, które miały na celu odnowienie piaszczystych terenów Pustyni Błędowskiej. Wycięto dużą część spośród zarastających ją drzew, a na ich miejscu postanowiono nowe atrakcje dla turystów. Częściowo Pustynia Błędowska objęta jest także programami ochrony przyrody. Znaleźć tam można ok. 350 gatunków unikalnych dla tego regionu roślin, a takze wiele zwierząt spotykanych jedynie w tego typu warunkach przyrodniczych.

Pustynia Błędowska – ciekawostki

Pustynia Błędowska wystąpiła w wielu filmach, na przykład w "Faraonie" reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Idealnie nadawała się wtedy do naśladowania starożytnego Egiptu i afrykańskiej Sahary. Podobnie sytuacja wyglądała w trakcie nagrywania filmu "Jak rozpętałem drugą wojnę światową". Pustynię wybrano jako dobre miejsce do zekranizowania przygód Franka Dolasa w Afryce. Zespół Bajm wykorzystał ją tymczasem o dekadę później w teledysku do utworu "Nie ma wody na pustyni".

Lokalizacja Pustyni Błędowskiej

Pustynia Błędowska znajduje się w województwie śląskim, niedaleko granicy z Małopolską. Należy do tzw. Jury Krakowsko-Częstochowskiej - obszaru o wielu atrakcjach turystycznych pomiędzy tymi miastami. Od Katowic sama pustynia natomiast oddalona jest o zaledwie ok. 45 kilometrów. Na zachodzie graniczy z Błędowem (dzielnicą Dąbrowy Górniczej), od którego wzięła się jej nazwa. Na wschodzie od niej znajdują się natomiast Klucze – często wybierane w tych obszarach miejsce noclegowe.

Pustynia Błędowska – dojazd

Aby trafić do Pustyni Błędowskiej, najlepiej jechać od strony Katowic przez Dąbrowę Górniczą drogą krajową nr 94 w stronę Olkusza. Tą samą drogą do Olkusza trafimy od strony Krakowa. Głównym i zarazem najpopularniejszym punktem widokowym Pustyni Błędowskiej jest Punkt widokowy Dąbrówka. Trafimy do niego najpierw jadąc z Olkusza przez miejscowość Klucze. Później trzeba skręcić w ulicę Kluczewską do wsi Chechło. Na miejscu znajdziemy parking.

Pustynia Błędowska – atrakcje, przydatne informacje

Punkt widokowy Dąbrówka posiada taras widokowy, z którego zobaczymy całą Pustynię Błędowską. Później możemy na nią wejść. Ze względu na ilość znajdującego się wszędzie piasku, warto w tym celu wyposażyć się w odpowiednie obuwie. Najlepiej odwiedzić pustynię przy dobrej pogodzie. Należy też uważać, aby się lekko nie zapaść w niektórych jej miejscach (takich jak skarpy). Taras widokowy na Pustyni Błędowskiej dostosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych, a sam punkt odwiedzić można bezpłatnie.

To jednak nie jedyne miejsce warte zobaczenia na Pustyni Błędowskiej. Drugim miejscem, z którego ją zobaczymy jest wzgórze Czubatka w Kluczach. Znajduje się ono na trasie żółtego szlaku turystycznego (o nazwie Szlak Pustynny), przez co będzie dobrym sposobem spędzenia czasu dla fanów dalekich wędrówek. Stąd nie wejdziemy natomiast na samą pustynię – można ją jedynie obejrzeć z góry.

Istnieje także zupełnie nowy, oddany w ostatnich latach do użytku punkt widokowy na Pustyni Błędowskiej – nazywa się Róża Wiatrów i dotrzemy do niego także z miejscowości Klucze. To położony na niej kompleks altan, wiat widokowych i pomostów. Główną atrakcją tego miejsca jest jej 40-metrowe molo. Jest miejscem bardzo dobrze przystosowanym do zwiedzania. Będzie więc świetnym wyborem dla osób starszych, a także rodzin z dziećmi.

W miejscowości Klucze oprócz noclegu znajdziemy także restauracje, w których zjemy domowy obiad. Po nacieszeniu się Pustynią Błędowską możemy stąd wyruszyć w dalszą wycieczkę po Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. W Olkuszu oddalonym o 10 kilometrów trafimy na Szlak Orlich Gniazd, czyli na kilkanaście ruin zamków umieszczonych pomiędzy Częstochową, a Krakowem. Najbliżej nas będzie tu zamek w Rabsztynie.

W Olkuszu możemy również zwiedzić słynną Zabytkową Kopalnię Srebra, dzięki której powstała Pustynia Błędowska. Odwiedzenie jej jest płatne. Dalej samochodem możemy się natomiast wybrać m.in. do Ojcowskiego Parku Narodowego. Zajmie to około 30 min, jadąc w kierunku Krakowa. Znajdziemy tam na przykład słynną Maczugę Herkulesa, wiele jaskiń, a także mnóstwo miejsc, w których można uprawiać wspinaczkę skałkową. Po obszarze parku organizowane są płatne wycieczki dla całych grup.